Jamurad yangiboyevich, amirov

Tabiiy  tanlash  –  doimo  tur  foydasiga  harakatda  bo‘lib  –  tabiatda 
kechadigan doimiy jarayon bo‘lib, sharoitga moslasha olgan hayvonlar saqlanib, 
avlod  beradi,  sharoitga  moslasha  olmaganlari  esa  avlod  bermaydi  yoki  o‘lib 
ketadi. Tabiiy tanlash kuchi barcha tashqi muhit omillariga bog‘liq. Hayvonlarni 
sun’iy urchitish natijasida inson  tabiiy omillar ta’sirini pasaytirishga erishgan, 
lekin butunlay yo‘q qila olishga erishmagan. 
Sun’iy  tanlash  inson  tomonidan  o‘z  manfaatlari  yo‘lida  o‘tkaziladi, 
qaysiki tabiiy tanlash ta’siri bilan mos kelavermaydi. 
Hayvonlarning  evolutsion  jarayonida  sun’iy  tanlash  beqiyos  o‘rin  tutadi. 
Evolutsion  jarayonning  dastlabki  paytida  ongsiz  tanlash  olib  borilgan,  ya’ni 
insonlar  maqsadsiz,  lekin  yuvosh,  mahsuldor  va  kelishgan    hayvonlarni 
qoldirishga  harakat  qilganlar.  Keyinchalik  sun’iy  tanlash  maqsadli,  ya’ni  inson 
oldingi  tajribalarini  e’tiborga  olib,  ma’lum  maqsad  bilan,  reja  asosida  talabga 
javob bergan hayvonlarni olib qoladi, keraksizlarini puchak qiladi. 

---

 
27 
Sun’iy tanlash  guruhlab (asosan fenotipik ko‘rsatkichlar) va yakka (har bir 
hayvon  fenotipi  va  genotipi)  tanlanadi.  Eng  oson  usul  guruhlab  tanlash  bo‘lib, 
unda  faqat  hayvonlar  fenotipi  bo‘yicha  tanlanadi,  bu  asosan  naslchilik  ishining 
dastlabki  boqichida amalga oshiriladi. 
Tanlash yo‘nalishiga qarab bo‘lishi mumkin: