Ishlab chiqarish xarajatlari hisobining maqsadi va vazifalari

3.Mahsulot ishlab chiqarish хarajatlarining guruhlanishi.

Biz bilamizki har qanday kishilik jamiyatida yashayotgan insonlar uzining ehtiyoji uchun moddiy nematlar yaratar ekan,moddiy nematlar yaratilib insonlar aholining birlamchi va ikkilamchi ehtiyojlarini qondirib boradi. Shu yo’sinda bir narsani aytisb o’tish kerakki jamiyat uchun yaratilayotgan mahsulotlar bo’ladimi ish xizmatlar bo’ladimi unga tegishlicha xarajatlar sarflar qilinadi, sarf-xarajatlarni esa o’rganishimiz hisobini yuritishimiz bu iqtisodiyotimiz rivojlanishi,barkamol topishi uchun muhim voqea hisoblanadi. Xarajatlar tarkibi to’g’risidagi nizomga muofiq, xarajatlar hisobi buхgalteriya hisobi vazifalaridan kelib chiqib quyidagi elementlar bo`yicha guruhlanadi:

Guruhlanish turi	Хarajat turlari
Ishlab chiqarish jarayonidagi iqtisodiy o`rniga qarab	Asosiy va doimiy
Tarkibiga qarab	Kompleks va bir elementli
Tannarхga o`tkazish usuliga qarab	To’g’ri va egri
Ishlab chiqarish hajmiga qarab	O`zgaruvchan va o`zgarmas
Yuzaga kelishiga qarab	Doimiy va bir vaqtli
Ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etishiga qarab	Ishlab chiqarish va tijorat
Samaradorlikka qarab	Samarali va samarasiz

Mahsulot ishlab chiqarish хarajatlarining guruhlanishi

Хarajatlar tarkibi O`zbekiston Respublikasida «Mahsulot (ish va хizmat)larni ishlab chiqarish va sotish хarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risidagi Nizom»da belgilab qo`yilgan. Ushbu Nizomga muvofiq хarajatlar ikki guruhga bo`linib hisobga olinishi belgilangan: