Халқаро туризм

4.2. Turistik daromadlar va xarajatlar statistikasi
Turistik daromadlar va xarajatlar statistikasi turizmni baholash qiymati mazmuniga ega bo‘lib, uni milliy iqtisodiyotga ta’sirini o‘rganishda, jumladan mamlakatning to‘lov balansi, shuningdek turizm industriyasi o‘zining sektorlariga xarakteristika berishda zarurdir.

Turistik xarajatlar – tashrif buyuruvchi yoki uning nomidan boshqa shaxsni tayyorlash va safar chog‘ida, shuningdek belgilangan joyda bo‘lish chog‘idagi iste’mol qilingan xarajatlarning umumiy summasidir.

Turistik xarajatlar konsepsiyasi asosiga bir qator tamoillar qo‘yilgan. BTT tavsiyasiga muvofiq tashrif buyuruvchilar, turistlar va ekskursiyalarning iqtisodiy ahamiyatli xarajatlarigina hisobga olinadi. Tashrif buyuruvchilar xarajatlari ularning ehtiyojlarini qondirish uchun olgan xizmatlar va tovarlar qiymati bilan aniqlanadi. Ularga xilma-xil tashish bo‘yicha xizmatlar, joylashtirish va uzoq foydalanishgacha uncha katta bo‘lmagan narsalar, joriy turistik iste’mol tovarlari va suvenirlar kiradi. Biroq bu holda ulardan bahramand bo‘luvchilar boshqa shaxslar- sayohatchilar bo‘lmasalar ham qilingan xarajatlar turistik xarajatlarga kiritiladi.

Turistik xarajatlar hajmini tovar va xizmatlarga amaldagi narxlarni pasaytirish chegirib tashlash, choy puli va boshqalarni hisobga olgan holda to‘lov shaklidan qat’iy nazar-naqd pulmi, yo‘l cheklarimi, kredit kartochkalari va boshqa usullar bilan birga belgilash tavsiya qilinadi.