Жабборов, Рустам 100 жумбоқли ҳикоя / Рустам Жабборов. Тошкент: Янги

ЧОРАСИ ТОПИЛДИ
Бу воқеа ўтган аср ўрталарида Осиё давлатларидан 
бирида бўлиб ўтган. 
Ривожланиб бораётган бу давлатдаги йирик по й-
абзал концерни раҳбари йиллик ҳисоботларни таҳлил 
қиларкан, даромадларнинг кейинги йилларда пасайиб 
бораётгани уни ташвишга соларди. Маҳсулотларга талаб 
яхши, хомашё ўз вақтида етиб келяпти. Лекин негадир 
фойда кутилганидан кам.
Раҳбар дарҳол ижрочи директорни ёнига чорлади. 
Биргалашиб узоқ муҳокама қилишди. Ҳар томонлама 
ҳисоблаб кўришди. Ҳозирги вазиятда концерннинг да-
ромади бугунгидан камида икки баравар кўпроқ бўли-
ши керак эди.
– Балки, ишчилар бирор қаллобликка қўл ураётган-
дир? Ахир иш пайтида уларнинг тепасида туриб куза-

---

Рустам Жабборов
74
тишнинг имкони йўқ. Ҳар куни ҳар бир ишчи бир жуфт 
оёқ кийимини ўзи билан олиб чиқиб кетса...
Ижрочи айбдорона бош ирғади. 
– Бу масалани тезда ҳал қилмасак бўлмайди, – дея 
столга мушт урди раҳбар. – Эртагаёқ директорлар кен-
гаши аъзоларини чақиринг. Мажлис қиламиз.
Мазкур концерннинг мамлакат икки шаҳарида ишлаб 
чиқариш корхонаси мавжуд бўлиб, ҳар иккисида деярли 
бир хил маҳсулот ишлаб чиқарилади. Иккала фабрика-
нинг мутасаддилари концерн биносининг мажлислар 
залида тўпланишди. Музокаралар чиндан ҳам фабри-
каларда ўғирликлар рўй бераётгани, бу концерннинг 
иқтисодий аҳволига жиддий таъсир кўрсатаётганини 
исботлади. 
– Биз қўлдан келган барча чораларни кўряпмиз, – деди 
фабрика бошқарувчиларидан бири. – Лекин қўл остимда 
мингдан ортиқ ходим ишлайди. Фабрика ҳудуди жуда кат-
та. Ҳар бир ишчини мунтазам назорат қилиб бўлмайди. 
– Бу қанақаси? – бўғилди концерн раҳбари. – Мен 
эртадан кечгача корхонамни ривожлантириш усти-
да тинмай бош қотирсам-у, сенлар топган-тутганимни 
ўғриларга ем қилсаларинг. Сенларга нима учун маош 
тўлаяпман. Бугуннинг ўзида, ҳозироқ бу муаммога 
барҳам берасанлар. Қандай ёрдам керак бўлса, бера-
ман. Лекин, шундай қилингларки, ишчилар фабрикадан 
биттаям пойабзални олиб чиқиб кетмасин. 
Залда жимлик чўкди. Шунда, иккинчи фабриканинг 
бошқарувчиси журъатсизлик билан сўз олди:
– Ўртоқ бошлиқ, рухсат берсангиз, менда бир фикр 
туғилди. Тўғри, бу иш бироз ғалати туйилиши мумкин. 
Аммо, шу усулни қўлласак, фабрикалардаги ўғирликлар 
тамоман барҳам топади. 
– Хўш, қулоғим сенда? – деди раҳбар қовоғини очмай.
Фабрика бошқарувчиси таклифини айтгач, залдаги-
лар кулиб юборди. Раҳбар эса қўлини кўтариб, уларни 
тинчитди. 

---

75
«
100 жумбоқли ҳикоя
»
– Менимча, бу таклифда жон бор. Қўллаб кўрамиз. 
Эртаси кунидан янги таклиф амалиётга жорий қили-
на бошлади. Бир ой деганда кўрсаткичлар бутунлай ўз-
гарди. Чиндан ҳам ўғирлик мутлақо йўқолиб кетди. 
Ўйлаб кўринг-чи, иккинчи фабрика бошқарувчиси 
қандай таклиф берган бўлиши мумкин?
Қирқ биринчи ҳикоя