Kurs ishining bajarilish tartibi va

solishtirma elektr qarsxilik deb ataladi, l va S – mos ravishda o‘tkazgichning 

uzunligi  va  ko‘ndalang  kesim  yuzi.  Metallning  to‘la  solishtirma  qarsxiligi 

yuqoridagi  uchta  sabab  bo‘yicha,  quyidagicha  additiv  hisoblanadi  (Mattison 

qoidasi):  



 =



(T)+



a

+



d

 

 

 

 

 

 

(2.1.2) 

Bunda 



(T)  –  metall  o‘tkazgichlar  qarsxiligining  temperaturaga  bo‘glanishini 

aniqlash va uchun chiziqli xarakterga ega.  

Elektr  qarsxilikni  tajribada  aniqlashning  eng  sodda  usuli,  voltmetr  va 

ampermetr  yordamida  aniqlash  bo‘lib,  u  zanjirning  bir  qismi  uchun  Om 

qonuniga asoslangan: 

J

U

R



  

 

 

 

 

 

(2.1.3) 

Bunda  U  –  o‘tkazgichning  uchlarida  hosil  qilingan  kuchlanish  (voltmetr  bilan 

o‘lchanadi),  J  –  o‘tkazgichdan  oqadigan  (shu  kuchlanishda)  tok  kuchi 

(ampermetr bilan o‘lchanadi).