Fizika fakulteti astronomiya yo’nalishi astrofizika kafedrasi

6- rasm. 
Yer magnitosferasining strukturasi. 
Oxirgi yillarda planetamiz osmon jismlarining ajralmas qismi sifatida aktiv 
o’rganilayotganiga 
qaramay, 
hali 
unga 
tegishli 
muammolar 
qo’shni 
planetalarnikidan kam emas. Ayniqsa, uning bag’ri haqidagi ma’lumotimiz hali 
juda «kambag’al» hisoblanadi. 
Biroq Yer «o’z qo’limizda» bo’lib, boshqa osmon jismlarini o’rganishga 
nisbatan uni tadqiq qilishga katta imkoniyatlarimiz borligini hisobga olsak, 
planetamiz sirlarini qo’shni planetalardan ancha ilgari «fosh» qilishga katta umid 
bilan qarash mumkin. 
Yerning atrofida uning birgina tabiiy yoidoshi — Oy aylanadi. 
Oy
Yerga eng yaqin osmon jismi Oy bo’lib, u planetamizning tabiiy yo’ldoshidir 
(79- rasm). Oyning Yer atrofidagi orbitasi barcha planetalarning Quyosh atrofida 
aylanish orbitasi kabi ellips. Shu tufayli Oyning Yerdan uzoqligi biroz o’zgarib 
turadi. U Yerga eng yaqin kelganda 363400 kilometr, eng uzoqlashganda 
(apogeyda) esa 405400 kilometr masofada boiadi. Oyning diametri 3476 kilometr 
bo’lib, uning hajmi Yer hajmining yuzdan ikki qismini tashkilqiladi. 

---

16