―ИҚтисодиёт‖ факультети

 
Iqtisodiy o`sishini ta`minlashda xalqaro moliya tashkilotlari ishtirokini yanada 
rivojlantirish 
 
Iqtisodiyotning erkinlashuvi sharoitida tijorat banklari muassalarining keng tarmoqqa 
ega bo`layotganligi, o`z navbatida, mijozlarga sifatli bank xizmatlari ko`rsatish, ularning 
bank xizmati o`rtasidagi raqobat muhitini kuchayishiga imkon bermoqda. Ayniqsa, keyingi 
yillarda o`z faoliyatini boshlagan nobank tashkilotlari hisoblangan kredit uyushmalari va 
lombardlar bank xizmatlari bozorida tijorat banklariga kuchli raqobatni yuzaga 
chiqarmoqdalar. So`nggi yillarda vujudga kelgan jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi bank 
tizimiga bo`lgan e`tiborni oshirishni talab etmoqda
279
. 
279
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoevning 2016 yilda mamlakatimizni ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2017 yilga mo`ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim 
ustuvor yo`nalishlariga bag`ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma`ruzasi. // Xalq so`zi, 
2017 yil 15 yanvar.

---

440 
Xalqaro valuta-kredit va moliya munosabatlarining tashkiliy tuzilmasi o`ziga ko`plab 
xalqaro tashkilotlarni qamrab oladi. Ulardan ba`zilari ko`pgina vakolatlarga hamda yuqori 
miqdordagi moliyaviy resurslarga ega bo`lgan holda xalqaro valuta-kredit va moliya 
munosabatlarini tartibga solishda ishtirok etadi. Boshqalari esa hukumatlararo muhokama 
etish uchun forumlar tashkil etish hamda valuta-kredit va moliya siyosati bo`yicha 
tavsiyalar ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
Xalqaro moliya tashkilotlari o`zida jahon iqtisodiyoti barqarorligini ta`minlash uchun 
moliya va valuta-kredit munosabatlarini tartibga solish maqsadlarida davlatlararo kelishuv 
asosida tashkil etilgan xalqaro tashkilotlarni ifodalaydi. Xalqaro moliya tashkilotlarining 
yuzaga kelishiga asosan jahon xo`jaligida globallashuv jarayonlarining rivojlanishi hamda 
xalqaro moliya bozorlaridagi va jahon valuta tizimidagi beqarorlikning kuchayishi sabab 
bo`ldi. Ular asosan ikkinchi jahon urushidan keyin tashkil topgan va hozirgi vaqtda 
mamlakatlarning valuta-kredit va moliya munosabatlari sohasidagi hamkorligini 
rivojlantirishda hamda ushbu munosabatlarni 
Xalqaro moliya tashkilotlarining vujudga kelishiga va faoliyatining rivojlanishiga 
quyidagi omillar ta`sir ko`rsatgan: 
- 
xo`jalik 
hayoti 
baynalminallashuvining 
kuchayishi, 
shuningdek, 
milliy 
chegaralardan tashqariga chiquvchi transmilliy korporatsiyalar va transmilliy banklarning 
tashkil topishi;
- jahon xo`jaligida moliyaviy munosabatlarni xalqaro tartibga solishga bo`lgan 
ehtiyojning kuchayishi; 
- jahon valuta tizimi, xalqaro valuta-kredit, qimmatbaho qog`ozlar va oltin 
bozorlaridagi yuzaga keladigan muammolarni hamkorlikda hal qilish zaruriyatining ortib 
borishi. 
Hozirgi vaqtda, Jahon bankining XTTB yo`nalishi bo`yicha mamlakatga oxirgi besh 
yilga mo`ljallangan iqtisodiy yordam strategiyasi amalda.
1-javdal