Jahon arxivlari tarixi ko'rsatma doc



Download 0,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/107
Sana12.05.2020
Hajmi0,51 Mb.
#48927
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   107
Bog'liq
jahon arxivlari tarixi va zamonaviy arxivshunoslik

 

13- mavzuQadimgi Rimda Respublika arxivlari. 

Reja:  

1. Qadimgi Rimda Respublika tuzumining shakllanishi. 

2. Respublika arxivlari. Imperator arxivlari. 

 

Darsning  maqsadi:  Talabalarda  ongida  qadimgi  Rim  tarixiga  oid  arxiv 

manbalarini  keng  ko’lamda,  kompleks  o’rganish  orqali  ularda  yangi  bilim  va 

ko’nikmalar hosil qilish.  

 

E’tibor  bering:  Rimda  respublika  tuzumining  boshlanishini.  Tarkviniy 

Mag’rurning  Rimdan  haydalishi.  Respublika  tuzumi  o’rnatilishi  bilan  oliy 

hokimiyat  bir  yil  muddatga  saylanadigan  ikki  konsul  qo’liga  o’tishi.  Dastlab  ular 

pretor  (oldinda  yuruvchilar)  deb  atalishi.  Konsullarni  senturiy  yig’inlarda 

patritsiylar  ichidan  saylanishi.  Konsullar  roziligisiz  senat  komissiyalari  to’plana 

olmasligi. O’zlari esa o’z  majburiyat  vazifalarini bajarish davrida  har  qanday sud 

javobgarligidan  ozod  edilar.  Konsullar  hokimiyati  faqat  biri  ikkinchisini  qaroriga 

veto  (ta’qiq)  qo’yishi  bilangina  cheklangan  edi.  Amaliy  hayotda  esa  konsullar 

patritsiylar  va  ularning  oliy  organi  senatning  siyosiy  manfaatlari  bilan 

hisoblashishga  majbur edilar. Dastlabki kunlardanoq konsullardan tashqari shahar 

ishlarida  kvestorlar  muhim  o’rin  tutdilar.  Ular  sudda  ishtirok  etar,  xazinani 

boshqarishda qatnashar edilar. Ilk davrda ular konsullarning yordamchilari edi. Er. 

avv.  V  asr  o’rtalaridan  boshlab  kvestorlarni  komisiyalarda  saylaydigan  bo’ldilar. 

Shu  vaqtdan  boshlab  kvestorlar  mustaqil  bo’ldilar.  Ular  davlatning  moliyaviy 

ishlari  bilan  shug’ullanar  edilar.  Kvestorlar  arxivni  boshqardilar,  harbiy  yurishlar 

davrida konsullarga hamroxlik qilib qo’shin xazinasini boshqarilishi.  




 

  Er.avv.  507  yilda  Rim  tarixida  ilk  bor  favqulodda  vakolatlar  berilgan 

mansabdor  shaxs  –  diktator  saylanishi.  Diktatorni  rimliklar  favqulodda  xavf 

tug’ilib qolgan paytda  yoki o’ta  xavfli  vaziyat tug’ilgan paytda  yagona boshliqqa 

ehtiyoj tug’ilgandagina saylar edilar. Diktatorni rasman konsullar amalda esa senat 

saylar  edi.  Diktator  hokimiyati  cheklanmagan  edi.  Unga  konsullar  kabi  12  liktor 

emas balki 24 liktor hamrohlik qilishi.  

Rim  respublikasi  aristokratik  xarakterda  ekanligi.  Qonunchilik  tashabbusiga 

ega  bo’lmagan  tsenturiy  yig’ilishlarini,  jamiyatni  patritsiy  qatlamlarini  vakili 

bo’lgan konsul chaqirishi mumkinligi. Bu komisiyalarni biror bir qarorini “patres” 

– senat tomonidan tasdiqlanmasa kuchga kirmasligi. Er.avv. 471 yildan kuriya va 

tsenturiya  yig’inlari  namunasidagi  plebey  yig’inlari  chaqirila  boshlandi.  Plebey 

yig’inlarida qabul qilingan qarorlar “plebitsit” faqat plebeylar uchun majburiy edi. 


Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish