Kompyuter tizimlari va tarmoqlari

5 qatlam – Seans pog‘anasi.

Session LaEr

Ushbu qatlam uzatish yoki qabul qilishni (dialog) boshqarish uchun hizmat qiladi, ya’ni qaysi tamon aktivligini aniqlab, nazorat nuqtalarini katta xajmdagi axborotlarga qo‘shib chiqadi va sinxron ishlashni ta’minlaydi.
Uning asosiy vazifasi:

1. 
   Uzatish yoki qabul qilish turinianiqlaydi, ya’ni dupleks yoki yarimdupleks.
   
2. 
   Axborot almashinuvida sinxron ishlashni ta’minlaydi.
   
3. 
   Ayirboshlovda “kontrol nuqtalarini” tashkil etadi.
   

6 qatlam – Vakolat pog‘onasi. Presentation LaEr
Ushbu qatlam uzatilayotgan axborotlarni ma’nosini o‘zgartirmasdan ularning ko‘rinishlarini (formalarini) tiklash uchun hizmat qiladi, ya’ni sintaksis farqini yoki simvollarni kodlash farqini bildiradi. Bundan tashqari, bu qatlamda ma’lumotlar shifrlanadi va deshifrlanadi.
Asosan 2 jarayonni kelishtiradi:

1. 
   Ma’lumotlarning tashqi formatidan ichki formatiga aylantirib beradi.
   
2. 
   Shifrlash va deshifrlash uchun xizmat qiladi.
   

7 qatlam – Amaliy bajarish pog‘onasi. Application LaEr
Ushbu qatlam – har xil turdagi protokollarni yig‘ishtirib amaliy ishlarni bajarish uchun xizmat qiladi. Masalan, tashqi qurilmalarga printerlarga, Web – saytlarga murojaat etib ishlarni amalga oshirib beradi.
Amaliy qatlamda asosan axborot almashunuvi hisoblanadi, ya’ni hamma tarmoq servislaridan foydalanish demakdir.
Ushbu qatlamning vazifasi:

4. 
   Identifikatsiyalash, kirish xuquqini tekshirish.
   
5. 
   Print, faks – servis, pochta, masofadan kirish va boshqa jarayonlarni ta’minlash.
   

Tarmoqqa bog‘liq va bog‘liq bo‘lmagan qatlamlar:

1. 
   Jismoniy, kanalli va tarmoqli qatlamlar kompyuter tarmog‘iga bog‘liq qatlamlar deb hisoblanadi, ya’ni ishlatilayotgan protokollar uskunaviy (texnika vositalariga) bog‘liq bo‘ladi.
   
2. 
   Amaliy, vakolatli va seansli qatlamlar texnik vositalarga bog‘liq bo‘lmaganligi uchun, faqat dasturiy bo‘lganligi uchun ularni tarmoqqa bog‘liq emas qalamlar deyiladi.
   
3. 
   Faqat transport qatlami o‘rta qatlam hisoblanadi.
   

OSI modeli orqali har qanday kompyuterlar kontsentrator, modemlar, ko‘priklar, kommutatorlar, marshrutizatorlar yoki multipleksorlar orqali aloqada bo‘lishligi mumkin.