Хфх лек Хосилбеков

10.1. Favqulodda vaziyatlarda aholini muhofaza qilishning 
huquqiy asoslari 
Aholi xavfsizligini kafolatlovchi, fuqarolar mas’uliyatini va jamiyatning huquqiy zaminini 
belgilovchi  hujjatlarning  ko’pgina  qismi,  murakkablashib  borayotgan  turli  xususiyatga  ega 
bo’lgan 
favqulodda vaziyatlarning ta’rifi, tasnifi, kelib chiqish sabablari va sodir bo’lgudek bo’lsa, aholi 
xavfsizligi, inson salomatligini ta’minlashdek muhim tadbirlarga bag’ishlangandir. 
O’zbekistonning iqlimi, tabiiy tuzilishi, tabiiy -geologik sharoiti, ishlab chiqarish 
tarmoqlarining joylashuvi o’ziga xos turli favqulodda vaziyatlar yuzaga kelishi va tarqalishiga 
sabab  bo’ladi.  Buni  inobatga  olgan  hukumat  mazkur  masala  bilan  maxsus  shug’ullanuvchi 
organ, 
Respublika Favqulodda vaziyatlar vazirligini tashkil etdi (1996 yil). Uning asosiy vazifasi: 
favqulodda vaziyatlarni oldini olish, ro’y bergan taqdirda bartaraf etish, inson hayoti va 
salomatligini,  moddiy  va  ma’naviy  qadriyatlarni  muhofaza  qilish,  favqulodaa  vaziyatlar 
oqibatlarini 
tugatish hamda zararlarini kamaytirish sohasida davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga 
oshirishdan iboratdir. 
Albatta, bu vazifalarni bajarish birgina vazirlik va uning tasarrufidagi tarmoq 
tashkilotlarining  yagona  vazifasi  bo’lmay,  mavjud  bo’lgan  barcha  vazirlik  va  idoralar  o’z 
faoliyati 
doirasida qo’shilishlari va buyirilgan farmolarni bajarishlari shart. Shu bois, hukumatimiz 
tomonidan  "O’zbekiston  Respublikasi  Favqulodda  vaziyatlarda  ularni  oldini  olish  va  harakat 
qilish 
davlat tizimi to’g’risida" maxsus qaror qabul qilindi (1997 yil). Mazkur qarorda har bir vazirlik, 
idora, tashkilot uchun o’z yo’nalishi bo’yicha aniq funksiyalar belgilab qo’yilgan. 
"Aholini va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan 
muhofaza qilish to’g’risida"gi Qonunning asosiy maqsadi - aholini va hududlarni tabiiy hamda 
texnogen  xususiyatli  favqulodda  vaziyatlardan  muhofaza  qilish  sohasidagi  ijtimoiy 
munosabatlarni 
146 
tartibga  soladi  hamda  favqulodda  vaziyatlar  ro’y  berishi  va  rivojlanishining  oldini  olish, 
favqulodda 
vaziyatlar keltiradigan talafotlarni kamaytirish va favqulodda vaziyatlarni bartaraf etishdan 
iboratdir. 
"Gidrotexnika inshootlarining xavfsizligi to’g’risida»gi qonun, gidrotexnika inshootlarini 
loyihalashtirish, qurish, foydalanishga topshirish, ularni rekonstruktsiya qilish, tiklash, 
konservatsiyalash  va  tugatish  xavfsizlikni  ta’minlash  bo’yicha  faoliyatni  amalga  oshirishda 
yuzaga 
keladigan munosabatlarni tartibga solishda mas’uliyatni belgilab berdi.