Reja: Quyosh sistemasiga kiruvchi sayyoralar

Yer , uning shakli va xarakati

Yer ning barcha harakatlari bir paytda sodir bo‘lishi tufayli ularning ta‘siri qo‘shilib ketadi.Yer ning o‘z o‘qi atrofida aylanishi - sayyoramiz uchun xos bo‘lgan yana bir xususiyatdir. Yer aylanishining o‘qi ekliptika tekisligiga pyerpendikulyardan 23027’ ga qiyalashgan. Shimoliy qutbdan qaralganda Yer soat miliga nisbatan teskari, ya’ni g‘arbdan sharqqa tomon aylanadi. Yer o‘z o‘qi atrofini 23 soat 56 minut 4 sekundda to‘liq bir marta aylanib chiqadi. Bu vaqt bir kun (sutka) deb aytiladi.

Yer massasining markazidan o‘tadigan to‘g‘ri chiziq uning aylanish o‘qi deyiladi. Yer aylanishi o‘qining uning yuzasi bilan kesishgan nuqtalari geografik (shimoliy va janubiy) qutblarni hosil qiladi. Qutblardan barcha nuqtalarda teng masofada o‘tadigan chiziq geografik (yoki Yer ) ekvator deb ataladi. Ekvator Yer ni shimoliy va janubiy yarim sharlarga bo‘lib turadi.

Yer yuzasini uning aylanish o‘qi va biron nuqtasidan kesib o‘tadigan chiziq shu nuqtaning meridiani deyiladi. Meridian tekisligi ufq (gorizont) tekisligiga pyerpendikulyar bo‘ladi. Bu ikkala tekislikning kesishish chizig‘i tushki chiziq deyiladi. Yer yuzasini uning aylanish o‘qi va biron nuqtasidan kesib o‘tadigan chiziq shu nuqtaning meridiani deyiladi. Meridian tekisligi ufq (gorizont) tekisligiga pyerpendikulyar bo‘ladi. Bu ikkala tekislikning kesishish chizig‘i tushki chiziq deyiladi.

•