Movarounnahr (arabcha — daryoning narigi tomoni) — oʻrta asrlarda islom mamlakatlarida keng tarqalgan geografik atamadir. Uning xuddi shu maʼnoni anglatgan fors tilidagi "Varorud" va "Varojayxun" shakllari ham mavjud boʻlib, ularning barchasi avval (11 -asrgacha) Xuroson viloyatining davomi sifatida, 11-asr boshidan eʼtiboran esa Turkiston, yaʼni Qoraxoniylar davlati va undan keyingi turkiy davlatlar tarkibidagi maʼmuriy birlik sifatida tushunilgan. 11-asrda Yevropa tarixshunosligida mazkur arab atamasining lotincha tarjimasi boʻlmish yangi "Transoksiana" yoki "Transoksaniya" atamalari muomalaga kiritilgan.
Hozirgi zamon tarixiy-geografik ilmiy adabiyotda Movarounnahr deganda, asosan, Turkmanistondan tashqari boʻlgan Oʻrta Osiyo hududlari, yaʼni, Oʻzbekiston, Tojikiston, Qirgʻiziston va Qozogʻistonning janubiy qismi tushuniladi
Қадимий Хоразм заминидан етишиб чиққан, илм-у маърифат йўлидаги беғиёс хизматлари учун “Жоруллоҳ” яъни “Аллоҳнинг қўшниси” деган юксак эътирофга сазовор бўлган мутафаккир ким?
Abulqosim Mahmud az-Zamaxshariy 1075-yilda Xorazmning Zamaxshar qishlogʻi (hozirgi Xorazm viloyati Qoʻshkoʻpir tumanida) da dunyoga kelgan. Ilmga boʻlgan chanqoqlik uni Buxoro, Marv, Nishopur, Isfahon, Shom (Suriya), Bagʻdod, Hirot va Makkada hayot kechirib, arab tili va adabiyotini, diniy ilmlarni, xattotlik sanʼatini, arab maqollari va urf odatlarini chuqur oʻrganshiga sabab boʻladi. U mintaqa georafiyasiga doir maʼlumotlar toʻplaydi. Mahmud az-Zamaxshariy turli soha ilmlariga doir 50 dan ortiq asar yozib qoldirdi. Ayniqsa uning arab tili fonetikasi va morfologiyasiga bagʻishlangan „Al-Mufassal“, Qur’oni Karim tafsiriga(sharh) oid „Al-Kashshof“ asari butun musulmon olamida mashhurdir. Mahmud az-Zamaxshariy „Jorulloh“ („Ollohning qoʻshnisi“), „Arab va gʻayri arablar ustozi“, „Xorazm faxri“ kabi sharafli nomlar bilan ulugʻlangan. Qohiradagi mashhur Al-Azhar diniy dorulfununining talabalari hozir ham „Al-Kashshof“ asosida Qur’oni Karimni oʻrganadilar. Zamaxshariy 1144-yilda Xorazmda vafot etgan. 1995-yilda Oʻzbekistonda uning 920 yilligi keng nishonlandi.[1]
“Тиб қонунлари” асарининг муаллифи ким ва бу асар ҳақида нималарни биласиз?
"TIB QONUNLARI" (asl nomi "Kitob alQonun fittib") — Abu Ali ibn Sinoning tibbiyotga oid asari. "Tib qonunlari" oʻz davridagi tabobatning mufassal ensiklopediyasi boʻlib, unda inson sogʻligi va kasalliklariga oid boʻlgan barcha masalalar mantiqiy tartibda toʻla bayon etilgan. Oldinlari tabobat, asosan, hunar hisoblanar va u bilan shugʻullanuvchilar nazariy masalalarga unchalik ahamiyat bermay uni amalda qoʻllash bilan cheklanar edilar. Ibn Sino esa tabobatni ilm darajasiga koʻtardi va yunon, rim, hind, Yaqin va Urta Sharq tabiblarining tajriba va fikrlariga tayanib "Tib qonunlari"da uning ham nazariy, ham amaliy masalalarini chuqur ishlab chiqdi.
Ibn Sino "Tib qonunlari"ning 1kitobini Goʻrgonda, qolganlarini esa Ray va Hamadonda yashagan vaqtida yozgan (1015— 1024).
Жаҳон тилшунос олимларининг тадқиқотига кўра буюк ёзувчи ва шоирлар орасида энг кўп сўз бойлигига эга инсон сифатига ким тан олинган ва бу инсон фаолияти давомида ўз асарларида қанча сўз ишлатган?
Сўз мулкининг султони, мутафаккир бобомиз Алишер Навоий хотирасига бағишланиб дунёнинг қайси шаҳарларида бу инсоннинг ҳайкаллари ўрнатилган?
Shanxay universitetida Xitoy va O‘zbekiston o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatilganining 25 yilligi munosabati bilan buyuk o‘zbek shoiri Alisher_Navoiyning_haykali'>Alisher Navoiyning haykali ochildi. Shanghai Daily’ning xabar berishicha, bronza haykalning balandligi 3,6 metr, postament (haykal o‘rnatiladigan maxsus supa) esa – 1,8 metrga teng. Haykal loyihasi o‘zbek haykaltaroshi Ravshan Mirtojiyev tomonidan ishlab chiqilgan bo‘lib, u bevosita xitoylik haykaltarosh tomonidan yaratildi
Dunyoning yana bir go`zal shahrida atoqli ajdodimiz xotirasiga tiklangan ko`rkam yodgorlikning ochilish marosimi Alisher Navoiy tavalludining 580 yilligi va davlatimiz rahbarining mazkur mamlakatga davlat tashrifiga bag`ishlandi. ... Ma`lumot uchun: Bugungi kunga qadar Alisher Navoiy haykali dunyoning Tokio, Shanxay, Vashington, Moskva, Minsk, Boku, Mozori-Sharif, O`sh, Dushanbe kabi shaharlarida o`rnatilgan.
Камолиддин Беҳзод ҳақида нималарни биласиз?
Do'stlaringiz bilan baham: |