Kasbiy motiv va motivatsiya, mehnat faoliyati motivlari

Shaxsning jamiyatda odamlar orasidagi xulqi va o‘zini tutishi sabablarini o‘rganish tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lgan narsa bo‘lib, masalani yoritishning ikki jixati farqlanadi:

Ichki sabablar

Tashqi sabablar

ya’ni xatti-xarakat egasining sub’ektiv psixologik xususiyatlari nazarda tutiladi (motivlar, extiyojlar, maqsadlar, mo‘ljallar, istaklar, qiziqishlar va xokazolar).

faoliyatning tashqi shart-sharoitlari va xolatlari. ya’ni, bular ayni konkret xolatlarni kelib chiqishiga sabab bo‘ladigan tashqi stimullardir.

Tashqi motivatsion faktorlar:

• Kasb tanlashda insonga o‘tkaziladigan bosimlar
• Insonni o‘ziga tortib oluvchi va o‘zidan itaruvchi faoliyat turlari
• Inersiya

Ichki motivatsion faktorlar

• Kasbning xususiy motivatsion faktorlari
• Mehnat sharoitlari
• Kasbdan tashqarigi maqsadlarni amalga oshirishni imkoniyatlari borligi

Shaxs xulq-atvorini ichkaridan, ichki psixologik sabablar tufayli boshqarish odatda shaxsiy dispozisiyalar ham deb ataladi.