J., Barakayev N. R. Tizimli tahlil va qaror qabul qilish asoslari

Imtiyozli xamkorni belgilash - 
muayyan mintakada geostrategik manfaatlarni 
amalga oshirishga xizmat qiladigan tamoyillardan biri. Muayyan asoslarga tayangan 
xolda (diniy, lisoniy birlik, madaniy yakinlik yoki boshqa sabablarga kura), har bir 
davlat kim bilandir imtiyozli xamkorlik kilishi mumkin. Bu - tabiiy. Ammo bu 
urinda gap imtiyozli xamkordan muayyan mintaka davlatlari urtasida ayirmachilik 
mayllarini avj oldirish, nomakbul bulib tuyulgan davlatlar imkoniyatlarini cheklash 
yulida foydalanish, shu bilan birga, xamkor davlatning mintakadagi boshqa 
davlatlardan kaysidir jixatdan ustunligini ta’minlashga karatilgan intilishlar haqida 
bormokda. Aslida bosh maqsad - muayyan mintakaga ta’sir utkazish uchun o‘ziga 
xos platsdarmga ega bo‘lishdan iborat. 
Milliy mentalitet 
(lotincha «me^» — akl, idrok, zexn, faxm- farosat) - 
millatning tarixan shakllangan tafakkur darajasi, ma’naviy saloxiyati, yashash va 
fikrlash tarzi, muayyan ijtimoiy sharoitlarda kamolga etgan kobiliyati va ruxiy 
kuvvati. Bu tushuncha millatga xos an’analar, rasm- rusmlar, urf-odatlar, diniy 
e’tikodni xam o‘z ichiga oladi. O‘z navbatida u muayyan millatga mansub kishining 

---

299 
turmush tarzi, fikrlashi, dunyokarashini xam bir kadar belgilaydi, goxida uni 
baxolash uchun asos bo‘ladi. 
Manipulyativ mulokot 
- aldov yuli bilan shaxsning “ishonch”ini kozonish 
uchun mulokot formasidan suxbatdoshlariga maqsadli ta’sir kursatish. Uning o‘ziga 
xos darajalari mavjud, ya’ni manipulyasiyani amalga oshirayotgan tomon ovozni 
o‘zgartirish, turli imo-ishoralarni kullash, aniq bir g‘oyani singdirishda turlicha 
mavzulardan foydalanish mumkinligini ko‘rsatib o‘tish mumkin. Bunda insonda 
kizikuvchanlik, gunoh va savobni tushuna olish, kurkuv, bagrikenglik, imonlilik, 
raxmdillik va shu kabi xususiyatlarning mujassamlashganligidan to‘liq foydalaniladi. 
Antimanipulyativ xulk birovlarning shaxsiy kadr-kimmatini, xukukini poymol 
etmasdan, o‘z kadrini, xukukini bilib unga rioya etish va talab kila olishdan iborat.