Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti qo‘lyozma huquqida

 

I-bob bo‘yicha xulosa 

Biz  olib  borgan  tadqiqotlar  jarayonida  1  bob  bo‘yicha  xulosa  qiladigan 

bo‘lsak, 

avvalo 

mamlakatimizning 

bozor 

munosabatlariga 

o‘tish 

xususiyatlaridan biri davlatning iqtisodiy o‘zgarishlarning tashabbuskori va bosh 

islohotchisi  qilib  belgilanganligidir.  Iqtisodiyotimizning  globallashuvi  va 

integratsiyalashuvi  davrida  olib  borilayotgan  iqtisodiy  islohotlar  yangi 

bosqichga ko‘tarildi. Bu esa o‘z navbatida iqtisodiy, shu jumladan soliq siyosati 

strategiyasida  va  taktikasida  ham  bir  qancha  o‘zgarishlarni  amalga  oshirishni 

talab etdi. 

Iqtisodiyotni 

modernizatsiyalashuvi 

sharoitida 

soliq 

siyosatining 

barqarorligini  ta’minlash  uni  takomillashtirish,  iqtisodiyotni  barqarorlashtirish 

---

32 

 

va kichik biznes va tadbirkorlik bilan shug‘ullanuvchilarning moliyaviy ahvolni 

mustahkamlashga oid  muammolarni hal qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. 

Ushbu  holatlarni  inobatga  holda  biz  tomonimizdan  quyidagi  xulosalarga 

keldik: 

1.

 

Soliq siyosati – mamlakat bo‘yicha ma’lum vaqtga belgilangan kontsepsiya, 

mezon va vazifalar, davlat iqtisodiy va moliyaviy siyosatining asosiy tarkibi, 

davlatning  soliqqa  tortish  uslublari,  soliq  turlari,  ularni  to‘lash  tartiblarini 

takomillashtirishga bag‘ishlangan maqsadli tadbirlardir.  

2.

 

 Prezidentimiz  I.A.  Karimov  ta’kidlaganlaridek  “Soliq  siyosatining  vazifasi 

–bir  tomondan  davlat  budjeti  daromadining  barqaror  safarbarligini 

ta’minlash,  ikkinchi  tomondan  –  korxonalarni  respublika  uchun  zarur 

bo‘lgan  mahsulotlar  ishlab  chiqarishni  ko‘paytirishga  rag‘batlantirishdan 

iborat”

11

.  Ushbu  fikrdan  kelib  chiqqan  holda  soliq  siyosatining  amalga 

oshirilishi 

natijasida 

budjet 

daromadining 

barqaror 

safarbarligini 

ta’minlashdek vazifaning bajarilishi printsipial ahamiyatga egadir. 

3.

 

Soliq 

tizimini 

davlat 

va 

jamiyat 

manfaatlaridan 

kelib 

chiqib, 

muvofiqlashtirilgan  bu  tadbirlari  soliqqa  tortish  bilan  bog‘liq  barcha 

munosabatlarni  rivojlantirishga  xizmat  qiladi,  yoki  soddaroq  qilib  aytganda 

soliq  tizimini  takomillashtirishga  qaratilgan  ilmiy,  amaliy  tavsiyalar  va 

qonun me’yorlarining ishlab chiqilishi va joriy etilishidir.  

4.

 

Soliq  siyosati  -  iqtisodiy  siyosatning  umumlashgan  ifodasi  hisoblanib,  har 

bir davlatda u muayyan davr talab va extiyojlariga muvofiqlashtirilib turadi, 

chunki  soliq  siyosati  davlatchilik  siyosatining  muhim  tarkibiy  qismi 

hisoblanadi.   

5.

 

Davlat 

soliq 

siyosatini 

ishlab 

chiqishda 

moliyaviy-iqtisodiy 

munosabatlardan  kelib  chiqib,  respublika  iqtisodiyotini  barqarorlashtirish, 

ijtimoiy  himoyalangan,  erkin  bozor  iqtisodiyotini  boshqarishga  har 

tomonlama ta’sir ko‘rsatadi.  

                                                           

11

 Karimov I.A. O’zbekiston buyuk kelajak sari. – Toshkent: O’zbekiston, 1998. –b.52

 

---

33 

 

6.

 

soliq  siyosati  korxonalarni  respublikamiz  uchun  zarur  bo‘lgan  mahsulotlar 

ishlab  ishlab  chiqarishni  ko‘paytirishga  rag‘batlantirishi  ham  kerak.  Bu 

yerda  gap  soliq  siyosati  taktikasini  amalga  oshirish  natijasida,  eng  avvalo, 

respublikamiz  ichki  bozorining  ehtiyojlarini  to‘laroq  qondirishga  xizmat 

qilishi  kerak.  Undan  tashqari,  soliq  siyosati  strategiyasi  umumiy  tarzda  

korxonalarni 

mahsulotlar 

ishlab 

chiqarishni 

ko‘paytirishga 

rag‘batlantirmasdan,  balki  ularni  respublikamiz  uchun  zarur  bo‘lgan  yoki 

respublikamizdagi  talabga  javob  beradigan  mahsulotlar  ishlab  chiqarishni 

ko‘paytirishga rag‘batlantirishi kerak.