Ix-xii асрлар марказий осиё халўлари фалсафаси

AHBOROT RESURSLARI - AHBOROT TEHNOLOGIAYASINING ASOSI SIFATIDA

Ahborot haqida tushuncha, uning turlari, hususiyatlari

«Ahborot» so’zi lotincha «informasion» so’zidan olingan bo’lib, kutilayotgan yoki bo’lib o’tgan voqea, hodisalar to’g’risidagi ma’lumotlarni bildiradi.

Kundalik turmushda har bir mutahassis turli hil ahborotlar bilan ish yuritadi. Ahborot tushunchasi bir qancha fanlarda turlicha izohlagan. Masalan: Falsafada ahborot inson ongiga ta’sir etib, ob’ektiv reallikni aks ettiruvchi va harakatlantiruvchi kategoriya sifatida ishlatiladi.

Kibernetikada, informatika fanida ahborot voqea - hodisa to’g’risidagi bilimlarni oshirish yoki noaniqlikni kamaytirish mezoni sifatida qo’llaniladi.

Kompyuterlarni ishlatish faoliyatida esa ahborotdan boshqarish funksiyalarini amalga oshiruvchi ob’ekt sifatida foydalaniladi. Ahborot tushunchasi ma’lumot tushunchasi bilan o’zviy bog’langan, lekin har qanday ma’lumot ahborot bulavermaydi.

Masalan: olma desaq bir necha hil ma’noni tushunish mumkin: kizil olma deganda, mevaning ma’lum bir rangi tushuniladi, demak barcha ma’lumotlar ahborotga aylanishi uchun voqea - hodisa to’g’risidagi butun hususiyatlarni ifodalashi lozim.

Hozirgi kunda barcha ahborotlarni nisbiy holda quyidagi turlarga ajratish mumkin:

1. Tehnik ahborot

2. Agrobiologik ahborot

3. Siyosiy ahborot

4. Huquqiy ahborot

5. Iqtisodiy ahborot va boshqalar

Ahborotning turlari o’zaro bog’liq bo’lib, bir-birini to’ldirib boradi. Bu ahborotlar ichida iqtisodiy ahborot asosiy hisoblanib, ular hajmining 80% ni tashkil qiladi.

Barcha ahborotlar quyidagi hususiyatlarga ega:

1. uzluksiz hosil bo’lish.

2. harf raqamlarda ifodalanish.

3. Diskret harakterdaligi.

4. 
   Yig’ish, uzatish, qayta ishlash va boshqa amallarni bajarish mumkinligi.
   

2. Iqtisodiy ahborotning ta’rifi va o’lchov birliklari.

Ta’rif. Ahborot nima?

Iqtisodiy ahborot deb, halq; ho’jaligi tarmoqlarining iqtisodiy va moliyaviy faoliyatlarini ifodalovchi ma’lumotlar to’plamiga aytiladi.

Iqtisodiy ahborotni o’lchashda turli hil birliklardan foydalanish mumkin.

Masalan: Ahborotlarni yig’ish, qayta ishlash va saqlashda bit, bayt, Kilobayt, Megabayt o’lchov birliklaridan foydalaniladi.

1 bayt = 8 bit

1 Kbayt = 1024 bayt

Qayd qilish jarayoniga ko’ra ahborotning o’lchov birligi sifatida belgi, so’z, jumla, abzas va boshqa birliklardan foydalanish mumkin.

Ahborotni uzatish va qabul qilishda BODO kattaligidan foydalaniladi. 1 Bodo 1 simvolga teng.