Глоссарий umumiy psixologiya

ANALIZATOR - NERV-FIZIOLOGIK APPARAT - biron narsa va hodisaning 

ta’sirini bevosita aks ettirish. U uch kismdan iborat: 1) retseptorlar; 2) o’tkazuvchi yo’l; 3) 

markaz. 

INTERORETSEPTOR - (lot. interior - ichki, gecirege - kabul qilmoq) - 

interoretseptorlar; ichki a’zolarda joylashgan retseptorlar. 

KOMPENSATORLIK- (lot. tenglashtirmoq, o’rnini qoplamok). Bir sezgi a’zosining 

vazifalarini ikkinchi sezga a’zosi o’z zimmasiga olishi. Biror psixik funktsiya ishdan chiqsa, 

uning o’rnini boshka funktsiya to’ldirishi holati.    

PROPRIORETSEPTOR- (lot, proprius - o’z-o’zini, gesertog - qabul qiluvchi). Muskul, 

pay va bonlamlarda joylashgan sezgilar. Proprioretseptor yordamida xosil qilingan sezgilarni 

harakat sezgilari yoki kinestezik sezgilar, muvozanat sezgilari deb yuritiladi. 

RETSEPTOR - tashqi ta’sirlarni kabul qiluvchi nerv tolalari. Narsa va hodisalarning 

organizmga bo’lgan taassurotlarini bevosita qabul qilib oluvchi nervlar.  

SEZGI- atrofimizdagi narsa va hodisalarning sezgi a’zolarimizga bevosita ta’sir etishi 

natijasida ularning ayrim belgi va xususiyatlarini ongimizda aks etishi jarayoni. 

SEZGIRLIK- organizmning qo’zrovchilar ta’sirini seza bilish qobiliyati.