Investitsiyalar hisobi reja xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarda investitsiyalar hisobini tashkil etish

 
6. Kapital qo‘yilmalar hisobi. 
Kapital qo‘yilmalar xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar ishlab chiqarish faoliyatining o‘ziga xos 
bir shaklidir, u asbob-uskunalarni zamonaviylashtirish, ishlab chiqarish ob’ektlari va bevosita 
ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lmagan ob’ektlarni qayta qurish, ta’mirlash va asosiy ishlab 
chiqarish vositalarini kengaytirilgan holda qayta ishlab chiqarishni ta’minlaydi.
Kapital qo‘yilmalar asosiy vositalarni, takror ishlab chiqarishni kengaytirish hamda ularning 
sifat tarkibini yaxshilash xarajatlarining majmuidir. Kapital qo‘yilmalar hajmi ishlab turgan 
korxonalarni qurish, kengaytirish, texnik qayta jihozlash va quvvatlarni saqlash, shuningdek, 
ishlab chiqarish va ishlab chiqarishga mo‘ljallangan uskuna, transport vositalari va asosiy 
vositalarning boshqa ob’ektlarini xarid qilishga mablag‘ bilan ta’minlashning barcha manbalari 
hisobiga qilingan xarajatlarning umumiy summasiga ko‘ra belgilanadi.
Kapital mablag‘lar hajmiga quyidagi sohalarga yo‘naltirilgan xarajatlar kiradi: 

Qurilish-montaj, loyiha-qidiruv, geologiya-razvedka, burg‘ulash va boshqa ishlarga 
qilingan xarajatlar; 

Ishlab turgan korxonalarni tiklash, texnik qayta jihozlash va texnika vositalarning 
quvvatini kengaytirishga qilingan xarajatlar; 

Mashina va uskunalar, ishlab chiqarish va xo‘jalik inventarlari, transport vositalari va 
asosiy vositalarning boshqa ob’ektlarini sotib olishga ketgan xarajatlar; 

Korxona, tashkilot va muassasalar uchun yangi ob’ektlar qurishga ketgan xarajatlar; 

Boshqa shu turdagi xarajatlar. 
Kapital qo‘yilmalarni buxgalteriyada hisobga olishda «Asosiy vositalar» nomli 5-son 

---

BHMS va «Kapital qurilish uchun pudrat shartnomalari» nomli 17-son BHMSdan foydalaniladi. 
Kapital qo‘yilmalarni buxgalteriyada hisobga olishning dolzarb 
vazifalari
quyidagilardan 
iborat: 

qilingan barcha kapital xarajatlarni ob’ektlarning turlari bo‘yicha to‘liq va o‘z vaqtida 
aks ettirishni ta’minlash; 

kapital qo‘yilmalar rejasi, ishlab chiqarish quvvatlari va asosiy vositalar ob’ektlarini 
ishga tushirish rejalarining bajarilishi ustidan nazoratni ta’minlash; 

moliyaviy mablag‘lar bilan ta’minlash bo‘yicha belgilangan rejaning bajarilishi va ichki 
rezervlarni safarbar qilish ustidan nazoratni ta’minlash; 

sotib olingan asosiy vosita ob’ektlarining balans qiymatini to‘g‘ri belgilash va uning o‘z 
vaqtida kirimga olinishini ta’minlash. 
Kapital qo‘yilmalar hisobini soddalashtirish uchun ularni turkumlab olish maqsadga 
muvofiq hisoblanadi. Quyidagi jadvalda kapital qo‘yilmalarning turkumlanishi ko‘rsatib o‘tilgan: