Ы маамммтттттngy s,,,,,,,,,,,C, xf

Ho’sh matnlar korpusi nima? Umuman olganda manbalar korpuslari va matnlar korpuslari – bu elekton holda saqlanadigan ma’lum til birliklari bo’lib, ular tilshunoslar uchun turli hil muammolarni tadbiq qilish va izlanish uchun zaruriyatlarga qarab turli shakllarda tuzildai. Bular fonema, morfema, grafemalardan tortib leksema va butun boshlik gap va matnlardan (masalan badiiy yoki ilmiy asar yoki gazeta va jurnal matnlari) tashkil topishi mumkin. Ushbu axborotlarning qay tarzda saqlanishiga qarab maxsus dasturlar yordamida xar bir kerakli alohida so’z yoki so’z birligi uchun darhol uning qo’llanilishi bo’icha misollar topilishi, imlo bo’icha variantlari topilishi va hokazolar mumkin.

Bugungi kunda ko’pchilik mamlakatlarda 20 asrning 70 yillaridan boshlab tuzila boshlagan turli hil korpuslar mavjud. Ular turli hil maqsad va vazifalarga hizmat qiladi. Bundan tashqari hozirgi kunda ko’pchilik kundalik ahborot vositalari o’z matnlari va nashralarini CD-ROM tarzida matnlar to’plami sifatida chop e’tmoqda. Ana shular hamda internet nashrlarining arxiv fayllari ham o’ziga hos matn korpuslariga misol bo’la oladi.

Paralel matnlar korpusi e’sa o’z navbatia badiiy asar, tehnik qo’llanma, ommaviy axborot vositasi, kundalik nashr yoki turli xil xujjatlarning ikki va undan ko’p tillardagi e’lektron xoldagi ko’rinishlaridir. Misol uchun Evropa ittifoqi o’zining barcha qonun va hujjatlarini ingliz, fransuz, nemis, ispan va italian tillarida nashr qiladi va ular hususan internet tizizmida barchaga ochiq arxiv sifatida chop e’tadi.
Bunday korpuslarning afzalligi shundaki ular yordamida nafaqat biron-bir so’z yoki jumlaning, balki butun boshli matnlarning turli tillardagi variantlarini ko’rish iloji bor. Huddi ana shu imkoniyat tufayli maxsus konkordanser dasturlar ishlab chiqish orqali turli xil ixtisoslik lug’atlari tuzish imkoniyati tug’ildi.
Xuddi ana shu imkoniyatlar kompyuter leksikografiyasi uchun ulkan ahamiyatga e’ga bo’lganligi jihatidan korpus lingvistikasi borasida izlanishlar olib borishni e’ng dolzarb vazifalar qatoriga qo’shadi.