Kontinental intellekt

Download 0,53 Mb. bet 24/56 Sana 21.02.2022 Hajmi 0,53 Mb. #45765

Bog'liq
bux maruza2

Bu sahifa navigatsiya:

• 1030–“Ёқилғилар”
• Операция мазмуни кирим
• 3.4. Жорий бухгалтерия ҳисоби маълумотларини умумлаштириш
• Синтетик счётлар бўйича айланма ведомост 20 __ йил “________________” ойи учун
• Кредит Дебет Кредит Дебет
• ______________” синтетик счетининг аналитик ҳисоб счётлари бўйича айланма ведомост
• Объектлар номи Ўлчов бирлиги Баҳоси
• Охирги қолдиқ миқдори сумма

Операция мазмуни	кирим					чиқим
Қолдиқ
миқдори		суммаси		миқдори		суммаси		миқдори		Суммаси
	Ой бошига қолдиқ	–		–		–		–		1500		1560000
1.	Асосий ишлаб чиқаришга берилди	–		–		400		416000		1100		1144000
2.	Мол етказиб берувчилардан қабул қилинди	500		520000		–		–		1600		1664000
3.	Ёрдамчи ишлаб чиқаришга берилди	–		–		800		832000		800		832000
4.	Маъуриятга берилди	–		–		200		208000		200		624000
Оборот			500		520000		1400		1456000		200		624000

1030–“Ёқилғилар” счёти бўйича
Аналитик счёт коди: 1032
Маҳсулот номи: Дизель ёнилғиси
Баҳоси: 1040 сўм
Ўлчов бирлиги: литр

№	Операция мазмуни	кирим					чиқим				Қолдиқ
		миқдори		суммаси		миқдори		суммаси		миқдори		Суммаси
	Ой бошига қолдиқ	–		–		–		–		1000		1040000
1.	Асосий ишлаб чиқаришга берилди	–		–		250		260000		750		780000
2.	Мол етказиб берувчилардан қабул қилинди	900		936000		–		–		1650		1716000
3.	Ёрдамчи ишлаб чиқаришга берилди	–		–		400		416000		1250		1300000
4.	Хизмат кўрсатувчи бўлимларга	–		–		280		291200		970		1008800
Оборот			900		936000		930		967200		970		1008800

1030–“Ёқилғилар” счёти бўйича
Аналитик счёт коди: 1033
Маҳсулот номи: Кўмир
Баҳоси: 60000 сўм
Ўлчов бирлиги: тонна

№

Операция мазмуни

кирим

чиқим

Қолдиқ

миқдори

суммаси

миқдори

суммаси

миқдори

Суммаси

Ой бошига қолдиқ

–

–

–

–

40

600000

1.

Асосий ишлаб чиқаришга берилди

–

–

–

–

–

–

2.

Мол етказиб берувчилардан қабул қилинди

–

–

–

–

–

–

3.

Ёрдамчи ишлаб чиқаришга берилди

–

–

–

–

–

–

Оборот

Келтирган мисоллардан кўриниб турибдики, тегишли аналитик счётларнинг обороти ва охирги қолдиқлари тегишли синтетик счёт маълумотларига баробардир.
Синтетик ва таҳлилий счётнинг бошланғич ҳамда охирги қолдиқлари ўз тавсифи бўйича таҳлилий счётлардаги тегишли қолдиқларнинг умумий суммаларига тенг керак.
Бу қоида шундан келиб чиққанки, таҳлилий счётлар синтетик счётлар маълумотларини фақат батафсил кўрсатиб беради ва унда умумий кўринишда акс эттирилган маблағларнинг таркибий қисмларини кўрсатади. Бу қоидага кўра, масалан, синтетик счётдаги дебет қолдиқ унинг ривожига юритиладиган таҳлилий счётлардаги барча дебет қолдиқларнинг умумий суммасига тенг бўлиши керак.
Синтетик счётнинг дебети ва кредити бўйича айланма суммалари таҳлилий счётлари бўйича айланмаларнинг тегишли суммаларига тенг бўлиши керак.
Бир синтетик счётнинг айланма суммаси билан шу синтетик счёт бўйича очилган тегишли таҳлилий счётлар айланмалари суммаларининг тенглиги шу билан шартланганки, таҳлилий счётларга ҳам худди синтетик счётлардаги каби ўша муомалаларнинг ўзи ва ўша томонига ёзилади. Бунда бир нечта таҳлилий счётларга ёзилган муомалалар суммалари ҳар доим пировардида шу муомала бўйича синтетик счётда акс эттирилган умумий суммани ҳосил қилади. Ҳисобот давр якунларини чиқариш пайтида синтетик ва таҳлилий счётларнинг кўрсаткичлари албатта солиштириб текширилиши керак, чунки йўл қўйилган номувофиқликни топиш ва тўғрилаш учун муҳимдир.


3.4. Жорий бухгалтерия ҳисоби маълумотларини умумлаштириш
Хўжалик фаолиятига раҳбарлик қилиш ва бухгалтерия ҳисобининг тўғри юритилаётганлигини текшириш учун ҳар бир маблағлар тури, уларнинг манбалари ва жараёнлар бўйича умумлаштирилган маълумотлар зарурдир.
Синтетик ва таҳлилий ҳисобнинг маълумотларини текширишда, маълумотлар ҳар ойнинг охирида счётлардан олинади. Лекин, ҳар бир счётда ҳисобнинг битта объекти бўйича маълумотлар мавжуд бўлади. Барча маблағларни ёки ҳаммасини бирлаштирган холда, уларнинг айрим гуруҳларини тавсифловчи маълумотлар бир ойдаги қолдиқ ва айланмалар якунини кўрсатувчи айланма қайднома (оборот ведомост)ларда мужассамланади.
Айланма қайднома (оборот ведемост) бу бухгалтерия ҳисоби счётлари ёрдамида жорий даврда ҳисобга олинган маълумотларни маълум бир вақтга (асосан бир ойга тузилади) умумлаштириб кўрсатадиган жадвалга айтилади.
Айланма ведомостлари икки хил бўлади:

1. 
   Синтетик ҳисоб синтетик счётлари бўйича оборот ведомости;
   

2. 
   Аналитик ҳисоб аналитик счётлари бўйича оборот ведомости.
   

Айланма ведомостларида объектларнинг бошланғич қолдиғи, ой давомидаги харакати ва ой охирига қолдиғи акс эттирилади.
Синтетик счетларда маълумотлар умумлаштирилиб, фақат пул кўрсаткичида ифодалангани учун синтетик ҳисоб синтетик счетлари айланма ведомостлари қўйидагича шаклда бўлади.
Синтетик счётлар бўйича айланма ведомост
20 __ йил “________________” ойи учун
(сўм ёки минг сўм)

Счёт рақами	Счётлар номи	Бошланғич қолдиқ			Айланма (оборот)			Охирги қолдиқ
		Дебет	Кредит	Дебет		Кредит	Дебет		Кредит
1.	2.	3.	4.	5.		6.	7.		8.
	Активлар	+		+		+	=3+5-6
	Пассивлар		+	+		+			=4+6-5
ЖАМИ

Актив счётлар бўйича охирги қолдиқлар бошланғич қолдиққа дебет оборот суммасини қўшиб, кредит оборот суммасини айириш йўли билан аниқланади.

Пассив счётлар бўйича охирги қолдиқни топиш учун бошланғич қолдиққа кредит айланма суммаси қўшилиб дебет айланма суммаси айрилади.
Айланма қайдномадаги устунлар бир - бировларига тегишли тартибда тенг келадиган дебет ва кредит жамиларга эга бўлишлари керак. Дебет ва кредит бўйича бошланғич қолдиқлар жамиларининг тенглиги баланснинг ҳар хил бўлимларида келтирилган бир хил маблағларнинг умумий суммаларидан иборатдир. Пул кўринишида бу суммалар ҳар доим бир хил бўлиши керак, чунки у актив ва пассивнинг жамидир. Барча счётлар дебети ва кредитининг якунлари ҳар хил бўлиши мумкин эмас, чунки барча муомалалар счётларда икки ёқлама ёзув билан акс эттирилади. Охирги қолдиқларнинг тенглиги бошланғич қолдиқларнинг тенглигига ўхшаб шартланади.
Янги балансни тузиш учун синтетик айланма ведомостидаги охирги қолдиқлар суммаларидан фойдаланилади. Гап шундаки, ўнг томондаги сўнги устунларда кўрсатилган охирги қолдиқларнинг барчаси биргаликда корхонанинг янги балансини англатади.
Лекин балансни тузиш айланма ведомостига синтетик счётлар қолдиқларини баланс жадвалига механиқ ўтказишни англатмайди. Айланма ведомости фақат ҳисобот даврининг охирига бўлган корхона маблағлари ҳолати тўғрисидаги дастлабки маълумотларгагина эгадир. Унда ҳисоблаб чиқарилган қолдиқлар, баланс тузишдан олдин текширилади ва аниқланади. Шунинг учун синтетик счётлар бўйича айланма ведомостлар кўпинча текширув баланси деб ҳам номланади.
Аналитик ҳисоб счётларида эса натура ва бошқа ўлчов бирликлари қўлланилиши улар айланма қайдномаси шаклинининг қўйидаги кўринишда бўлишини тақазо этади.

“______________” синтетик счетининг аналитик ҳисоб счётлари бўйича айланма ведомост

Объектлар номи

Ўлчов бирлиги

Баҳоси

Бошланғич қолдиқ

Кирим

Чиқим

Охирги қолдиқ

миқдори

сумма

миқдори

сумма

миқдори

сумма

миқдори

Сумма

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: