Mavzu: kushon davlati reja

Аrxeologik yodgorliklar
Dalvarzintepa
Eski Termiz, Ayritom va Dalvarzintepada muhtasham buddaviylik ibodatxonalari bo`lgan. Aynan shu yerdan buddaviylik butun o`rta Osiyo bo`ylab keng tarqala boshladi.
Kushon davlati tashkil topayotganda Baqtriya, So`g`diyonaning asosiy aholisi zardushtiylik dinida edi
Kanishka hukmronligi davrida Hindistonning bir qismi qo`shib olinib yaqindan aloqalar o`rnatilgach, Kushon davlati hududiga kirib kela boshlagan buddaviylik zardushtiylik bilan birga milodiy VIII asrgacha o`rta Osiyoda mavjud bo`ldi.

Me'morchilik va san'at
KUSHON DAVLATINING O’ZBEKISTON TARIXIGA QO’SHGAN HISSASI
Kushon podsholigiga doir yozma manba va arxeologik topilmalar kushonlar madaniyatini oʻrganish, ularning Oʻrta Osiyo, jumladan, Oʻzbekiston xalqlari madaniyati taraqqiyotida tutgan oʻrnini ilmiy baholashda muhim ahamiyatga ega. Kushon podsholigi siyosiy tarixi va madaniyati oʻtmishining hali toʻla, haqqoniy yoritilmagan jihatlari koʻp boʻlib, Oʻzbekiston, Hindiston, Fransiya, AQSH, Italiya, Vengriya, Tojikiston, Afgʻoniston, Rossiya, Yaponiya olimlari ularni aniqlash borasida chuqur, izchil ishlarni davom ettirmoqda.
Malakatimiz davlatchiligi tarixida yangi milodiy davrning boshlanishi Kushoniylar sulolasi faoliyati bilan bog‘liq. Kushoniylar I- IV asrlarda Turkistonning katta qismida siyosiy hukmronlikni o‘z qo‘lida tutib turgan kuch hisoblanadi. Eng muhimi, kushoniylar mintaqamizdagi deyarli barcha siyosiy birliklar, makonlar va hatto qo‘shni mamlakatlarni ham bir siyosiy markaz atrofida birlashtirib o‘zbek davlatchiligi tarixida saltanatchilik (imperiya) bosqichini ochgan siyosiy kuch hisoblanadi. Haqiqatan milodgacha kechgan asrlarda na Xorazm va Baqtriya, na Farg‘ona va Qang‘ davlatlari siyosiy kuchlariga butun mintaqa va uning atrofidagi mamlakatlarni yagona markaz ostida birlashtirish nasib etmagandi.
Kushon davlati haqida tarix kitoblari keng maʼlumot beradi. Markaziy Osiyoda imperiyalarning eng qadimiysi, davriy jihatdan eng yashovchani (milodiy I-IV asrlar) Kushon davlati boʻlgan. Oʻz davriga nisbatan mislsiz ulkan mintaqalarni egallagan Kushon davlati chegaralari—sharqda Xitoy, gʻarbda Kasbiy dengizi, janubda Hindiston va shimolda Orol boʻylarigacha etib borgan. Qadimgi dunyo madaniyatining uch yirik manbai — hind, fors va turk xalqlari tutashgan markaziy zaminda tashkil topgan ulugʻ davlat.
Termizda olib borilgan qazuv ishlari davomida oramiy tili asosida yozilgan xatlar topilgan. Kusxon kursiv xati oʻzining oʻtkir burchakli, kvadrat va aylana shaklidagi harflari bilan ajralib turar hamda oʻsha davrlarda juda keng tarqalgan edi. Kanishka davrida Kusxon davlatiga buddizm kirib keladi va tez orada davlat diniga aylanadi. Ammo shu bilan birga zardoʻshtiylik va mahalliy Oʻrta Osiyo, Hindiston, Eron, Yunoniston va Misr xalqlari dinlari ham oʻz kuchini yoʻqotmaydi. Kushon davlati eramizning 3-asri birinchi yarmining oxirida barham topdi. Baktriya va Toxariston maxsus mulk huquqi ostida Sosoniylar imperiyasi tarkibiga qoʻshildi. Ushbu imperiya sosoniy podshohlar xonadoni aʼzolari tomonidan boshqarilib, ular kushonshoh tituligi egalik qilgan.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT !