Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

 
Temir tanqisligining paydo bo’lishi 
Kunlik iste`mol qilingan ovqatda temir miqdorining kamayib ketishi. Bu xol ko’prok bolalarda 
kuzatiladi. Ona sutidan temir engil o’zlashtiriladi. Go’dakka suv bilan suyultirilgan sigir yoki echki 
suti ertaroq berilsa, ularga sutda temir kamligi yoki uning (ona sutiga qaraganda) qiyin so’rilishi 
oqibatida kam temir etib boradi. Go’shtli ovqatni kam, unli va o’simlik ovqatlari ko’proq iste`mol 
qilgan kishilarda temir, ular ovqatidagi temir tuzlari ozligi, hamda ulardan qiyin so’rilishi hisobiga 
kamayadi. 
Temir so’rilishining kamayishi. Mintaqa aholisi orasida ko’proq tarqalgan o’tkir va surunkali 
oshqozon-ichak kasalliklari tufayli shilliq qavatning ozgarilishi, jarrohlik amaliyotlari tufayli 
ichaklarda tashlanishi, ularda gijjalar paydo bo’lishi temir so’rilishini susaytiradi.  
Temir moddasini tashish etarli bo’lmasligi. Jigar kasalligi tufayli, organizmda oqsil 
apotransferrinning kamayishi va uning irsiy defekti borligi uchun etrali sintez qilinmasligi 
oqibatida, hamda eritropoez va to’qimalar temir bilan etarli taminlanmasligi natijasida temir 
tanqisligi yuzaga keladi.  
Organizmda temirning ko’p sarflanishi. Bolalarning o’sish davri, o’spirinlik, jismoniy tarbiya bilan 
intensiv shug’ullanish, ayollarning homiladorlik va emizish davrlarida temirning sarflanishi oshadi 
va natijada zahiradagi temir ko’p sarflanib temir tanqisligi sodir bo’ladii.  
Temirning organizmda noto’g’ri taqsimlanishi. Bu hol ko’pincha tez-tez shamollaydigan, yuqumli 
kasallik bilan surunkali og’rigan bemorlarda, saraton va boshqa shish kasalliklarida sodir bo’ladii. 
Organizmdagi 90 % temir moddasini etkazib beradigan fagotsit tushirmasdan, o’z tsitoplazmasidagi 
ferritinda temir o’sma hujayrasining o’sishiga sarf bo’ladii.