Ызбекистон Республикаси Олий ва Ырта Махсус


-маъруза. Мавзу: Машиналарнинг пухталиги ва чидамлилиги



Download 0,55 Mb.
bet8/53
Sana21.04.2022
Hajmi0,55 Mb.
#571174
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   53
Bog'liq
тбичж. янги маъруза

2-маъруза.
Мавзу: Машиналарнинг пухталиги ва чидамлилиги
ты\рисида умумий тушунчалар.


Режа:


1. Пухталик назарияси асослари.
2. Ишкаланиш ва ейилиш турлари.
3. Жищозга техник хизмат кырсатиш ва таъмирлаш тизими.
4. Таъмирни режалаштириш.
5. Пойабзал дастгохларини куриш учун материал танлаш.


Пухталик назариясининг асослари. Ишлатиш ва саклаш пайтида хар кандай машина турли хил ички ва ташки таъсирларга дучор былади. Натижада унинг асосий параметрлари ва хусусиятлари бузилади. Машинанинг бошлангич хусусиятлари бузилишга асосий сабаблар сифатида унинг иш шароити бузилишини, унга уз ва=тида техник хизмат кырсатилмаслиги, тузатиш сифатининг пастлиги ва бош=аларни кырсатиш мумкин. Машинани ишлатиш коидаларининг бузилиши деталларнинг эгилиши ва букилиши, иш сиртларининг тирналиши, дарз кетиши, уваланиши ва синиши каби нуксонларни келтириб чикаради. Аста-секин ишламай колишга олиб келадиган сабаблар материал ва конструкцияларда турли даврларда содир булувчи физик-кимёвий жараёнлар билан бо\ли=жищоздир.
Пухталик (ГОСТ27002-83) - бу машинанинг ва=т давомида берилган режим ва ишлатиш шароитларда, техник хизмат кырсатиш, таъмирлаш, саклаш. Ташишда талаб килинган функцияларни бажариш кобилиятини характерловчи хамма параметрлар кийматини саклаш хоссаси.
Пухталик чидамлик ва таъмирга яроклилиги билан характерланади.
Ишлаш кобилияти - машинанинг шундай холатики, бунда унда берилган вазифаларни бажара олишини ифодаловчи барча кырсаткичларнинг кийматлари меъёрий-техник ва конструкторлик хужжатлари деганда давлат андозалари, техникавий шартлар, мащсулотнинг паспорти ва бош=а техник хужжатлар тушунилади.
Тузуклик - объектнинг меъёрий-техник ва конструкторлик хужжатларидаги хамма талабларни каноатлантирадиган холати.
Носозлик - объектнинг шундай холатики, бунда у меъёрий-техник ва конструкторлик хужжатларигдаги талабларнинг лоакал биттасига жавоб бермайди.
Ишлашга лаёкатсизлик - объектнинг шундай холатики, бунда унинг берилган фазифаларни бажара олишини ифодаловчи бирорта кырсаткичнинг киймати меъёрий-техник ва конструкторлик хужжатларининг талабларини каноатлантирмайди. «Тузуклик» тушунчаси «ишлаш кобилияти» тушунчасидан кенгрокдир.
Бузилмасдан ишлаш - объектнинг уз ишлаш кобилиятини маълум ва=т ичида ёки маълум микдордаги ишни бажаргунга кадар саклаб туриш хусусияти.
Таъмирга яроклилик - объектнинг ишламай колишлар, шикастланишлар сабабларини ани=лашга ва олдини олишга хамда тузатиш ва техник хизмат кырсатиш ор=али уларни бартараф этишга мосланганлик даражасидан иборат хусусияти.
Ишламай колиш - объектнинг ишлаш кобилияти бузилишидан иборат ходиса.
Сакланувчанлик - объектнинг шундай холатики, ушбу холат юзага келганда хавфсизлик талаблари тузатиб булмайдиган даражада бузилиши ёки берилган кырсаткичларнинг белгиланган чегараларидан йул куйиб булмайдиган даражада четлашуви, ёхуд фойдаланиш самарадорлиги рухсат этилган энг кам самарадорликдан хам пасайиб кетиши ёки тубдан таъмирлаш зарурлиги туфайли объектдан фойдаланиш тухтатилиши зарур.
Наработка - объектнинг иш щажми ёки давомийлиги. Объект тухтовсиз ёки тухтаб ишлаши мумкин. Наработкани ва=т бирлигида ёки бажарилган иш щажми (кг, метр, дона)да улчанади. Наработкани объектнинг эксплуатациясидан бошлаб биринчи носозликкача курилади.
Тайёрлик коэффициенти исталган ва=т моментида объектнинг ишлашга лаёкатли холатдан булиш эхтимолини ифодалайди (режалаштирилган даврлар бундан мустаснодир, чунки бу даврлар давомида объектнинг уз урнидан фойдаланиш кузда тутилмайди):
КТ=t/(t+tT)
Бу ерда: t - ишламай колгунга кадар ишлаш муддати;
tT - тиклашга кетадиган уртача ва=т.
Техник жихатжан фойдаланиш коэффициенти фойдаланишнинг маълум даври мобайнида объектнинг ишлашга лаёкати холатда булищ ва=ти математик кутилмасини объекнинг ишлашга лаёкати булишини математик кутилмаси, техник хизмат кырсатиш билан бо\ли=жищоз бекор туриб колишлар ва=ти ва фойдаланишнинг уша даври мобайнида тузатишлар ва=тининг йигиндисига нисбатидан иборат:
КФ=tу/(tу+tтуз+tтхк)
Бу ерда: tу - объектнинг умумий ишлаш муддати;
tтуз,tтхк - тузатиш ва техник хизмат кырсатиш чогида машинанинг бекор туриб колишларини умумий давомийлиги.
Бу коэффициентларни ю=ори булиши объект пухталигини оширади.
Детал ва узеллар ишинипухталигига машинанинг ишлаш шароити, атроф мухит, ишлатилаётган ёгловчи моддалар, хар бир детални кабул килувчи юкланиш катталиги, ремонт планига амал килинишига, хамда уларни бажариш сифатига бо\ли=жищоз.
Ишлаб чи=ариш шароитларида ремонт ишларини бажарилишида детал материалининг тури ёки маркаси алмаштирилади. Бунга эса деталларга таъсир килаётган юкланишлар катта микдорда узгаради, деталлардан бирининг ишлаш мухлатини узгариши содир былади. Буларнинг хаммаси ремонт графиклари бузилади, кушимча материал сарфига олиб келади.



Download 0,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish