J., Barakayev N. R. Tizimli tahlil va qaror qabul qilish asoslari

muammoli vaziyat 
deb ilmiy bilimlar taraqqiyotida 
tadqiqotchilar duch kelganshunday yangi hodisadirki, ularni mavjud ilmiy nazariya 
asosida tushuntirib bo‘lmaydi, ularni tushuntirish uchun yangi nazariyalar hali 
ishlab chiqarilmagan.Ishlab chiqarish faoliyatda ularni ishlab chiqarish vaziyati 
deb ham aytiladi. 
Ishlab chiqarish vaziyat – 
bu ishlab chikarish jarayonning tarkibiy qismi 
bo‘lib, u orqali raxbar ishlab chikarish jarayon va ishlab chiqarish tizimni 
boshqaradi. Bu ishlab chikarish jarayon, ishlab chiqarish tizimning vaqt 
oralig‘ida to‘plangan (konsentratsiya qilingan) ko‘rinishidir. 
Korxona faoliyatida ishlab chikarish vaziyatning axamiyati juda muhim.
Ayniqsa boshqaruvda tajriba ortirishda. Uning ichida ishlab chiqarish jarayon va 
ishlab chiqarish tizimning qadr-qiymati ham, kamchiliklari ham jamlangan 
bo‘ladi. Ular boshqaruv faoliyatidagi boshqaruvchining tajribaning shakllanishida 
muhim rol o‘ynaydi. Har bir xodim o‘z arxivida har hil ishlab chiqarish vaziyatlar 

---

253 
yozilgan yozmalari (bloknotda, daftarda, kartochkalarda, fleshkalarda va xokazo) 
bo‘lishi maqsadga muvofiq. Bu uning kasbiy boyligidir. 
Ishlab chikarish
 
vaziyatning mohiyati, unda echilishi lozim bo‘lgan qarama-
qarshiliklar mavjudigidir. SHuning uchun har qanday vaziyat agar unda 
muammosi bo‘lsa o‘z yo‘lida muammoli vaziyat desa bo‘ladi. Ishlab chikarish
vaziyat aniq, konkret, oldindan rejalashtirilgan yoki stixiyali ravishda, o‘z-o‘zidan 
paydo bo‘lgan bo‘lishi mumkin. 
Korxona faoliyatidagi vaziyat klassifikatsiyasi (tasnifi). 
Faoliyatdagi vaziyat har hil sharoitlarda, turli sabablar asosida paydo bo‘lishi 
mumkin. Ulardan asosiylari: 
1.
Paydo bo‘lish va o‘tish joyi bo‘yicha (dars paytida, uyda, yotoqxonada, 
ko‘chada, stadionda va hokazo); 
2.
Qanday paydo bo‘lishiga qarab (ataylab o‘ylab topilgan, tabiiy tarzda paydo 
bo‘lgan, rejalashtirilgan); 
3.
Originalligiga qarab (standart, nostandart, original); 
4.
Boshqaruv darajasiga qarab (boshqariluvchan, boshqarilmaydigan); 
5.
Qatnashuvchilarga nisbatan (student va student orasida, student bilan 
o‘qituvchi orasida, o‘qituvchilar orasida...); 
6.
Ichidagi qarama-qarshilikka nisbatan (konfliktli, konfliktsiz, tanqidiy); 
7.
Mazmuni bo‘yicha (o‘quv maqsadida ataylab yaratilgan, boshqa 
maqsadlarda yaratilgan); 
8.
Xarakteri bo‘yicha (fan ichidagi, fanlar aro, ilmiy va hokazo).