Geodeziya fani rivojlanish



Download 355,74 Kb.
bet12/13
Sana08.01.2022
Hajmi355,74 Kb.
#333172
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Geodeziya REFERAT

Қутбий координата: Агар тўғри бурчакли координата системасидаги ўзаро перпендикуляр х ва y ўқлар ўрнига фақат х ўқи ва координата бошланиш нуқтаси О олинса, қутбий координата системаси ҳосил бўлади.

Бирор С нуқтанинг қутбий нуқтага нисбатан ўрнини аниқлаш учун бу нуқтани, қутбий нуқта билан туташтирувчи чизиқнинг узунлиги ОС ва қутбий ўқ ОХ билан ОС чизиқ орасидаги бурчак a ўлчанади

3.5-шакл

ОС – чизиқ радиус вектор.

a - ориентирлаш бурчаги.
Қўш қутбий координата. Қўш қутбли координатада бирор С нуқтанинг А ва В нуқталарга нисбатан ўрни қутбий нуқталар А ва В ўрни аниқланаётган нуқтагача бўлган чизиқлар АС ва ВС узунлиги d1, d2 ёки АВ чизиқ билан АС ва ВС орасидаги бурчаклар b1, b2 қийматлари ёрдамида аниқланади. Бундан ташқари С нуқтанинг ўрнини АС ва ВС чизиқлар йўналишининг ориентирлаш бурчаклари a1, a2 билан ҳам аниқлаш мумкин.

3.6-шакл
3.5. Тўғри ва тескари геодезик масала.

Бирор нуқтанинг координаталари ҳамда бу нуқтадан бошқа нуқтагача бўлган масофа (чизиқ)нинг горизонтал проекцияси ва ориентирлаш бурчаги маълум бўлса, иккинчи нуқтанинг координатасини аниқлашга тўғри геодезик масала дейилади.

3.7-шакл
Тўғри геодезик масала, текисликда, сферада ва эллипсоид юзасида ечилиши мумкин. Ҳозир ер юзини текис ҳолида бу масалани ечамиз. Масалан: А нуқтанинг координаталари (ХА ва YА) ҳамда АВ чизиқнинг горизонтал проекцияси dАВ ва дирекцион бурчак aАВ маълум бўлсин. В нуқтанинг координаталари қуйидагича топилади:

ХВ қ ХА ҚDХ

YВ қ YА Қ DY, яъни

ХВ - ХА қ DХ

YB - YA қ DY

DХ - абсцисса орттирмаси;

DY - ордината орттирмаси;

Координата орттирмалари қуйидагига тенг: DХ dCosa, DYdSina.

Координата орттирмаларининг ишораси тўғри бурчакли координата системасида чизиқнинг қайси чоракда жойлашганлигига қараб аниқланади.




Download 355,74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish