Fakulteti “Iqtisodiy tahlil va audit

9.3. Elektron hisoblash mashinalarida kompleks iqtisodiy tahlil masalalarinш yechish
EHM da masalalarni yaechish uchun quyidagilar belgilanib ilishi kerak:

• maslalarning iqtisodiy moxiyati, masala nomini, uning yechimi maqsadini, boshqaruv organlari ro’yxati;

  
  

• kirsh axborot, o’z ichiga hujjatlar shakli belgilanadigan operativ axborotni oladigan, me’yoriy axborot ;

  
  

• chiqish hujjati hamda chiqish hujjatlarini shaklini o’z ichiga oladigan , EHMda olinadigan mashinnogrammalar;

  
  

• boshqa masalalar uchun saqlanadigan ma’lumot;

  
  

• masalalarning keyingi yig’imi uchun yig’iladigan axborot;

  
  

• masala yechimi algoritmi, o’z ichiga kerakli izohlarni bazasidan oladi ( blok sxema tuzilishi mumkin ).

  
  

Misol uchun keyingi masalani ko’rib chiqamiz. Tayyor mahsulot ishlab chiqarish va jo’natish rejasini bajarilishi tahlili. Bu tahlil zavod bo’yicha o’tkaziladi va sexlarda yig’iladi. Qiymat va natural o’lchovlarda masalalar yechiladi. Bu masalni yechish maqsadi – ishlab chiqarishning va tayyor mahsulot sotishning o’z vaqtida va ritmlik operativ tahlil. Masalani yechish uchun mahsulot ishlab chiqrish bo’yicha birlamchi axborot, mahsulotni jo’natishga yuk xati, yig’im sexi rejalari, yig’ilgan bir dasta hujjat zavodning AXMga yetkazib oboriladi, mashina soxiblariga ma’lumotlar o’tkaziladi. Masalalar yechimi natijalari mashinagramma shaklida bo’lishi mumkin, bular o’z navbatida mahsulotni sotishga va eksport qilib byuroga jo’natiladi.bu masala har dekada va har oyda yechiladi.

Masala yechimini algoritmni:
1)dastlabki hujjatlardan axborot mashina tashuvchilarga o’tkaziladi. Natijada transport yuk xati massivlari paydo bo’ladi.
2)Sex yuk xati, buyurtma raqami va mahsulot shifri massivlari bo’yicha taxlanadi. Mahsulotni nomer va shifri bo’yicha mahsulot massivi tahlanib dekada uchun yuk xatini olamiz.
3)Formulada ishlab chiqarilgan mahsulot shifri, sex nomeri va buyurtma nomeri bo’yicha qo’shilib chiqiladi. Kompleks iqtisodiy tahlilini masalalarni barcha yechimlari EHMga o’tkazilishi, unung tezligini va sifatini oshiradi va xo’jaligining boshqaruvida yaxshi qirol bo’lib xizmat qiladi.
Demak, korxonalarda ishni avtomatlashtirilgan tarzda olib borilishi iqtisodiy samaradorlikni oshishiga olib keladi.


Qisqa xulosalar
Ushbu mavzuni o`rganish natijasida talabalar avtomatiк bоshqаrish tizimining kompleks tahlildagi o’rni va ro’li, korxonada EHM yordamida iqtisodiy tahlilni tashkil etish yo’llari hamda electron hisoblash mashinalarida kompleks iqtisodiy tahlil masalalarin yechish usullarini bilishlari kеrak.