Информатика

8.3.  Ob`yekt va jadvallarni tayyorlash 



  Muhim so`zlar: ko`rgazmali va tasvirli ob`yektlar, jadval, bet, titul bet, 

qator, ustun, jadval stili, shablon, formatlash, jadvalda matematik amallar, rasm, 

shakl, WordArt.    



        Bilib  olasiz:  bet  shablonlarini  o`rnatish,  jadval  yaratish  usullari, 

jadvallarni  tahrirlash, jadvalda stil va shablonlardan foydalanish,jadvalga ustun, 

qator  qo`shish,  matnlarni  joylashtirish,  jadvalda  hisoblashlarni  bajarish, 

korgazmali  va  tasvirli,  WordArt,  rasm  ob`yektlarini  joylashtirish  va 

tahrirlashlarni.   

Wordda  ob`yekt  va  jadvallar  bilan  ishlash  uchun  [Вставка]  joylashtirish 

lentasidan 

foydalanamiz. 

[Вставка] 

joylashtirish 

lentasida 

wordda 

joylashtiriladigan  barcha  ob`yektlar  bor.  Ularga  [Страницы]  betlar,  [Таблица] 

jadval,  [Иллюстрации]  ko`rgazmali  va  tasvirli  ob`yektlar,  [Связи]  aloqalar, 

[Колонтитулы] kolontitullar (har betning hoshiyasiga bosilgan yozuvlar), [Текст] 

matnli  ob`yektlar,  [Символы]  belgilar  kiradi.  Har  bir  bo`limning  vazifasi  haqida 

to`xtalib o`tamiz. 

---

 

356 

1. Betlar bo`limida 3 ta asosiy buyruqlar mavjud. [Титульная страница] titul 

betlar  o`rnatish  uchun  ishlatiladi.  Asosan  tayyorlangan  hujjatning  titul  betlari 

birinchi varaqda joylashgan bo`ladi. Bu buyruq 

orqali titul betlarni yaratish qulay bo`lib, 10dan 

ortiq  tayyor  qoliblar  bor.  Bu  qoliblardan  biri 

tanlab,  titul  betning  o`zgaruvchan  xossalarini 

kiritish  lozim.  Masalan,  hujjatning  nomlanishi, 

yil,  qisqacha  mazmuni  va  boshqalar.  [Пустая 

страницы]  bo`sh  betlarni  joylashtiradi.  Kursor 

turgan  joriy  betdan  so`ng  yangi  bo`sh  bet 

joylashtiradi. [Разрыв страницы] betlar orasida 

uzilish o`rnatish yoki yangi bet yaratish. 

2. Jadvallar  bo`limidan  hujjatda  turli 

usullar  bilan  jadval  o`rnatish,  chizish  mumkin. 

Bu  bo`limda  asosan  1  ta  buyruq  bo`lib,  unga  sichqoncha  bosilganda  ekranda 

muloqot  oynasi  hosil  bo`ladi  (8.4-rasm).  Muloqot  oynasida  jadvalni  6  xil  usulda 

yaratish  yo`llari  ko`rsatilgan. 1-  usul  –  bu  jadvaldagi  qator  va  ustunlar  soni  bilan 

yaratiladi.  Bu  usul  bilan    10x9  o`lchamli  jadvalgacha  yaratish  mumkin.  Buning 

uchun  kerakli  qator  va  ustunlar  soni  tanlanadi  va  hujjatda  jadval  hosil  bo`ladi. 

Masalan,  5x5  yani  5  qator  va  5  ta  ustunli  jadval  yaratish  talab  qilingan  bo`lsin. 

Buning  uchun  sichqoncha  yordamida  5  ta  qator  va  5  ta  ustun  tanlanadi. 

Jadvallarning qator va ustunlari avtomatik ravishda yaratiladi. 2- usul – [Вставить 

таблицу]  jadval  qo`yish  bo`lib,  ixtiyoriy  o`lchamdagi  jadvalni  yaratish 

imkoniyatini beradi. Bu buyruq  tanlanganda  ekranga  [вставка таблицы]  muloqot 

oynasi  chiqadi.  Muloqot  oynada  jadvalning  va  qator,  ustunlarning    o`lchami 

tanlanadi.  3-  usul  –  [нарисовать  таблицу]  jadval  chizish  bo`lib,  tanlanganda 

kursor o`rnida qalam hosil bo`ladi. Qalam bilan ixtiyoriy jadvalni chizish mumkin. 

Bu  usulda  avval  jadvalning  chegarasi  chiziladi  va  qator,  ustunlar  ketma-ket 

chiziladi.  4-  usul  –  [преобразовать  в  таблицу]  jadvalga  akslantirish  bo`lib, 

ma`lum bir qoida asosida yozilgan matnlarni jadval ko`rinishiga o`tkazish. Matnni