Davr oraliq’idagi tarixiy atamalarni o`z ichiga oladi. Tarixiy atamalarning ma`nosi yillar o`tishi bilan o`tmishning ma`lum davriga xos holda o`zgargani tez-tez kuzatib turilgan


Kopun — Skandinaviya xalqlarida dastlab harbiy yo`lboshchi, feodalizm rivojlangandan  so`ng esa podsho.  Korteslar



Download 0,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet46/73
Sana10.11.2022
Hajmi0,73 Mb.
#863200
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   73
Bog'liq
13. Tarixiy atama maruza

Kopun
— Skandinaviya xalqlarida dastlab harbiy yo`lboshchi, feodalizm rivojlangandan 
so`ng esa podsho. 
Korteslar
— feodal Ispaniyasi va Portugaliyada soslovieli vakillar majlisi. Korteslar 
degan nom birinchi marta 1137 yil Kastiliyada uchragan. Ispan korteslari ham G’arbning barcha 
soslovieli vakillar muassasasi kabi hamma aholining manfaatlarini emas, balki faqat dvoryanlar, 
ruhoniylar manfaatini ifoda etgan. SHaharlar vakillik qilish xuquqini ancha kech oldi. Korteslar 
davlat hayotiga doir barcha muhim ishlarni o`z qo`llariga olganlar va qirollarning qattiq nazorati 
ostida tutganlar Absolyutizmning rivojlanishi bilan korteslar batamom barbod bo`lgan. 
Korrexidorlar
— Ispaniya va uning mustamlakalaridagi ma`muriy va sud lavozimi. XIII 
asrda Avstriyada ta`sis etilgan. 
Korsarlar
— urush vaqtida hukumat ijozati bilan dushmanning savdo kemasini bosib 
olgan, xususiy dengizchilar. 
Oq gullar bilan qizil gullar urushi
(1455—1485)— Plantegenlarning qirol sulolasidagi 
ikki yunalish Lankaster (gerbida — qizil gul) va York (gerbida — oq gul) o`rtasidagi ingliz toj—
taxti uchun olib borilgan qonli feodal usulining krizisini va xususan yirik mulk xo`jaligi krizisini 
boshidan kechirayotgan edi. Feodal aristokratiyasi xo`jalik faoliyatidan tobora ko`proq chetlasha 
boshladi: ular yashashning asosiy manbai qirol saroyining in`omlari, asosiy mashg’ulot esa 
saroydagi ig’vo — g’iybatlar va feodallar o`rtasidagi urushlardan iborat bo`lib qoldi. Feodal 
magnatlari o`zaro shiddatli urush boshlab, bir — birlarini xonavayron qildilar va qirib 
tashladilar. Lankasterlarni asosan kolok SHimol va Uel’s baronlari, Yorklarni esa mamlakatning 
iqtisodiy jixatdan ancha rivojlangan janubi — SHarqdagi yirik feodallarning bir qismi qo`llab — 
quvvatladi. Savdo va hunarmandchilikning tulik rivojlanishidan, kuchli hokimiyat o`rnatishdan 
manfaatdor bo`lgan yangi dvoryanlar va badavlat shaharliklar Yorklarni qullab—quvvatladilar. 
Yorklar gertsogi Richard Lankasterlar «qiroli» Genrix VI ga qarshi urush boshladi va uni 1460 
yilda Nogemton tor—mor keltirib, asirga oldi. Richard vafotidan keyin Ok gul tarafdorlariga 
uning o`g’li eduard boshchilik qildi. eduard Londonni zabt etgandan keyin eduard IV nomi bilan 
podsho deb e`lon qilindi. Ammo urush ilgarigidek shiddat bilan davom etardi. Genrix VI ni 
uning tarafdorlari ozod qilib olishdi. Genrix VI ning Frantsiyaga kochib ketgan rafikasi 


43 
Margarita 1464 yilda frantsuz podshosi Lyudovik XI ning madadiga tayanib, qo`shinlar bilan 
Angliyaga kaytib keldi, ammo mag’lubiyatga uchradi, eduard IV ning o`zboshimchaligi va 
feodallar erkiga barham berish yo`lidagi urinishlari uning ilgari tarafdorlarini o`ziga qarshi qilib 
qo`ydi. Angliyadagi yirik feodal magnatlaridan biri graf Uorvik yordamida Genrix VI yana 
taxtga chiqib oldi, Eduard esa hokimiyat o`g’risi deb e`lon qilindi (1471). Ammo T’yukaberi 
yaqinidagi jangda eduardda lankasterlarga qaqshatqich zarba berdi. Genrix VI xal qiluvchi 
janggadayok yana asir olinib, qirol turmasi Tauerda vafot etdi. eduard IV qirol hokimiyatini 
g’oyat mustahkamladi va parlamentni ahyon—ahyondagina chaqirib, hukmronlik qildi. Uning 
vafotidan keyin 1483 yilda ukasi Richard III taxtni qo`lga oldi va eduard IV ning yosh 
o`g’illarini qatl qildi. Richard III ortikcha qatllarga va tazyiklarga yo`l qo`yganligi sababli 
lankasterlarni ham, yorkchilarni ham uziga qarshi qilib qo`ydi. Ular lankasterlardan chiqqan 
Genrix Tyudor tevaragiga birlasha boshladilar. Bosvort yaqinidagi jangda Richard III 
maglubiyatga uchradi va o`ldirildi. Genrix Tyudor Genrix VII degan nom bilan Angliyaning 
podshosi bo`ldi va Tyudorlar sulolasiga asos soldi. Oq gullar bilan qizil gullar urushi feodal 
zodagonlari kuchiga putur etkazdi, ularning ko`p qismi kirib tashlandi. Angliyada absolyutizm 
davri boshlandi. 

Download 0,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish