Davlat tili haqida

Metaforaga misollar: 1. To’g’ri gap tuqqaning yoqmaydi (maqol,) 2. Litsey qaldirg’ochlarini tabriklashdi! |
3. Rahmi kelib bulutning, yig’lab to’kar yoshini , Qushlar qochar, majnun tol ko’taradi boshini 4. Tuzsiz she’rlarim deb shirindan - shirin bolalarim yurar oyoq uchidi … (M. Yusuf). 5. U tarvuzining bir pallasini paqqos tushirdi. 6. Derazaning singan ko’ziga eski pleyonka tortib qo’yilgan 7. Maktabning biqinida kasalxonaning bo’lishi gigiyenaga xlofdir. 8. Egri ish qirq yildan keyin ham bilinadi. 9. Jonni berib, qarzni uzib qutulasan! 10. Harbiy xizmat temir intizomni talab qiladi. 11. Bahslashishga yo’l qolmagan edi. 12. Fan choqqilarini egallaymiz. 13. Razvedkachi gullab qo’ydi. 14. Rustam dehqonchilikning tilini yaxshigina o’rgangan. 15. U ko’l yoqasiga kelganini ham sezadi . 16. Quyoshning oltin qalami nur taratar edi. 17. Choyxonachi yoshi elliklardan oshib qolgan bo’lsa ham, xuddi o’smirlarday yengil qadam tashlardi . 18. Yo’lchi hali gapini bitirmagan edi, Mirzakarimboy uni kesdi.
Metonimiya
Metonimiya (grekcha metanymi- qayta nomlash) - narsa va hodisalar o’rtasida makon va zamondagi o’zaro aloqadorlik asosida birining nomi ikkinchisiga ko’chishidir.
M: Fuzuliyni oldim qo’limga. (aslida Fuzuliy asarlari) , Samovorda osh yedik. (aslida choyxonada ), Zal kulib yubordi. (aslida zaldagi odamlar),Rossiyaga qanday borsam bo’ladi. (bekatdagi yo’lovchiga murojaat), Ichak-chavog’im tugadi endi kalla sotaman. (Ichak chavoq molga aloqador) ,“Besh bolali yigitcha” kelmadimi ? (badiiy asar ma’nosida )
So’z ma’nolarining o’xshashlik emas makon va zamondagi o’zaro aloqadorlik asosida ko’chishiga metonimiya deyiladi. Bazan kishi ismlari ma’lum bir hodisaga bog’liq bo’lishi, ya’ni metonimiya usuli asosida hosil bo’lishi mumkin.
M: Ramazon, Juma, Safar, Hayit
Metonimiya asosida ko’chma ma’no hosil qilish fikrimizni lo’nda, ifodali, ta’sirchan qilishning bir yo’li sanaladi. Metonimiyaga misollar: 1. Auditoriya sukutda.