Elektrotexnikaning nazariy asoslari

Muvozanatlashtirilmagan ko’prik sxemasi
Termometrlar qarshiligini o’lchash uchun texnikada qo’llaniladigan odatdagi muvozanat va nomuvozanat ko’prik sxemalarini qo’llash mumkin. Termometrlarning o’lchov asbobi sifatida muvozanat ko’priklari va logometrlar, yarimo’tkazgichli termoqarshiliklarning o’lchov asbobi sifatida esa odatda nomuvozanat ko’priklari xizmat qiladi. Muvozanat ko’priklar ikki xil: tajribada (noavtomatik) va sanoatda ishlatiladigan (avtomatik) bo’ladi. Avtomatik muvozanat ko’priklar ko’rsatuvchi, o’ziyozar va rostlovchi qilib ishlanadi. Yarim o’tkazgichli termoqarshilikning o’lchov asbobi sifatida esa, odatda, muvozanatlashtirilmagan ko’priklar xizmat qiladi
Muvozanatlashtirilmagan ko’priklar haroratni o’lchash uchun qarshilik termometrlari bilan birgalikda ham qo’llaniladi. Ammo ulardan gaz analizatorlarida, kontsentratometrlarda va qator o’lchash vositalarida foydalaniladi.
Muvozanatlashtirilmagan ko’priklar haroratni bevosita o’lchash imkonini beradi. Bu mazko’r termometrning tajribada qo’llaniladigan muvozanat ko’prigidan afzalligidir. 9.4-rasmda quyidagi unsurlardan tashkil topgan nomuvozanat ko’priklardan birining chizmasi keltirilgan: R – rostlash qarshiligi; R₁, R₂, R₃ – ko’prikning doimiy qarshiliklari; R_м – millivoltmetr qarshiligi; R_н – nazorat qarshiligi; Н (nazorat) holatidan У (o’lchash) holatiga o’tkazish qayta ulagichi П; R_t – qarshilik termometri; П qayta ulagich У holatda turganida R_t ning o’zgarishi bilan millivoltmetr orqali ta‘minlash kuchlanishiga to’g’ri proporsional bo’lgan tok o’tadi:
bunda К ( larda) ushbu qiymatga teng:

Muvozanatlashtirilmagan ko’priklarning afzalliklariga sxemasining muvozanatlashtiradigan qo’rilmani talab etmaydigan soddaligini, kichik qarshiliklarni o’lchash uchun ishlatish mumkinligini kiritish mumkin. Kamchiliklariga ko’rsatishlarining ta‘minlash kuchlanishi o’zgarishiga bog’liqligini, ko’prik shkalasining chiziqsizligini kiritish mumkin.