Kompyuter arxitekturasi”

2.2-§ Qurish va yuklash. Bog'lovchi vazifalari
Ko'pgina dasturlarda bir nechta protseduralar mavjud. Kompilyatorlar va assemblerlar bitta protsedurani tarjima qiladilar va natijani diskka yozadilar. Dasturni boshlashdan oldin barcha tarjima qilingan protseduralar topilishi va bog'lanishi kerak. Agar virtual xotira mavjud bo'lmasa, ulangan dastur to'g'ridan-to'g'ri asosiy xotiraga yuklanishi kerak. Bu vazifalarni bajaradigan dasturlar turlicha deyiladi: bog'lovchilar, bog'lovchi yuklagichlar, bog'lovchilar. Asl dasturni to'liq translyatsiya qilish uchun ikkita qadam kerak (1-rasm):

1. 
   Manba tartiblarini kompilyatsiya qilish yoki yig'ish.
   
2. 
   Ob'ekt modullarining joylashuvi.
   

Birinchi qadam assembler yoki kompilyator tomonidan, ikkinchisi esa bog'lovchi tomonidan amalga oshiriladi.

1-rasm. Mustaqil tarjima qilingan protseduralar to'plamidan bajariladigan ikkilik dasturni olish uchun bog'lovchi ishlatiladi.
Manba protsedurasini ob'ekt moduliga o'tkazish - bu darajaga sakrash, chunki manba va maqsadli tillar turli xil buyruqlar va sintaksisga ega. Biroq, bog'lanish sodir bo'lmaydi, chunki bog'lovchi ichidagi va undan tashqaridagi dasturlar bir xil virtual mashinaga mo'ljallangan. Bog'lovchining maqsadi bajariladigan ikkilik kodni yaratish uchun alohida tarjima qilingan barcha tartiblarni bir-biriga bog'lashdir. Windows tizimlarida obyekt modullari .obj kengaytmasiga, bajariladigan dasturlar esa .exe kengaytmasiga ega. UNIX da ob'ekt modullari .o kengaytmasiga ega, lekin bajariladigan dasturlarda yo'q.
Bog'lovchi vazifalari
Birinchi yig'ish o'tish boshlanishida ko'rsatmalar manzili hisoblagichi 0 ga o'rnatiladi. Bu qadam ob'ekt moduli ish vaqtida 0 joyda bo'lishini taxmin qilish bilan tengdir. 2-rasmda odatiy mashina uchun tayyorlangan 4 ta ob'ekt modulini ko'rsatadi. Ushbu misolda har bir modul bir xil moduldagi MOVE buyrug'iga BRANCH buyrug'i bilan boshlanadi.

2-rasm. Har bir modul noldan boshlanadigan o'z manzil maydoniga ega