Farg’ona tumanidagi Umumiy o’rta ta’lim maktab 7- sinf o’quvchilari uchun

5-mavzu: AТOMLARNING O‘LCHAMI, NISBIY VA ABSOLYUТ MASSASI.
1. Atom massa deb nimaga aytiladi? J: Атомнинг углерод бирликларида ифодаланган массаси
2. Uglerod birligi deb nimaga aytiladi? J: “Углерод бирлиги” деб, углерод атомининг массаси 12 бўлган изотопи массасининг 1/12 қисмига тенг бўлган масса миқдорига айтилади. Бу тушунчага асосан:



3. Atomlarni o’lchami qanday birliklarda o’lchanadi? J: nonameter (nm) va angstrm ( )
4.Nisbiy atom massa nima? J: element atomi massasini C¹² (uglerod-12) atomi massasning 1/12 (on ikkidan bir) qismidan necha marta og’irligini ko’rsatuvchi katalik.
5.Massa atom birligi nima uni qiymati nechaga teng? J:Massa atom birligi bu C¹² (uglerod-12) atomi massasning 1/12 qismini absalyut massasi. 1 m.a.b =1,66∙10^-27 kg yoki 1,66∙10^-24g
6.Nisbiy atom massa qanday topiladi? J:
7.Elementning haqiqiy massasi qanday topiladi? E_haqiqiy=Ar∙1,66∙10^-24kg
8. Nisbiy atom massa nima C¹² (uglerod-12) atomi massasning 1/12 (on ikkidan bir) qismi emas balki C¹² (uglerod-12) olinsa nisbiy atom massa qanday o’zgarar edi? J:

Ko’rib to’rganizdek massa judayam kichik bo’lib qoldi.

9. Quyidagi atomlarning absalyut massalari berilgan. Ularning nisbiy atom massalarini toping:
1) temir-93,13•10 ^-27 kg, 2) vodorod-1,67•10 ^-27 kg 3) uran-396,67•10 ^-27 kg
J: Yechish: 1) 2)
3)
6-Mavzu: Kimyoviy modda –atom va molekulalar uyushmasi
1. Suv parchalanganda qanday moddalar hosil qiladi? J: H₂, O₂
2.Modda nima? J: Aniq kimyoviy tarkibga ega bo’lgan gomogen sistema.
3.Suv va uni hosil qiluvchi moddalar xossalarini taqqoslang. J: Suvni hosil qiliuvchi vodorod va kislorod gaz moddalar, suv esa suyuq modda
4.Kimyoviy birikma nima? J: Ikki va undan ortiq moddaga parchalanuvchi modda
5. Natriy va xlorni turli moddalarga parchalash mumkinmi? Osh tuzini-chi? Sabablarini tushuntiring J: Natriy va xlor turli moddalarga parchalanmaydi chunki bular ikkisi ham oddiy moddalar, osh tuzi (NaCl) murakkab modda Na va xlorga parchalanadi