Jahon siyosiy mafkuralari tarixi tayanch iboralar avangardizm



Download 332,08 Kb.
Pdf ko'rish
bet48/80
Sana08.01.2021
Hajmi332,08 Kb.
#55187
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   80
Bog'liq
'Jahon siyosiy mafkuralari tarixi tayanch iboralar

ABSTRAKTSIONIZM  (lot.  abstractio  -mavhumlik,  noma’lumlik,  uzoqlashish). 

20-a.da  avval  tasviriy  san’atda  paydo  bo’lib,  keyin  adabiyotga  o’z  ta’sirini  o’tkazgan 

oqim.  Namoyandalari  —  CHarlьz  Novard,  Styuoriy  Devis,  Krauford,  Retner,  Morris, 

M.  Seyfer,  P.  Mondrian,  Paulo  Klee  va  b.  san’at  borliqning  emas,  san’atkor  his-

tuyg’ularining  in’ikosi  degan  g’oyani  ilgari  surishgan.  Bu  oqimdagilar  ijodida  his, 

tuyg’u, xayol borliqdan uzilgan chiziqlar, geometrik shakllarda namoyon bo’ladi, shakl 

va  mazmun  bir-biriga  singib  ketadi,  ya’ni  an’anaviy  tushunchadagi  mazmun  va  shakl 

o’z  mohiya-tini  yo’qotadi.  A.ning  ta’siri  frantsuz  she’riyatida  ayniqsa  sezilarlidir.  A. 

badiiy  adabiyotda  «antiroman»  va  b.  ko’rinishlarda  namoyon  bo’lmoqda.  A.oqimi 

namoyandalari «voqelikni inkor etish evaziga ruhiy voqelik» yaratmoqchi bo’ladilar. 



AVTORITARIZM (lot. auctoritas — hokimiyat) — davlatni idora qilish usuli. A.da 

siyosiy  hokimiyat  hukmdor  shaxsning  yoki  yetakchining  siyosiy  irodasi  va  qarorlari 

asosida amalga oshiriladi. 

ALOGIZM  (yun.  a  —  inkor  qo’shimchasi,  logos  —  idrok)  —  ilmiy  bilishda 

mantiqiy  fikrlashning  rolini  inkor  etadigan  okim.  A.  tarafdorlari    tabiat  va  ijtimoiy 

hayotning taraqqiyoti hech qanday qonuniyat, tartib va zaruriyatga bog’liq emas, ularda 

tartibsizlik hukmron, degan nazariyani olg’a suradilar. A. intuitsiya, ishonch, aqidalarni 

mantiqqa qarama-qarshi qo’yadi. 

ANARXIZM  (yun.  anarchia  —  hokimiyatsizlik,  beboshlik)  —  rahbar  sifatida 

faqat alohida shaxsning xohish-irodasinigina tan olib, har qanday hokimiyat va davlat 

tuzumini  rad  etuvchi  jamiyat  to’g’risidagi  ta’limot.  Antik  dunyo  zamonidayoq  A.ga 

xos fikr yuritish alomatlari bo’lgan, qad. xristianlikda diniy shaklda, keyinchalik o’rta 

asrlar  mazhablarida  ham  uchraydi.  Lekin  ilmiy  nazariya  sifatida  A.  keyin  paydo 

bo’lgan.  Nemis  faylasufi  K.  SHmidt  (SHtirner),  frantsuz  olimi  P.  Prudon,  rossiyalik 

M.  Bakunin  uning  nazariyotchilari  hisoblanadi.  A.  ba’zi  o’rinlarda  liberalizm  b-n 

chatishib ketadi, har qanday davlat hokimiyatini yo’qotishni va ishlab chiqaruvchilar 

uyushmalarining federatsiyasini tuzishni yoqlaydi. 

AKADEMIZM  (frants.  academisme)  —  tasviriy  san’atdagi  yo’nalish.  Qad.  dunyo 

va  Uyg’onish  davri  san’ati  shakllari,  san’atning  tashqi  ko’rinishlariga  taqlid  qilishga 

asoslangan. A. badiiy ta’limni tartibga solishga, mumtoz an’analarni «abadiy» qonunlar 

tizimi  va  qo’llanmalariga  aylantirishga  imkon  yaratdi.  San’atda  qad.  an’analarga  va 

yuksak  madaniylikka  tayanish  bu  ta’limotning  kuchli  tomonlaridan  edi.  Dastlab 

Bolonьya  akademiyasi  (Italiya)  da  paydo  bo’lgan  (16-  a.)  bu  yo’nalish  keyinchalik 

Yevropa mamlakatlariga keng yoyildi. 


Download 332,08 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   80




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish