Chizma 9 для Шарка indd

19.1-chizma.

---

44
19.2-chizma.
19.5-chizma.
19.3-chizma. 19.4-chizma.
1. Loyihalash deb nimaga aytiladi?
2. Loyihalashga doir ishlar nimalar bilan doimiy bog‘liq bo‘ladi?
3. Loyihalashga nimalar kiradi?
1. 19.4-chizmada ko‘rsatilganidek, detal shakli belgilangan nuqtali chiziq 
bo‘yicha o‘zgartirish kiritilgan ko‘rinishlari loyihalansin.
2. 19.5-chizma, 
a 
da kubning yaqqol tasviri berilgan. U shunday loyihalansin-
ki, uchta teshikdan (19.5-chizma, 
b
)
 
tirqishsiz o‘tsin. shu kubning modelini 
penoplast, plastilin (loy) yoki yog‘ochdan yasang.
Loyihalashga doir ishlar nimaga bog‘liq?
A. Grafik tasvirlashga.
B. Fikrlashga. 
C. Ixtiro qilishga. 
D. Ijodiy yondoshishga.

---

45
20-§. LOYIHALASH ELEMENTLARIGA DOIR 
GRAFIK MASALALAR
Amaliyotdagi detalning ko‘rinishi o‘ziga jalb qila oladigan holda uning 
ko‘rinishini go‘zal va chiroyli hamda bejirim shaklda o‘zgartirish, vaznini ham 
kamaytirib foydalanish uchun qulay qilib qayta loyihalash 
dizayn
deyiladi. Di-
zayn inglizcha 
dezign – chizma, rasm, loyiha 
degan ma’noni bildiradi.
Masalan, 20.1-chizma, 
a 
dagi detalning vazni (og‘irligi)ni kamaytirish maq-
sadida uning shakli (geometriyasi) qisman o‘zgartiriladi. natijada 20.1-chiz-
ma, 
b, c, d 
lardagi ko‘rinishga keladi. Yoki yana boshqacha o‘zgartirish yo‘li 
izlanadi.
Detalga kiritilgan o‘zgartirishni chizma orqali amalga oshirishni chizmani 
qayta ijodiy loyihalash deyish mumkin. Detal shaklini fikran o‘zgartirib, uni 
qayta ijodiy loyihalangan holatini tasavvur qilish fikrlash qo‘zg‘atuvchanligini 
o‘stiradi. Chizmada ijodiy loyihalash elementlarini kiritish orqali turli muam-
molarni yechish mumkin bo‘ladi.