Kashtachilik naqsh elementlaridan foydalanib ayollar zamonaviy libos loyhasini yaratish

IQTISODIY SAMARADORLIGI.
Tashkiliy-texnologik sxemaning 1-ustunida oqim operatsiyalarini 1danboshlab tartib sonlar bilan belgilab chiqiladi. Bir vaqtning o‘zida oqimning bita yoki bir necha texnologik operatsiyalardan tuzilgan oqimning texnologik operatsiyasining tartibi 2-ustunda raqamlar bilan belgilanadi. Bu biror bir ishchi ishga kelmay qolsa ayrim operatsiyalarni boshqa operatsiyalarni bajaradigan ishchilar o‘rasida taqsimlash imkoni bo‘lishi uchun qilinadi.
3-ustunda texnologik operatsiyalardan iborat tashkiliy operatsiyalar tarkibi ko‘rsatiladi.
Tashkiliy operatsiyaning 4-ustuni bo‘yicha yakuniy qismida ixtisoslik asosiy uskuna bo‘yicha ko‘rsatilib, razryad (5-ustun) eng yuqori razryadli texnologik operatsiyalar bo‘yicha aniqlaniladi. Bir vaqtning o‘zida ixtisoslik va razryad har bir texnologik operatsiyalar bo‘yicha ko‘rsatiladi.
Operatsiyaning umumiy sarf vaqti (6-ustunda) moslashtirish jadvali asosida o‘rnatiladi va 0.1sek aniqlikkacha hisoblanadi.
Ishchilarning soni (7-ustun) texnologik operatsiyaning vaqtini jarayon ma’romiga nisbati bilan aniqlanadi va 0.01 aniqlikkacha ko‘rsatiladi. Ishchilarning aniq soni (8-ustun) ishchilarning hisobdagi soni yig‘indisini yaxlitlash orqali o‘rnatiladi:
N_x .=t t.o./τ
Ish normasi (9-ustun) smena davomiyligini (R) tashkiliy operatsiyaga ketgan umumiy vaqtga bo‘lish orqali aniqlanadi:
Ni.ch.=R/tt.o.
Ish xaqi (10-ustun) tashkiliy operatsiyalarning razryadi bo‘yicha kunlik ishbay maoshini ishlab chiqarish normasiga bo‘lish bilan aniqlanadi. Ish xaqi har bir texnologik operatsiya bo‘yicha hisoblanadi. Yakuniy qismda umumiy ish xaqi ko‘rsatiladi.
Ρ= Т.о. КИМ / Ни.ч
Asosiy asbob-uskuna soni har bir tashkiliy operasiyani bajarish uchun qo’llanilgan asbob-uskuna ushbu tashkiliy operasiyanibajarayotganishchilarsonigatengqilibbelgilanadi. Ehtiyojasbob-uskunasoniasosiyasbob-uskuna soniga nisbatan 10% mikdorida belgilanadi.
Zahira asbob-uskuna soni har bir asosiy asbob-uskuna turi bo’yicha 1 yoki 2 dona mikdorda belgilanib korxonaning omborida saqlanadi.
Ishlab chiqarish oqimining asbob-uskunaga bo’lgan extiyojni jadval shaklida ilova qiladi.

№	Texnologik (bo’linmas) operatsiyalar nomi	Ixtisos	Razryad	Sarf vaqti	Asbob-uskuna (moslamalar)
	1	2	3	4	5
1	Old bo’lak adipiga qotirma yopishtirish	d	2	40	UP 2021
2	Ort bo’lak adipiga qotirma yopishtirish	d	3	40	UP 2021
3	Old bo’lak o’ng qirqimiga bezak uchun qotirma yopishtirish	d	2	50	UP 2021
4	Old bo’lak chap qirqimiga bezak uchun qotirma yopishtirish	d	2	50	UP 2021
5	Old bo’lak o’ng qirqimiga naqsh tikish	q	1	180	-
6	Old bo’lak chap qirqimiga naqsh tikish	q	1	180	-
	o’miziga biriktirib tikish
7	Tayyor bo’lgan naqshlarni dazmol yordamida puxtalash	d	3	30	UP 2021
8	Old bo’lakka vitochka o’rnini belgilash	q	2	20	andoza
9	Old bo’lak vitochkalarini biriktirib tikish	m	3	30	DLN-415 “Djuki”
10	Vitochka choklarini yotqizib dazmollash	d	3	30	UP 2021
11	Bortni adip bilan ag’darma chok solib tikish	m	3	150	DLN-415 “Djuki”
12	Bort ag’darma chokini yorib dazmollash	d	2	30	UP 2021
13	Ort bo’lak o’rta qirqimini biriktirib tikish	m	3	30	DLN-415 “Djuki”
14	Ort bo’lak o’rt qirqimini yorib dazmollash	d	3	30	UP 2021
15	Yeng bilan astarni birlashtirma chok yordamida birlashtirib tikish	m	2	25	Averlok
16	Yelka choklarini biriktirib tikish	m	2	30	DLN-415 “Djuki”
17	Yenglarni va bo’laklarni birlashtirib tikish	m	3	35	DLN-415 “Djuki”
18	Choklarni yotqizib dazmollash	d	3	30	UP 2021
19	Old bo’lakka bezak kantlarni biriktirib tikish	m	2	20	DLN-415 “Djuki”
20	Yon choklarni biriktirib averlok qilish	mm	3	40	Averlok
21	Yon choklarni dazmollash	d	3	30	UP 2021
22	Old bo’lak bezaklarni dazmollash	d	2	30	UP 2021
23	Bo’laklarni birlashtirib tikish	m	2	40	DLN-415 “Djuki”
24	Bo’laklar choklarini yotqizib dazmollash	d	3	30	UP 2021
25	Etak qismini averlik qilish	mm	3	25	Averlok
26	Ichki choklarni umumiy dazmollash	d	3	50	UP 2021
27	Choklarni ustidan umumiy preslash	d	3	40	Press dazmol
28	Yeng uchiga bezak chok berish	mm	2	40	Raspshvalka
29	Ichki choklarni umumiy iplardan tozalash	q	3	70	-
30	Tayyor bo’lgan mahsulotni manekenga kiydirib tayyorlash	q	4	30	-
31	Maneken ustida old bo’lakni birlashtirish uchun ilgaklar o’rnatib tikib chiqish	q	4	35	-

Ishlab chiqarish oqimini quvvati

M= R∙N/ T_b

Ishlab chiqarish oqimidagi ishchilar soni:
N = T_b/ τ


Ishlab chiqarish jarayonini ma’romi:
τ=R/ M

Ishlab chiqarish oqim chizig’ini umumiy uzunligi:

7·1,15·1,2=9.66
Tsex maydoni:
S=N ∙ f ∙ n
S=7·6,2·2=86,8 m²
Tashkiliy opеratsiyalar vaqtini moslash.
∑ t= (0,95÷1,15) K*τ=1*49=49÷113,6
∑ t₌(0,95÷1,15) K*τ=2*49=98÷227,2
∑ t= (0,95÷1,15) K*τ=3*49=147÷340,7

∑ t= (0,95÷1,15) K*τ=1*35,8=31,93÷41,17

∑ t₌(0,95÷115) K*τ=2*35,8(71,6)=68,02÷82,3
∑ t= (0,95÷1,15) K*τ=3*98,8(296,4) =281,5÷340,8

3 bob yuzsidan umumiy xulosalar

Meni olgan xulosam shuki “ Milliy asarlarni sahnalashtirishda sahna liboslarini yaratishning o’ziga hos jihatlarini tahlili” orqali Namangandagi Alisher Navoiy nomidagi milliy musiqali drama va komediya teatrida tarixiy va milliy asar qahramonlari bilan marketing tadqiqot o’tkazdim. Teatr va sahnaviy liboslar orqali millatimizning boy tarixi, madaniyati va kelib chiqish hayoti va qanday liboslar kiyganligi haqida namoyon etadi. Libos dizaynerlarining bu boradagi ahamiyati juda beqiyosdir. Hozirgi kunga kelib yengil sanoatning taraqqiy topib rivojlanib borayotganda biz yoshlar oqilona foydalanishimiz darkor. Qadimiy matolarga nisbatan zamonaviy matolarning sifat ko’rsatkichlari juda yuqori. Misol tariqasida: harir, shifon, arganza trikotaj matolaridir. Ayniqsa trikotaj matosini yetti yoshdan yetmish yoshgacha o’z muhlislariga ega. Men ham tarixiy matolar o’rnini bosa oladigan zamonaviy matolardan amaliy tajriba olib bordim.
Umumiy xulosalar.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Sobirova Z.A.,”Fashion menjment va marketing”. T.: 2012-yil
   
2. 
   X . X. Komilova, U.A. Vohidova “Loyihalash”. T: 2014-yil.
   
3. 
   U.F.Abdurahimovna. ”Kostyum kompozitsiyasi asoslari”. Toshkent. 2014-yil.
   
4. 
   Abdullayeva. Q.M. Tikuvchilik buyumlarini loyihalash va modellashtirish asoslari. Toshkent. Yozuvchilar uyushmasi 2006-yil.
   
5. 
   N.S.Gaipova, M.A.G`afurova, Q.M.Abdullayeva. ”Tikuv buyumlarini loyihalash, modellash, badiiy bezash”. T.: 2011-yil.
   
6. 
   X.N.Komilova ,N.K.Xamroyeva “Kiyim loyihalash asoslari”Toshkent 2005
   
7. 
   X. X. Komilova, N. K. Hamroyeva ”Tikuv buyumlarini konstruksiyalash”. Toshkent. 2017-yil.
   
8. 
   Rossiya. ”Vogue” jurnal. 2019- yil. Fevral.
   
9. 
   Z.Sobirova. ”Fashion menejment darsligi”. T: 2012-yil.
   
10. 
    D.X.Rayimberdiyeva, S.A.Yusupov, N.Nabidjanova ”Kostyum dizayni”. Namangan. 2018-yil.
    
11. 
    Teatr “Adabiy-badiiy,axborot-reklama “jurnali 2020 yil
    
12. 
    ”To’qimachilik materialshunoslikgi” U.M/Matmusayev ,A.Z.Abdullayev.2005
    
13. 
    O’zbekiston Respublikasi Prizidentining “O’zbekiston Respublikasini rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi to’g’risida”gi Farmoni. 07.02.2017 y http://uza.uz/ru/documents/o-strategii-deystviy-po-dalneyshemu-razvitiyu-respubliki-uzb-08-02-2017.
    
14. 
    O. Sh. Rahmatova, M.A. Sharipova. Milliy matolar jozibasi va yaratilish tarixi. Namangan- 2019
    
15. 
    T. A. Ochilov, B. B. Ahmedov, S. SH. Toshpo’latov “Tikuvchilik texnologiyasi” Kasb-hunar kollejlari o’quvchilari uchun darslik. Toshkent 2013.
    
16. 
    N. G. Abbasova, B. B. Amedov, SH. M. Mahkamova, T. A. Ochilov “Yengil sanoat mahsulotlari materialshunosligi” (1-qism). Toshkent “Aloqachi”-2006.
    
17. 
    Леухина Г. Н., Ляпина О. А., Веремива Т. Л. “Климат Узбекистана”
    

Ташкент, 1996 г

18. 
    Suxarova O.A. “Народное декоративние искусства советского Узбекистана” Tekstil, Toshkent 1945 yil.
    
19. 
    Namangan viloyat statistika boshqarmasi ma’lumotiga asosan. Namangan 2020.
    
20. 
    Kotler F. “Основы маркетинга”. –М ” Прогресс”, 1990. C. 2003.
    
21. 
    SH. SH. Shog’ofurov , L. S. O’ralov “Ayollar uy kiyimiga qo’yiladigan iste’molchi talablar tahlili”. “Экономика и социум” № 11(66) 2019.
    
22. 
    Мальцева Е П. “Tikuvchilik materialshunosligi”. Toshkent, O’qituvchi, 1986.
    
23. 
    X. X. Komilova, G. I. Karimova. “Reklama va dizayn”. Toshkent “O’zbekiston” 2012 yil.
    
24. 
    T. A. Ochilov, B. B. Ahmedov, S. SH. Toshpo’latov “Tikuvchilik texnologiyasi” Kasb-hunar kollejlari o’quvchilari uchun darslik. Toshkent 2013.
    
25. 
    N. G. Abbasova, B. B. Amedov, SH. M. Mahkamova, T. A. Ochilov “Yengil sanoat mahsulotlari materialshunosligi” (1-qism). Toshkent “Aloqachi”-2006.
    
26. 
    O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017- yil 7 fevraldagi PF - 4947 sonli Farmoni. 2017-2021 yillarlarda O`zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustivor yo`nalishi bo`yicha Xarakatlar strategiyasi.
    
27. 
    N.S. Gaipova, M.A. G`afurova, Q.M. Abdullayeva. Tikuv buyumlarini loyihalash, modellash, badiiy bezash.
    
28. 
    T.A.Ochilov, N.G.Abbasova, F.L.Abdulina, Q.I.Abdulniyozov.
    
29. 
    Gazlamashunoslik
    
30. 
    X . X. Komilova, U.A. Vohidova Loyihalash
    
31. 
    B.B.Abbasova, B.B. Ahmedova, B.M.Ahkamova, Sh. M.Ochilov Yengil sanoat mahsulotlari materilshunosligi
    
32. 
    Kamalova S.R , Babaxanova Х.А, Комиlова С.Д. O‘zТТIТI Тоshkent filiali direktori, k.f.n ―Rangshunoslik injineringi‖ fani bo‘yicha leksiyalar kursi
    
33. 
    Abdullayeva. Q.M. Tikuvchilik buyumlarini loyihalash va modellashtirish asoslari. Toshkent. Yozuvchilar uyushmasi 2006-yil.
    
34. 
    M.SH.Jabborova. Tikuvchilik tehnologiyasi. 1994. Toshkent. O`zbekiston.
    
35. 
    F.Kotler K. Keller Marketing va menejmentning 12-nashri. Piter 2009
    
36. 
    ЦНИИШП. ― Kosntruksiya qurish metodikasi‖. Uslubiy qo‘llanma. 1994 yil.
    
37. 
    Martinova A.I va boshqalar. «Конструирование и моделирование одежды» Moskva. 1999 yil.
    
38. 
    D. Raxmatullayeva. ‖ KOSTYUM VA MODA TARIXI ‖ Toshkent.<>.2017
    
39. 
    Shukurov F.J.”Adras to’qimasini fizik-mexanik xususiyatlarini tahlil qilish”. Diplom loyiha ishi. Toshkent-2016,
    
40. 
    Kiyimlarni konstruksiyalash va modelashtirish. http://library.ziyonet.uz/ru/book/download/18426
    
41. 
    Yanchevskaya Е.А. Ayollar ust kiyimini konstruksiyalash. Toshkent, 1998 https://fayllar.org/tikuv-buyumlarini-konstruksiyal-ash.html?page=32
    
42. 
    Q. M. Abdullayeva, N. S. Gaipova, M. A. Gafurova. Tikuv buyumlarini loyihalash modelash va badiiy bezash.Toshkent 2010. http://library.ziyonet.uz/ru/book/download/37103
    
43. 
    NAMANGAN SHAHAR STATISTIKA BOSHQARMASI.
    
44. 
    D. Raxmatullayeva. ” KOSTYUM VA MODA TARIXI ” Toshkent.<>.2017 http://library.ziyonet.uz/uz/book/download/90905
    
45. 
    Kostyum kompozitsiyasida uslub va uslublash. Katta badiiy uslublar. https://aim.uz/referaty/101-promyshlennost-proi zvodstvo/17171-kostyum-kompozitsiyasida-uslub-va-uslublash-katta-badiiy-uslublar.html
    
46. 
    Ma’rifat.uz Feruza AZIMOVA, Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi bosh mutaxassisi
    
47. 
    Google.uz, ”Hordiq.uz Gepard haqida qiziqarli faktlar” Olimjon Hayitov
    
48. 
    [e-mail], [e-mail] Unifred Oldrich. Moskva 2013.
    
49. 
    www.ziyo.uz.
    
50. 
    X.X.Komilova, U.A. Vohidova Loyihalash.
    

ILOVALAR.

2.1.2-rasm. Krep matosining turlari va ko’rinishlari.

1 Teatr “Adabiy-badiiy, axborot-reklama” jurnali.

2 Teatr “Adabiy-badiiy, axborot-reklama” jurnali.

3 Namangan viloyati musiqali drama va komediya teatri tarixi.

4 Namangan viloyati musiqali drama va komediya teatri tarixi.

5Dizayn nazariyasi va metodologiyasi asoslari. Rahmatova S.

6 Kostyum va moda tarixi. D. N. Rahmatullayeva.

7 Namangan viloyati musiqali drama va komediya teatri tarixi.

8 Shukurov F.J.”Adras to’qimasini fizik-mexanik xususiyatlarini tahlil qilish”. Diplom loyiha ishi. Toshkent-2016

9 Namangan viloyati musiqali drama va komediya teatri tarixi.

10"Science and Education" Scientific Journal April 2021 / Volume 2 Issue 4 www.openscience.uz