Fyodor Dostoyevskiy

 

https://telegram.me/e_kutubxona

 

21 

 

Oramizdagi  nizo  bunday  boshlandi:  hech  kutilmaganda  u  pulni  o‘z 

xohishiga  ko‘ra  beradigan,  buyumlarni  me’yoridan  ortiq  baholaydigan 

bo‘ldi,  bu  ham  yetmagandek,  men  bilan  ikki  marta  bahslashdi.  Yon 

bosmadim. Shu paytda oyog‘imiz ostidan kapitanning bevasi chiqib qoldi. 

 

Beva  kampir  medalonni,  ya’ni  marhum  erining  sovg‘asi,  demak,  qadrli 

yodgorlikni  olib  keldi.  O‘ttiz  so‘m  berdim.  Ming‘irlab,  arz-dod  qilib, 

buyumni  asrashimizni  iltimos  qildi  –  asramay  nima  qilardik.  Xullas,  besh 

kundan  keyin  yana  paydo  bo‘lib,  sakkiz  so‘mga  ham  arzimaydigan 

bilakuzukka  almashtirib  berishni  so‘radi.  Men  shubhasiz,  rad  etdim. 

O‘shanda bu ayyor kampir xotinimning ko‘zida mehr ko‘rganmi, harholda 

men  yo‘g‘imda  kelib,  muddaosiga  yetdi  –  u  medalonni  bilakuzukka 

almashtirib beribdi. 

 

Bundan xabar topishim bilan qisqa, ammo qat’iy, jo‘yali gapimni aytdim. U 

to‘shak  ustida  yerga  tikilgancha  o‘tirar,  o‘ng  oyog‘ining  uchini  likillatib, 

gilamchani  urib-urib  qo‘yardi  (bu  uning  ma’nodor  ishorasi)  lablarida 

istehzo  qotgan  edi.  Shunda  men,  ovozimni  mutlaqo  ko‘tarmasdan,  pul 

meniki ekanini, hayotga o‘z ko‘zlarim bilan boqishga haqqim borligini, uni 

uyga taklif qilganimda, hech narsani yashirmaganimni xotirjam bir alfozda 

eslatdim. 

 

U  esa  birdan  sapchib  turdi,  a’zoyi  badani  titradi,  keyin  –  nima  deb 

o‘ylaysiz  – depsina boshladi: shu turishi vahshiylikning o‘zi edi, tutqanoq 

edi, tutqanog‘i tutgan vahshiy edi. Men hayratdan muz qotdim: bu qiliqni 

sira  kutmagandim.  Ammo  o‘zimni  yo‘qotmadim,  hatto  qimirlamadim, 

o‘sha  xotirjam  ovozda  bundan  buyon  yumushlarimga  aralashish 

---