O zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi respublika ta’lim markazi

28-BILET

( t ))	7 7	3	4	. 17
83- 2—7 + 12:5	6 —	+ 9-	^4~	- Э.Ч —
, I 2	I 12	8	5	30

AB to‘g‘ri chiziq markazi О nuqtada va radiusi r bo'lgan ayla- naga В nuqtada urinadi. Agar OA= 2 sm, r=l,5 sm bo‘lsa, AB ni toping.

[. Amallarni bajaring:

1. 
   Uzunligi 2 km bo‘lgan aylana shaklidagi yo‘lda bir xil yo‘na- lishda ikkita konkichi harakat qilishmoqda va har 20 minutda uchrash- moqda. Agar birinchi konkichi aylanani ikkinchisiga qaraganda 1 minut awal yugurib o‘tsa, har bir konkichi ning tezligini toping
   
2. 
   Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yig‘indisini 2 2
   

toping: V 2’ V3’ 3

3. 
   0‘xshash ko'pburchaklarning perimetrlari nisbati haqidagi teoremani isbotlang.
   
4. 
   Radiusi 10 sm bo‘lgan doiradan yoyining burchagi 60° ga teng sektor qirqib olingan. Doiraning qolgan qismining yuzini toping.
   

29-BILET


34,17:1,7 + ] 2— + 0,15
Ko'rsatilgan amallarni qulay usulda yeching:

--234 ,5 8

4 . 1

chisinining — qismicha, uchinchisida ikkinchisining 42—% ga teng

qand bor. Har bir yashikda qanchadan qand bor?

3. 
   Yig‘indini toping: l+x+x⁴+...+x" ',buyerdax^l,qo‘shiluvchilar 1;x; x²; ... geometrik progressiyaning ketma-ket hadlari.
   
4. 
   0‘xshash ko'pburchaklarning yuzalarining nisbati haqidagi teoremani isbotlang.
   
5. 
   Kesimining yuzi 314 mm² bo‘lgan doira shaklidagi mis o'tkaz- gichning qanday qalinlikdagi qobig‘ini olib tashlansa, u diametri
   

1. 
   8,5 mm bo‘lgan tirqishdan o‘tadi?
   

30-BILET

1. 
   x ni toping: -i—I¹ Ml—L = oi25-
   

x 40

2. 
   Quvvati turlicha boigan ikkita traktor 4 kun birgalikda ishlab,
   

2

fermer dalasining — qismini haydadi. Agar birinchi traktor bilan yer-

ni haydalsa, ikkinchisiga qaraganda 5 kun kam vaqt davomida butun dalani haydab bo‘lar edi. Har bir traktorda alohida necha kunda yerni haydash mumkin?

3. 
   Agar b= 12 va b= 48 bo‘lsa, (b_t) geometrik progressiyaning dastlabki oltita hadining yig‘indisini toping.
   
4. 
   To‘rtburchakning yuzi, diagonallarini ular orasidagi burchak si- nusiga ko‘paytmasining yarmiga tengligini isbotlang.
   
5. 
   ОЧтпоп xo‘jaligi doira shakliga ega. 0‘rmon chegarasi bo'ylab
   

4. 
   km/soat tezlik bilan xo'jalikni aylanib chiqishga xo'jalikni dia- metrik bo‘ylab kesib chiqishga nisbatan 45 minut ko‘p vaqt sarfla- nadi. ОЧтпоп xo'jaligining chegarasi uzunligini toping.
   

Algebradan biletlarga ilovalar № 1

Tengsizlikni yeching: (x+6)Cx-l)(x+l)x<0.

№2

Qaysi biri katta: VT5+VT7 yoki 8.

№3

5T + 33⁵

Qulay usul bilan hisoblang: (36,5^: -27,5^:):

№4

• • . v — 2

Tengsizlikni yeching: < о.

(х-5Х* + 3)

№5

Tenglamani yeching: |2x-l|=|x+3|.

№6

^ , • , • X X X X X X -

lenglamani yeching: —i-—ь — н + — + — = -6.

2. 
   6 12 20 30 42
   

№ 7


№ 8

I 2 3
Yig‘indisi 21 ga teng bo‘lgan uchta musbat son arifmetik prog- ressiyani tashkil qiladi. Agar bu sonlarga mos ravishda 2, 3, va 9 qo‘shilsa, hosil bo‘lgan sonlar geometrik prograssiyani tashkil qiladi. Shu sonlami toping.

Tenglamani yeching:

x- I x-2 x-3 x + 6

№9

Chang‘i krossi haqidagi ma’lumotnomada guruh ishtirokchilari soni 96,8% dan 97,2 % gacha deb aytilgan. Bunday guruhlarda ka- mida nechta ishtirokchi bo‘ lishi mumkinligini aniqlang.

№ 10

50. 
    2sin²a 1-t ца
    

Ayniyatni isbotlang:

1. 
   + sin 2a 1 + tga № 11
   

x+2 Зх+l 2x-3 № 12

\

a⁴ + (a⁴Z>)⁴ a-b


ab

-'/ab


Ifodani soddalashtiring: (o6)^-6²j | J -

№ 13

^=x²-6x+10 funksiya y=-3x²+6x-3 funksiyaning qiymatlaridan katta qiymatlar qabul qiluvchi argumentning barcha qiymatlarini ko‘rsating.

Ayniyatni isbotlang: cosacos2acos4acos8a=^sinl6Qr .

I6sina;

№ 15

к ning qanday qiymatlarida 2x²-6x+k>$ tengsizlik

1. 
   x ning barcha qiymatida to‘g‘ri;
   
2. 
   x ning bitta qiymatidan tashqari barcha qiymatida o‘rinli;
   

d) x ning barcha qiymatida o‘rinli emas?

№ 16

Havo vannalari bilan davolash kursida birinchi kunda 15 minut va keyingi har bir kunda avvalgisidan 10 minutga orttirib borila- di. Havo vannalari qabul qilish vaqtini 1 soat 45 minutga yetkazish uchun necha kun kerak boiadi?

№ 17

, . , • ,.,11 1 1

x>l ning qanday qiymatlarida —+—+—+■• = - tenglik to‘g‘ri

bo‘ladi? x x- x 3

№ 18

4. 
   ga bo‘lganda qoldig’ida 4 qoladigan barcha uch xonali natural sonlaming ylg'indisini toping.
   

№ 19

Avtobus uzunligi 120 km boigan AB masofani bir tekisda ma’lum vaqt ichida o'tadi. Bir kuni avtobus A nuqtadan chiqqanidan bir soat o'tgach 10 minut shlagbaumda ushlanib qoldi va В nuqtaga ke- chikmasdan yetib borishi uchun tezligini 6 km/soatga oshirdi. Avto- busning dastlabki tezligini toping.

№20

2“³ -

Ifodani qiymatini toping:

10

№21

Tengsizlikni yeching: 2 |x+l|>x+4.


№22

\-tg^la , . ,

Ayniyatni isbotlang: j _{+ t}^_a ~ ^{cos a-sin a}

№ 23

Tengsizliklar sistemasining butun yechimlarini toping: 2x - 3 Зх-2 1


>


4 3 12 5л- +1 8дг -1


<5


№24


J-X

№25

Tengsizlikni yeching: |2x-3|<12.

№26

Funksiyaning aniqlanish sohasini toping: у - -J_x² - 2x + -J3 - x ■

№ 27

Yog‘och to‘sin 90 kg, uzunligi yog‘ochdan 2 m katta bo‘lgan temir to‘sin esa 160 kg. Bunda temir to‘sinning 1 metrining massasi yog‘och to‘sinning 1 metridan 5 kg ko‘p. Har bir to‘sinning 1 metri massasini va uzunligini toping.

№28

Hisoblang: cos(-240°)-V2sin(-315⁰)-/g(-405⁰) + 3c/g225°.

№29

To‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi yer maydonida 350 ta mevali da- raxt qatorlarga bo‘lib ekildi. Bunda har bir maydondagi qatorlar soni, qato'dagi daraxtlar sonidan bittaga ko‘p bo‘ldi. Agar birinchi may- donga ikkinchisiga qaraganda 130 ta daraxt ko‘p ekilgan boisa, har bir maydonga nechtadan daraxt ekilgan?

№30

180 g 920-probali oltin bilan 100 g 752-probali oltinni eritib qotishma tayyorlashdi. Qanday probali qotishma hosil boidi?


Э.305 j: 0.1


x ning qiymatini toping:

0,228:


1.5291 I----⁶-⁶²-0,305 1:0.12


= 9.5



GEOMETRIYADAN BILETLARGAILOVALAR

№ 1

Katetlari AC= 3 va BC= 4 bo‘lgan ABC to‘g‘ri burchakli uchbur- chak berilgan. Unda ikkita Л/va К nuqtalar shunday berilganki, bunda MK--8, AM= 1, BK= 2. CMKuchburchakning yuzini toping.

№2

Asoslari 142 sm va 8^е) sm, diagonallari 120 sm va 153 sm bo‘lgan trapetsiyaning yuzini toping.

№3

Teng yonli uchburchakning asosi 48 sm, yon tomoni 30 sm. Unga tashqi va ichki chizilgan aylanalar markazlari orasidagi masofani toping.

№4

To‘rtburchak diagonali orqali perimetrlari P =25 sm va P =27 sm bo‘lgan uchburchaklarga ajratilgan. To'rtburchakning P perimetri 32 sm ga teng. Diagonalining uzunligini toping.

№5

Katetlari o‘zaro 21:20 nisbatda, ichki va tashqi chizilgan aylanalar radiuslari farqi 17 ga teng bo‘lgan to‘g‘ri burchakli uchburchakning yuzini toping.

№ 6

Asoslari 28 sm va 16 sm, yon tomonlari 25 sm va 17 sm boigan trapetsiyaning diagonallarini toping.

№7

To‘gri burchakli uchburchakka ichki va tashqi chizilgan aylanalar radiuslari mos ravishda 2 sm va 5 sm bo‘lsa, uning yuzini toping.

№ 8

Parallelogrammning diagonallari 2 sm va 6\!l sm, ular orasidagi burchak 45°ga teng. Parallelogrammning katta tomoniga tushirilgan balandligini toping.

№ 9

a(2;5) va ^(11; 13) vektorlar berilgan. c = 2a — b va a vektorlar orasidagi burchakni toping.

D nuqta ABC uchburchakning AC tomonida shunday joylash- ganki, bunda Z.ABD=^BCD. Agar А1У=4 sm, DC=21 sm, Z.A—30° bo‘lsa, ABD uchburchakning yuzini toping.

№ 11

To‘g‘ri burchakli trapetsiyaga ichki chizilgan aylana markazidan katta yon tomon uchlarigacha bo‘lgan masofalar 6 sm va 8 sm. Trapetsiyaning yuzini toping.

№ 12

Aylanaga asoslari 27 sm va 1^. sm bo‘lgan teng yonli trapetsiya

3

tashqi chizilgan. Aylananing radiusini toping.

№ 13

Markazlari О nuqtada, radiuslari 10 sm va 5 sm boigan aylanalar berilgan. Katta aylananing AB vatari kichik aylanaga urinadi. Doiraviy halqaning Z.AOB ichida yotuvchi qismining yuzini toping.

№ 14

Diametri BCbo‘lgan aylanaga A nuqtadan^Curinmao‘tkazilgan. A dan В ga o‘tkazilgan AB kesma aylanani D nuqtada kesib o‘tadi. AD=2 sm, DB=6 sm. ABC uchburchak ichidagi aylana yoylarining gradus oichovini toping.

№ 15

To‘g‘ri burchakli uchburchakning bir kateti 9 sm, boshqa kateti- ning gipotenuzadagi proyeksiyasi 9,6 sm. Uchburchakka tashqi chizilgan aylana diametrini toping.

№ 16

Aylanaga ichki chizilgan muntazam uchburchakning yuzi 27-V3 sm². Shu aylanaga ichki chizilgan kvadratning perimetri va yuzini toping.

№ 17

a(5;-3) va b(4;x) vektorlar berilgan. Vektorlar orasidagi bur-

71 . .

chak — ga teng boisa, x ni toping.

4

Radiusi 25 sm bo‘lgan aylananing markazidan turli tomoni- da o‘zaro parallel AB va CD vatarlar o'tkazilgan. Agar AB= 14 sm, CD=48 sm bo'lsa, vatariar orasidagi masofani toping.

№ 19

^5CZ)parallelogrammningyuzi 40>/з sm²,ZA=60°,AB:AD=5:4. A burchagining bissektrisasi CD tomonni TV nuqtada kesib o‘tadi. AN ning uzunligini toping.

№20

Aylanaga ikkita o'zaro parallel a va b urinmalar oikazilgan. Uchinchi urinma a va b ni AvaB nuqtalarda kesib o‘tadi va aylanaga С nuqtada urinadi. Agar AC = 3y[l sm, CB = 6^2 sm boisa, a va b orasidagi masofani toping.

№21

Uchburchakning yon tomoni uchidan hisoblaganda 3 : 1 nisbatda boiingan va boiinish nuqtasi orqali asosiga parallel to‘g‘ri chiziq o'tkazilgan. Bu to‘g‘ri chiziq uchburchakning yuzini qanday nisbatda boiadi?

№22

To'g'ri burchakli uchburchakning katetlari 6 sm va 3 sm. С to'g'ri burchagi uchidan CM mediana va C#balandlik oikazilgan. ЛCMH ning yuzini toping.

№23

Agar a-c = 52 boisa, a (3; -2) vektorga kolleniar boigan с vek- torni toping.

№24

Rombning diagonallari 8 sm va 6 sm. Rombning o'tkir burchagi sinusi, kosinusi va tangensini toping.

№25

Tomonlari 5 sm va 6 sm boigan parallelogrammning yuzi 24 sm². Parallelogrammning diagonallarini toping.

№26

ABCD parallelogrammning Л burchagi bissektrissasi BC tomonni M nuqtada kesib o'tadi, bunda ВМ:МС=Ъ\2. Agar parallelogrammning perimeteri 48 sm boisa, kichik tomon uzunligini toping.

To‘g‘ri burchakli uchburchakda ichki chizilgan aylana marka- zidan gipotenuza uchlarigacha bo‘lgan masofalar 3\/2 sm va 3 sm. Uchburchakning gipotenuzasini toping.

№ 28

Aylanaga ichki chizilgan to‘rtburchakning uchta burchagi o‘zaro 1; 2; 3 sonlar kabi munosabatda. To‘rtburchakning burchaklarini toping. Mumkin boigan barcha hollami ko‘rib chiqing.

№29

Asoslari 7 va 11, yon tomonlari 3 va 5 boigan trapetsiyaning yuzini toping.

№30

ABCD to‘rtburchakda ZCBD=58°, ZABD=44°, ZADC= 78° ekani maium. CAD burchakning kattaligini toping.

FIZIKA

2014-2015 o‘quv yilida umumiy o‘rta taiim maktablarining

9. 
   sinfini tugatgan o‘quvchilaming fizika fanidan egallashi lozim boigan bilim, ko‘nikma, malakalarini aniqlash maqsadida yakuniy attestatsiya bilet savollari shaklida og‘zaki usulda o‘tkaziladi. Tayyorgarlik ko‘rish uchun 20 minut vaqt beriladi.
   

Attestatsiya savollari fizika fanidan 6-9 sinflar bo‘yicha opti- mallashtirilgan DTS va o‘quv dasturlari asosida, quyidagi boblar bo‘yicha tuzilgan.

1. 
   nazariy savol: mexanik harakat, jismlar muvozanati, oddiy mexanizmlar, issiqlik hodisalari, yorugiik hodisalari, tovush hodi- salari, kinematika asoslari, dinamika asoslari, saqlanish qonunlari.
   
2. 
   nazariy savol: elektr hodisalari, elektrostatika, molekular fizika, optika, atom fizikasi, olamning fizik manzarasi.
   
3. 
   amaliy topshiriq: masala yoki laboratoriya ishi bo‘yicha topshiriqlarni o‘z ichiga oladi.
   

Imtihonda har bir o‘quvchiga 2 ta nazariy 1 ta amaliy topshiriq beriladi. Birinchi nazariy savol 6-7-sinfiardagi mavzulardan,

nazariy savoi 8-9-sinfiardagi mavzulardan tuzilgan boiib, bunda o‘quvchilar mavzularda berilgan qonunlaming ta’rifi, formulalari,

birliklari, ulaming amaliyotda qo‘llanilishini misollar orqali tushunti- rishlari lozim.

2. 
   savolda masala yoki laboratoriya ishi berilgan bo‘lib, bunda o‘quvchilaming 6-9-sinflarda egallagan ko‘nikma, malaka va kom- petensiyalari aniqlanadi.
   

Attestasiya topshiriqlarini muvofaqqiyatli topshirish uchun o'quvchi 6-9-sinflar bo'yicha fizika fanidan optimallashtirilgan DTS va o'quv dasturida belgilangan bilim, ko'nikma, malaka va kompetensiyalami to‘liq egallashlari lozim.

Yakuniy altestatsiyaning har bir savoliga berilgan javob o‘quvchi uchun «5» ballik reyting asosida baholanadi. Ballar umumlashtirilib, o’rtacha ball chiqariladi.

Masalan: 5+4+3=12:3=4

O’quvchilar ishlari quyidagi mezonlar asosida baholanadi: