Kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari nisbiy atom va nisbiy molekulyar massa. Modda miqdori



Download 1,36 Mb.
bet44/73
Sana16.01.2022
Hajmi1,36 Mb.
#378901
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   73
Bog'liq
masala mashq kitob

Yechish: mol/l.

m=cMV=2,55·10-14·144·1=3,67·10-12.

1000:3,67·10-12=100:s; s=3,67·10-13 g.



8.90. Moddalarning eruvchanlik ko‘paytmalari qiymatlari bo‘yicha ularning eruvchanliklarini (sc, mol/l) aniqlang:


Variant

A

B

C

D

E

Modda

AgCl

BaCrO4

NiS

AgJ

CuS

Kos

1,8·10-10

1,1·10-10

9,3·10-22

2,3·10-16

1,4·10-36

(Javob: 1,34·10-5; 1,05·10-5; 3,05·10-11; 1,52·10-8; 1,18·10-18 mol/l).

8.91. Muayyan haroratda Ag2WO4 to‘yingan eritmasida erigan moddaning massa ulushi 0,012 % bo‘lsa, eritmaning zichligini 1,0 (amalda shu qiymatga juda yaqin bo‘lganligi uchun) deb olib, moddaning eruvchanlik ko‘paytmasini aniqlang.

Yechish: dan foydalanib, ;

s=0,012 ni va undan mol/l va shu asosda

Kos=[Ag+]2[WO42-]=(2·2,586·10-4)2(2,586·10-4)=6,9·10-11

topiladi.



8.92. Quyidagi moddalarning eruvchanlik ko‘paytmasini ular to‘yingan eritmalaridagi erigan moddalarning massa ulushlari asosida (=1) hisoblang:


Variant

A

B

C

D

E

Modda

Ag2CO3

Cd(CN)2

Ag2SeO4

Ni(OH)2

PbSO4

, %

0,00356

0,02225

0,024

0,00014

0,00394

(Javob: 8,6·10-12; 1·10-8; 1,2·10-9; 1,4·10-14; 1,7·10-8).

8.93. 0,000027 M AgNO3 eritmasiga 0,000076 M HCl eritmasidan teng hajmda qo‘shilganda cho‘kma tushadimi?

Yechish: Eritmalarni aralashtirganda ularning konsentratsiyalari kamayadi. Bu konsentratsiyalar quyidagi formulalar yordamida aniqlanadi: va , bu erda V1 va V2 - eritmalar hajmlari, ml; c01 va c02 - shu eritmalarning konsentratsiyalari, mol/l. Berilgan masalada V1=V2 bo‘lganligi uchun

M va M.

Bu qiymatlar eruvchanlik ko‘paytmasi formulasiga qo‘yilsa: Kos=[Ag+][Cl-]=(1,35·10-5)(3,8·10-5)=5,13·10-10.



Hisoblangan qiymat 3-jadvalda berilganidan katta, demak, cho‘kma tushadi.

8.94. Hajmi VA, konsentratsiyasi cA bo‘lgan A modda eritmasiga hajmi VB, konsentratsiyasi cB bo‘lgan B modda eritmasidan qo'shganda cho‘kma tushish-tushmasligini hosil bo‘ladigan cho‘kmalarning eruvchanlik ko‘paytmasi (Kos) qiymatlari asosida aniqlang.

Variant

A

B

C

D

E

Modda, A

BaCl2

AgNO3

Pb(NO3)2

FeCl2

BaCl2

VA, ml

100

100

50

10

1

cA

0,000006

0,0000007

0,000075

5·10-8

4,5·10-5

Modda, B

Na2SO4

KBr

K2CrO4

Na2S

Na2CO3

VB, ml

100

50

100

90

99

cB

0,000006

0,00054

0,000004

3,4·10-5

2,4·10-5

Kos

1,08·10-10

5·10-13

2,8·10-13

3,4·10-17

4,9·10-9

(Javob: A, E - tushmaydi; B, C, D - tushadi).
9. ELEKTROLITIK DISSOTSIATSIYA

9.1. DISSOTSIATSIYA DARAJASI VA KONSTANTASI

Elektrolitlar suvli va boshqa eritmalarda ionlarga dissotsilanadi. Agar HA turidagi kislota suvdagi eritmada mavjud desak, u ionlarga quyidagicha dissotsilanadi:

HAH++A-.

Shu muvozanat uchun massalar ta'siri qonunining matematik ifodasi yozilsa: (9.1) hosil bo‘ladi. Bu erda  dissotsiatsiya konstantasi; va  dissotsiatsiya natijasida hosil bo‘lgan ionlar konsentratsiyalari, mol/l;  dissotsilanmay qolgan HA konsentratsiyasi, mol/l.

Modda dissotsilangan qismining jami qismiga nisbati dissotsiatsiya darajasi deb yuritiladi: , (9.2) bu erda  dissotsiatsiya darajasi; , ,  moddaning dastlabki konsentratsiyasi (mol/l), miqdori (mol) yoki zarrachalari soni; , ,  moddaning dissotsilangan qismi konsentratsiyasi (mol/l), miqdori (mol) yoki zarrachalari soni. (9.1) tenglamaga moddaning dissotsilangan va dissotsilanmay qolgan qismlari (9.2) tenglama asosida konsentratsiya orqali ifodalab qo‘yilsa: (9.3) kelib chiqadi. Oxirgi tenglama Ostvaldning suyultirishqonunini ifodalaydi. Bu tenglama yordamida kislota va asoslarning dissotsiatsiya konstantalari, dissotsiatsiya darajalari, konsentratsiyalari topilishi mumkin.

Ayrim kuchli va kuchsiz kislota va asoslarning dissotsiatsiya konstantalari va ularning ko‘rsatkichlari 2-ilovada keltirilgan. Masalalarni yechishda ulardan foydalanish tavsiya qilinadi.



9.1.Eritmadagi H+ va CH3COO konsentratsiyasi 1,3·10-3 mol/l ekanligi ma'lum bo'lsa, 0,1 M CH3COOH eritmadagi kislotaning dissotsiatsiya konstantasi va dissotsiatsiya darajasini toping.

Yechish: Kislotaning eritmadagi dissotsiatsiya darajasi (9.2) tenglamaga ko‘ra: % bo'ladi.

Kislotaning dissotsiatsiya konstantasini quyidagi ikki usul yordamida topish mumkin.



Birinchi usul. Kislotaning dissotsilanish tenglamasi:

CH3COOHH++CH3COO

bo‘ladi. Bunga muvozanat konstantasi ifodasi tatbiq etilsa:

hosil bo‘ladi.

Ifodadagi , . Bu qiymatlarni yuqoridagi formulaga qo‘ysak: .

Ikkinchi usul. (9.3) tenglamaga baholangan dissotsiatsiya darajasi va konsentratsiya qiymatlari qo‘yilsa:

hosil bo‘ladi. Har ikkala usulda ham kuchsiz kislota va asoslar uchun maxrajda keltirilgan ayirmalarni mos ravishda:

0,11,310-30,1 va 11,310-21

deb olish mumkin. Agar ayirmaning qiymati sezilarli o‘zgarsa, bunday qilish mumkin emas.



9.2. Agar chumoli kislota 0,46 % eritmada 4,2 % dissotsilangan bo‘lsa, uning dissotsiatsiya konstantasi qanday bo‘ladi? (Javob: 1,8410-4).

9.3. Agar 0,1 M eritmada nitrit kislota 6,6 % dissotsilangan bo‘lsa, uning dissotsiatsiya konstantasi topilsin. (Javob: 4,3610-4).

9.4. 0,6 M sirka kislota eritmasidagi vodorod ioni konsentratsiyasi topilsin.

Yechish: Bu masalani yechish uchun kislotaning dissotsiatsiya konstantasidan foydalaniladi (2-ilova).

CH3COOHH++CH3COO

muvozanatga ko‘ra eritmadagi bo‘lganligi uchun ularni bittasi orqali ifodalash mumkin. Agar shunday qilinsa

Bundan: .



9.5. 0,5 M chumoli kislota eritmasidagi vodorod ioni konsentratsiyasi topilsin. (Javob: 9,51 0-3 M).

9.6. 2,5 % sianid kislota eritmasidagi sianid ioni konsentratsiyasi topilsin. (Javob: 2,41 0-5 M).

9.7. 1,5 M gipoxlorit kislota eritmasidagi vodorod ioni konsentratsiyasi topilsin. (Javob: 2,741 0-4 M).

9.8. Agar gipobromit kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 0,65 % bo‘lsa, uning dastlabki konsentratsiyasi qanday bo‘lgan?

Yechish: Ostvaldning suyultirish qonuni formulasidan foydalanib, dastlabki konsentratsiya topilishi mumkin. Gipobromit kislota kuchsiz kislota bo‘lganligi uchun formula ko‘rinishda yozilishi mumkin (11). Bundan .

9.9. Agar gipoyodit kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 0,056 % bo‘lsa, eritmada nechta HJO molekulasi bo‘lgan?

Yechish: Yuqoridagi masalani echgandagiday kislotaning dastlabki konsentratsiyasi topiladi: .

So‘ngra formuladan n=cV=7,310-51=7,310-5 mol hisoblanadi. Modda miqdori asosida N=7,310-56,021023=4,41019.



9.10. Agar moy kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 0,98 % bo‘lsa, eritmadagi vodorod ioni konsentratsiyasi qanday bo‘ladi?

Yechish: Avvalo kislotaning dastlabki konsentratsiyasini hisoblaymiz: .

So‘ngra (9.2) formula yordamida vodorodning konsentratsiyasi topiladi: M



9.11. Agar plavik kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 1,85 % bo‘lsa, uning dastlabki konsentratsiyasi qanday bo‘lgan? (Javob: 2 M).

9.12. Agar izomoy kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 1,08 % bo‘lsa, kislotaning va eritmadagi vodorod ionining konsentratsiyalari qanday bo‘lgan? (Javob: 0,12 va 1,310-3 M).

9.13. Agar sut kislota eritmasining dissotsiatsiya darajasi 2,6 % bo‘lsa, 1 l eritmada nechta CH3CH(OH)COOH molekulasi bo‘lgan? (Javob: 1,251023).

Download 1,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish