Датчиклар

м икрочип
ингл: microchip
рус: микрочип
қ: интеграл микросхема
микроэлектроника
ингл: microelectronics
рус: микроэлектроника
XX асрнинг 60-йилларида пайдо бўлган ва майда шаклдаги электрон қурилмаларни яратиш муаммосини ўрганувчи электроника соҳаси. Микроэлектроникада электр, конструктив ва технологик маънода боғлиқ бўлган яримўтказгичлар хусусиятларидан фойдаланилади. Ушбу жараёнда таркибий қисмлар бир бутунга бирлаштирилиб, интеграл схемани ташкил қилади.
моделлаш
ингл: simulation
рус: моделирование
Объект ҳаракатларининг айрим тавсифномаларини бошқа объект, масалан компьютер ёрдамида акс эттириш технологияси.
Моделлаш турли хил объектлар - тармоқлар, тизимлар, қурилмалар, жараёнлар таҳлилини таъминлайди. У янги техника намуналари ва технологияларни лойиҳалаш ва ишлаб
чиқиш ҳамда ходимларни ўқитишда муҳим восита сифатида қўлланилади. Моделлашда компьютерлар ва бошқа ҳисоблаш техникаси воситалари кенг қўлланилади. Моделлаш одатда ишлаб чиқишнинг асосидир. Унинг асосида пастга йўналган лойиҳалаш амалга
оширилади.
модель
ингл: model
рус: модель
Маълум объектнинг муайян тавсифномалари ва ҳаракатларига тақлид қилишни таъминловчи дастур ёки қурилма. Модель ўрганилаётган ёки яратилаётган объектнинг тузилиши ва вазифаларини тавсифлайди.
Моделлар икки классга бўлинади. Уларнинг биринчиси математика усуллари орқали ифодаланган объектларнинг тахминий тавсифи бўлмиш математик моделлардан
иборат. Иккинчи классга объектларни уларнинг маълум тавсифномалари ёки хусусиятларига тақлид қилувчи моделлаштирувчи қурилмалар
билан ўзгартириш орқали яратиладиган физик моделлар киради. Масалан, физик модель ёрдамида битта компьютернинг фаолияти бошқа компьютерда тақлид қилинади. Информатикада тизим ва тармоқларнибошқариш моделлари муҳим аҳамиятга эга. Яратилаётган тармоқларнинг архитектурасини белгиловчи очиқ тизимларнинг ўзаро ишлашининг асосий эталон модели, ISDN эталон модели, тизим объектлари модели кенг тарқалган.
мультиплексор
ингл: multiplexer
рус: мультиплексор
1 Бир нечта маълумотлар оқими ёки канални битта чиқиш сигнали, гуруҳи ёки кўп каналли хабарга бирлаштирувчи қурилма.
2 Бир нечта радиоузатувчиларнинг ўзаро
халақитларсиз битта антеннага ишлашини таъминловчи қурилма.
Нн
нурланиш
ингл: emission
рус: излучение
Электромагнит тўлқинларни генерациялаш ҳамда унинг манбадан эфир ёки узатиш линиялари орқали тарқалиш жараёни.
Оо
объект
ингл: object
рус: объект
1 Фойдаланувчи томонидан тавсиф
этиладиган таркибий қисм. У тегишли
хоссалар, амаллар ва муносабатлар билан
аниқланади.
2 Умумий информатикада – ахборот бирлиги.
Қўлланмаларнинг турига қараб, бу атама анча кенг маънода ишлатилади.
3 Объектга йўналтирилган дастурлашда
– функция ва маълумотларни ўз ичига
олган ўзгарувчи. Объектни ишлатиш
алоҳида моделга асосланган. Унда
мижоз, бу объектлардаги усуллар ва
тегишли функциялар мажмуасидан иборат маълумотлардан интерфейси орқали фойдаланади. Сўнгра, мижоз амалларни бажариш учун бу усулларни чақиради.
4 Тармоқни бошқаришда-бошқарилаётган
қурилманинг муайян тарзини аниқлайдиган сонли қийматдир.
5 Тизимнинг пассив таркибий қисми. У ахборотни сақлайди, қабул қилади ёки узатади, ундан фойдаланишнии чеклаш қоидаларига кўра тартибга солинади. Объектдан фойдаланиш, ундаги ахборотдан фойдаланишни назарда тутади. Объектларга мисоллар: ёзув, блок, саҳифа, сегмент,файл, мундарижалар ва дастурлар ҳамда айрим бит, байт, сўз ва майдончалар; турли қурилмалар (терминал, принтер, дисковод ва бошқалар); турли тармоқ қурилмалари (айрим боғламалар, кабеллар ва ҳ.к.)