Va adabiyoti universiteti

II BOB. SO‘ZYASALISHINIO‘QITISHMETODIKASI 

2.1.So‘z  yasalishini  o‘qitishda  o‘quvchilar  og‘zaki  va  yozma  nutqini  o‘stirish 

usullari. 

2.2. So‘z yasalishi usullarini o‘qitishda adabiy manbalardan foydalanish. 

2.3. So‘z yasalishini o‘qitishda noan’anaviy usullardan foydalanish texnologiyasi 

III BOB. ISHNING AMALIYOTGA TATBIQI 

3.1. Mavzu yuzasidan tajriba sinov ishlari natijasi 

 3.2. Ochiq dars ishlanmasi 

Xulosa 

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati 

Tayanch so‘zlarning o‘zbekcha-ruscha-inglizcha lug‘ati 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kirish 

---

Mavzuning dolzarbligi. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 

2017-yil  6-apreldagi  187-sonli  qarori  bilan  tasdiqlangan  umumiy  o‘rta,  o‘rta 

maxsus,  kasb-hunar  ta’limining  Davlat  ta’lim  standartida  umumiy  o‘rta  va  o‘rta 

maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  muassasalarida  ona  tili  fanini  o‘qitishning  asosiy 

maqsadi—  o‘z  fikrini  og‘zaki  va  yozma  tarzda  to‘g‘ri  va  ravon  bayon  qiladigan, 

kitobxonlik  madaniyati  shakllangan,  mustaqil  va  ijodiy  fikrlay  oladigan,  o‘zgalar 

fikrini  anglaydigan  —  muloqot  va  nutq  madaniyati  rivojlangan  shaxsni  kamol 

toptirishdan  iborat  ekanligi  belgilab  qo‘yilgan.

1

  Hamda  ushbu  maqsadni  amalga 

oshirish  uchun  qator  vazifalarning  bajarilishi  shart  qilib  qo‘yilgan.  Davlat  ta’lim 

standartida  belgilab  qo‘yilgan  vazifalarni  amalga  oshirish  uchun  bugungi  kun 

o‘qituvchisi yangiliklardan xabardor bo‘lishi, o‘z ustida tinmay ishlashi, innovatsion 

texnologiyalardan dars  jarayonida unumli  foydalanishi  talab  etiladi.  Yosh  avlodni 

barkamol  qilib  tarbiyalash  uchun  bizda  yetarlicha  asos  bor.  Buni  respublikamiz 

Prezidenti  Sh.Mirziyoev    2016-yil  14-  dekabr  kuni  bo‘lib  o‘tgan  Oliy  Majlis 

palatalarining qo‘shma  majlisidagi nutqida: “... bizning eng katta boyligimiz  – bu 

xalqimizning  ulkan  intellektual  va  ma’naviy  salohiyatidir”

2

    -  deb 

ta’kidladi.Tasdiqlangan  standartda  umumiy  o‘rta  va  o‘rta  maxsus,  kasb-hunar 

ta’limi muassasalarida ona tili fanini o‘qitishning asosiy vazifasi sifatida o‘quvchi 

shaxsini  fikrlashga,  o‘zgalar  fikrini  anglashga,  o‘z  fikrini  og‘zaki  hamda  yozma 

shaklda savodli bayon qila olishga qaratilgan nutqiy kompetentsiyani rivojlantirish, 

o‘quvchilarda  grammatikaga  oid  o‘zlashtiriladigan  bilimlarni  (fonetika, 

leksikologiya, so‘zning tarkibi, so‘z yasalishi, morfologiya, sintaksis, yozuv va imlo, 

tinish  belgilari,  nutq  uslublari,  stilistikaga  oid  tushunchalarni)  rivojlantirish;ona 

tilining keng imkoniyatlaridan unumli foydalangan holda to‘g‘ri va ravon bayon eta 

olishni  rivojlantirishga  qaratilgan  lingvistik  kompetentsiyalarni  shakllantirishdan 

iboratligi  belgilab  qo‘yilgan.  Hozirgi  o‘zbek  adabiy  tili  taraqqiyotini  o‘rganishda, 

leksik qatlamdagi yangilanish jarayonlari, tilning lug‘at boyligining ortib borishida 

                                                           

1

Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами.2017. 14(774)-сон. -Б.140 

2

MirziyoevSh.M. Erkinvafarovon, demokratikO‘zbekistondavlatinimardvaolijanobxalqimizbilanbirgaquramiz.//Xalq 

so‘zi.  2016- yil 16 dekabr.

 

---

so‘z  yasalishi  hodisasini  o‘rni  beqiyosligini  o‘quvchilarga  o‘rgatish  muhim 

ahamiyatga  ega.  Bugungi  kunda  mustaqil  taraqqiyot  yo‘lidan  borayotgan 

mamlakatimizning uzluksiz ta’lim tizimini isloh, qilish va takomillashtirish, yangi 

sifat bosqichiga ko‘tarish, unga ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalarini joriy 

qilish  hamda  ta’lim  samaradorligini  oshirish  davlat  siyosati  darajasiga  ko‘tarildi. 

So‘z  yasalishi  mavzusini  o‘qitishda  turli  usullar  va  vositalardan,  grafik 

organayzerlardan  foydalanish  ona  tili  ta’limining  sifatini  oshirishda  muhim 

ahamiyatga egaligi mvzuning dolzarbligini belgilaydi.