F. I. Salomova, L. K. Abdukadirova, X. A. Sadullayeva, S. A. Sharipova mutaxassislikka kirish

1.4. Gigiyenaning bo‘limlari. Mehnat gigiyenasi 
 
Mehnat gigiyenasini asosiy maqsadi – umumiy va kasb kasalliklari-
ni kamaytirish va oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab 
chiqish. Mehnat gigiyenasining fani faqatgina ishlayotgan odamlar 
emas, balki shu korxona, shu korxonadagi ishlab chiqarish texnologiyasi 
hisoblanadi, shuning uchun ham mehnat gigiyenasining asosiy vazifalari 
quyidagilardan iborat: 
- texnologik jarayonlarni o‘rganish va ishchilar organizmiga zararli 
ta’sir ko‘rsatuvchi omillarni aniqlash; 
-  korxonadagi zararli omillarni odam va hayvon organizmiga ta’sir 
etish xususiyatlarini o‘rganish va bu omillarning eng optimal bo‘lgan 

---

16 
 
parametrlarini aniqlash, zararli omillar uchun esa -  odam organizmi 
uchun befarq bo‘lgan parametrlarini aniqlashdir; 
-  tekshirilgan korxonadagi zararli omillarga nisbatan ishlab chiqil-
gan gigiyenik me’yorlar va reglamentlarni ishlab chiqarish jarayoniga 
tatbiq qilish; 
Mehnat gigiyenasi bo‘limining tekshiruv obyektlari: 
- sanoat korxonalari; 
- qurilish korxonalari; 
- elektrostansiyalar; 
- avtotransport korxonalari; 
- aeroportlarni ishlab chiqarish korxonalari va ta’mirlash korxo-
nalari; 
- tarkibida ishlab chiqarish obyektlarini tutgan ilmiy ishlab chiqarish 
va tadqiqot institutlari; 
- qishloq xo‘jaligi obyektlari; 
- mashinasozlik korxonalari; 
- ta’mirlash ustaxonalari; 
- qishloq xo‘jaligi qurilish obyektlari; 
- paxtachilik,  g‘allachilik, chorvachilik va boshqa qishloq xo‘jali-
gida faoliyat ko‘rsatayotgan ishchi xodimlarini ish sharoitini nazorat 
qilish. 
 
Mehnat gigiyenasi shifokori o‘z faoliyati davomida 3 guruh mehnat 
faoliyat ishlari bilan shug‘ullanadi: 
- tashkiliy uslubiy ishlar (TUI); 
- ogohlantiruvchi sanitariya nazorati (OSN); 
- joriy sanitariya nazorati (JSN).