Кодирова Назокат асосий восита хисоб



Download 366,95 Kb.
Pdf ko'rish
bet39/43
Sana28.06.2021
Hajmi366,95 Kb.
#103764
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43
Bog'liq
iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida asosiy vositalar hisobi va ulardan foydalanish samaradorligining tahlili payariq tuman ziyaboy ortiqov fermer xojaligi misolida

XULOSA VA TAKLIFLAR 

Bitiruv malakaviy ishini bajarish davomida asosiy vositalar hisobi va ulardan 

foydalanish  samaradorligining  tahlili  ko’rib  chiqilib,  Samarqand  viloyati  Payariq 

tumani  «Ziyaboy  Otiqov»  fermer  xo’jaligida  asosiy  vositalar  hisobini 

takomillashtirish  va  ulardan  foydalanish  samaradorligi  oshirish  bo’yicha  quyidagi 

xulosa va takliflarni qildik

:

 



1.  Payariq  tuman  fermer  xo’jaliklari  yer  resurslarining  hozirgi  holatini 

o’rganganimizda    2013  yilda  jami  469  fermer  xo’jaligi  mavjud  bo’lib,  bu  2011 

yilga  nisbatan  34  taga  kamdir.  Bu  Prezidentimizning  2012  yil  oktyabrdagi  

farmoniga  muvofiq  fermer  xo’jaliklari  yer  maydonlarini  maqbullashtirish 

natijasida  bo’lgan.  Ularga  jami  22430  gektar  yer  maydoni  ajratilgan  bo’lib,  2013 

yilda  o’rtacha  bir  fermer  xo’jaligiga  47,8  gektar  yer  maydoni  to’g’ri  kelgan. 

Shundan  paxtachilik-g’allachilik  yo’nalishida  209  ta,  bu  jami  fermerlarning  44,6 

foizi, sabzavotchilik-polizchilik yo’nalishidagi fermer xo’jaliklar soni 9 ta, bu jami 

fermer  xo’jaliklarning  1,9  foizi,  bog’dorchilik-uzumchilik  yo’nalishidagi  fermer 

xo’jaliklar  169  ta,  bu  jami  fermer  xo’jaliklarning  36  foizi,  chorvachilik 

yo’nalishidagi  fermer  xo’jaliklar  61  ta,  bu  jami  fermer  xo’jaliklarning  13  foizi  va 

boshqa  yo’nalishdagi  fermer  xo’jaliklar  21  ta,  bu  jami  fermer  xo’jaliklarning  4,5 

foizini tashkil etadi.  Tuman  fermer  xo’jaliklariga ajratilgan  yer  maydonining  85,4 

foizi  bevosita  paxtachilik-g’allachilik  yo’nalishidaga  fermer  xo’jaliklarida  bo’lib, 

bundan  ko’rinib  turibdiki  tuman  paxtachilik  va  g’allachilikka  ixtisoslashgan 

tumanlardan biridir. 

Payariq  tumani  “Ziyaboy  Ortiqov”  fermer  xo’jaligi  bo’yicha  yer-suv 

resurslaridan foydalanish holati ham o’rganildi. “Ziyaboy Ortiqov” fermer xo’jaligi 

tumanning  g’allachilik-paxtachilikka  ixtisoslashgan  fermer  xo’jaliklaridan  biridir. 

Fermer xo’jalik “Katta Cho’rosh” MMTP hududida joylashgan. “Ziyaboy Ortiqov” 

fermer  xo’jaligi  tuman  markazidan  15  km,  viloyat  markazidan  42  km  uzoqlikda 

joylashgan.         

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com




70 

 

 



Fermer  xo’jaligi  yer  maydonining  asosiy  qismini  83  gektarini  yoki  94,3 

foizni  haydaladigan  ekin  maydoni  tashkil  etadi.  Xo’jalikning  ekin  maydoni  2013 

yilda  2011  yilga  nisbatan  16  gektarga  ko’paygan.  Bu  ko’payish  «Fermer 

xo’jaliklarini  optimallashtirish  to’g’risida»gi    2012  yil  oktyabrdagi  farmoyishiga 

asosan  “Katta  Cho’rosh”  MMTP  hududidagi  fermer  xo’jaliklari  yer  maydonlarini 

qo’shilishi  hisobiga  bo’lgan.    Fermer  xo’jalik  ekin  maydonlarini  sug’orish  uchun 

suvni asosan Bulung’ur arig’idan oladi. 

2.  Payariq  tumani  fermer  xo’jaliklarida  ekinlar  yalpi  hosili  dinamikasini 

o’rganimizda, 2013  yilda 2011  yilga  nisbatan tuman  fermer  xo’jaliklarida  qishloq 

xo’jalik  mahsulotlaridan  g’alla  (5956  tonna),  sabzavot  (27147  tonna),  kartoshka 

(14874  tonna),  poliz  (4535  tonna)  yalpi  hosili  oshgan  bo’lib,  bu  asosan  ekin 

maydonlarining kengayishi hisobiga bo’lgan.   

Payariq  tumani  “Ziyaboy  Ortiqov”  fermer  xo’jaligi

 

o’simlikchilik 



mahsulotlari yetishtirishga ixtisoslashgan. Chorvachilik mahsulotlaridan faqat pilla 

yetishtiradi. Keyingi yillarda xo’jalikda yetishtirilgan qishloq xo’jalik mahsulotlari 

dinamakasini  ko’rganimizda,  2013  yilda  2011  yilga  nisbatan  fermer  xo’jalikda 

paxta 148 s. yoki 18,9 foiz, g’alla 256 s. sentner yoki 18 foiz, pilla yetishtirish 24 

kg  yoki  27,3  foizga  oshgan.  Biroq  fermer  xo’jalikda  yalpi  hosilning  ko’payishi 

ekin maydonining 17 gektarga oshishi hisobiga bo’lgan. Bundan ko’rinib turibdiki, 

tuman  fermer  xo’jaliklarida  hosildorlikni  oshirish  chora-tadbirlarini  ko’rish 

maqsadga muvofiqdir. 

3. Payariq tumani  fermer  xo’jaliklari 2013 yilda 11244,2  mln. so’mlik asosiy 

fondlarga  ega  bo’lib,  2011  yilga  nisbatan  1427,7  mln.  so’mga  yoki  14,5%ga 

oshgan. Fermer xo’jaliklaridagi bu o’sishga mashina va uskunalardagi 41,8% yoki 

1097,5  mln.  so’m  hamda  transport  vositalaridagi  43,1%  yoki  393,9  mln.  so’mlik 

o’sish  ta’sir  etgan.  Bundan  ko’rinib  turibdiki,  tuman  fermer  xo’jaliklarida  asosiy 

fondlar qiymati yildan-yilga oshib bormoqda.  

Demak,  ushbu  raqamlardan  ham  ko’rinib  turibdiki,  tuman  fermer 

xo’jaliklarida asosiy vositalar qiymati yildan-yilga oshib bormoqda.  

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com




71 

 

Payariq  tumani  «Ziyaboy  Ortiqov»  fermer  xo’jaligida  2014  yil  1  yanvar 



holatiga 98438 ming so’mlik asosiy vosita bo’lib, bu ko’rsatkich 2012 yil 1 yanvar 

holatiga esa 68784  ming so’mni tashkil etgan. 2013  yil  davomida asosiy  vositalar 

29654  ming  so’mga  ko’paygan.  Bu  ko’payish  mashina  va  uskunalar  qiymatining 

9570  ming  so’mga  hamda  transport  vositalari  qiymatining  29654  ming  so’mga 

oshishi hisobiga bo’lgan. 

4.  Payariq  tumani  «Ziyaboy  Ortiqov»  fermer  xo’jaligida  mavjud  asosiy 

vositalarning  2014  yil  1  yanvar  holatiga  ko’rib  chiqqanimizda,  fermer  xo’jaligida 

asosiy  vositalar  salmog’i  yildan-yilga  oshib  borgan.  2014  yil  1-yanvar  holatiga 

asosiy  vositalar  tarkibida    yuqori  salmoqni  transport  vositalari  (66810  ming  so’m 

yoki 67,9 foiz)ni tashkil etgan. Shuningdek, mashina va uskunalar 16,7 foiz (16420 

ming so’m), bino 6,8  foiz (6728  ming so’m),  mahsuldor  hayvonlar 6,4  foiz  (6300 

ming  so’m),  mebel  va  ofis  jihozlari  2,2  foiz  (2180  ming  so’m)  salmoqqa  ega 

bo’lib, bu 2012 yil yanvar holatiga ko’ra 43,1 foizga oshgan.  

5.  Payariq  tumani  “Ziyaboy  Ortiqov”  fermer  xo’jaligining  asosiy  vositalar 

bilan  ta’minlanish  darajasi  dinamikasini  tahlil  qilganimizda,  2013  yilda  asosiy 

vositalarning  o’rtacha  yillik  qiymati  2011  yilga  nisbatan  29654  ming  so’m  yoki 

43,1  foizga,  yalpi  mahsulot  qiymati  esa  9155,8  ming  so’m  yoki  13,4  foizga 

oshgan. “Ziyaboy Ortiqov” fermer xo’jaligining asosiy vositalar bilan ta’minlanish 

darajasining  omilli  tahlilidan  shu  narsa  aniq  bo’ldiki,  fermer  xo’jaligining  asosiy 

vositalari  bilan  ta’minlanish  darajasining  o’zgarishiga  asosiy  vositalar  hajmining 

o’zgarishi  (+337  ming  so’mga)  ijobiy,  yer  maydoni  hajmining  o’zgarishi  (-187,2 

gektarga)  salbiy  ta’sir  qilishi  natijasida  fermer  xo’jaligining  asosiy  vositalar  bilan 

ta’minlanish darajasi  2013  yilda 2011  yilga nisbatan 15,5  foizga  yoki 149,8  ming 

so’mga oshgan.  

6. Payariq tumani “Ziyaboy Ortiqov”  fermer xo’jaligida asosiy  vositalardan 

foydalanish  samaradorligi  ko’rsatkichlarining  tahlilini  «Zanjirli  bog’lanish»  usuli 

yordamida  fond  qaytimining  darajasi  asosiy  vositalarning  o’rtacha  yillik  qiymati 

o’zgarishining  salbiy  ta’siri  (-0,298  ming  so’mga  kamayishi),  yalpi  mahsulot 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com




72 

 

hajmining  ijobiy  ta’siri  (+0,093  ming  so’mga  oshishi)  ostida  o’zgarib,  natijada  u 



0,504 ming so’mga kamaygan. 

Payariq 


tuman 

fermer 


xo’jaliklarida 

asosiy 


vositalar 

hisobini 

takomillashtirish vaulardan foydalanish samaradorligini yanada oshirish maqsadida 

quyidagi tadbirlarni amalga oshirish maqsadga muvofiqdir:  

  fermer  xo’jaligi  uchun  faqat  xo’jalikga  ish  beradigan  qisminigina  olish



 

va bevosita ishlab chiqarishda ishtirok etadigan transport vositalarni ko’paytirish; 

  eskirgan  asosiy  vositalarni  va  ma’naviy  talabga  javob  bermaydigan 



asosiy vositalarni hisobdan chiqarish; 

  asosiy  vositalarga  amortizasiya  hisoblashning  mualliq  shakllarini 



belgilash; 

  avtomatlashtirilgan tizimni yaratish va mexanizasiyalashni kuchaytirish. 



 


Download 366,95 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish