Чизиқли жараёнлар

4 – MAVZU. C++ TILIDA TANLOV OPERATORLARI BILAN IShLASh

Hajmi: 2 soat

Maqsadi: Talabalarga C++ dasturlash tilining tanlov operatorlari bilan ishlashni o’rgatish.

Ko’rsatma:

1.Misol. Šuyidagi yiђindini, ayirmani, ko’paytmani, bo’linmani topish dasturini tuzing.

I . Dasturning blok-sxemasi:


II. Topshiriqning dasturi:

#pragma hdrstop

# include

# include

#pragma argsused

int main()

{ char ZNAC;

int x,y,z;

cin >> y;

cin >> ZNAC;

cin >> z;

switch (ZNAC)

{

case '+': x = y + z; break;

case '-': x = y - z; break;

case '*': x = y * z; break;

case '/': x = y / z; break;

default : ;

}

cout<

}

III. Dastur uchun tushincha.

1 – qatorida kiritish, chiqarishning standart fayli dan foydalanamiz. Bu fayl identifikatorlarni kompyuter xotirasiga kiritishning (cin>>) va chiqarishning (cout<<) bo’yruqlarini ta’minlaydi;

2 – chi qatordagi math.h fayli esa kompilyatorga matematik funksiyalarni tushinish imkoniyatini yaratib beradi

3- qatordagi C++ tilining standart funksiyasi main( ) dan foydalanamiz. Figurali qavslar ichida main( ) funksiyasining tanasi hisoblanib unda operatorlar joylashgan;

5, 6 – qatorda dasturdagi o’zgaruvchilarni aniqlaymiz;

7 – qatorda esa ularni kiritamiz;

8 - 11 qatorlarda esa dastur tanlangan amal bo’yicha ishni bajaradi. Ya’ni «+» belgisi tanlansa, ikkita son qo’shiladi, «*» tanlansa ikkita son ko’paytiriladi va h.k.

14 – qatorda natija chiqadi va dastur ishini tamomlaydi.

Topshiriqlar.

1. Quyidagi toshiriqlarda f(x) sifatida x², e^x larni ishlating.

1.		2.
3.		4.
5.		6.
7.		8.
9.		10.
11.		12.
13.		14.

15. Hafta kunlari nomerini kiriting va shu kunning nomini o’zbek va ingliz tilida chiqaring.

16. Oyning nomerini kiriting. Shu raqamga to’g’ri keladigan oyning nomini ko’rsating.

17. Oyning nomerini kiriting. Bu raqam qaysi faslga to’g’ri kelishini aniqlab, ekranga chiqaring.

18. Soatni kiriting. Shunga asosan «Xayrli tong», «Xayrli kun», «Xayrli kech» va «Xayrli tun» degan yozuvlarni chiqaring.

19. Klaviaturadan kiritilgan sonni darajaga ko’tarish dasturi tuzilsin. Daraja 0 .. 9 oraliqda bo’lishi kerak.

20. Yo’nalish turi-(G’,Sh,Shi,J); {g’arb, sharq, shimol, janub}, Buyruq - (oldinga, o’ngga, orqaga, chapga); K1,K2- yo’nalish; PR-buyruq.

Šuyidagiga dastur tuzing: kema oldin K1 yo’nalish bo’yicha suzayotgan edi, keyin PR buyruqqa asosan uning yo’nalishi o’zgardi. Kemaning K2- yangi yo’nalishini aniqlang.

21. oy nomi - (yanvar, fevral, mart, aprel, may, iyun, iyul, avgust, sentyabr, oktyabr, noyabr, dekabr); kun - 1..31; d1,.d2 - kun; m1,m2 - oy; t - Boolean. Šuyidagiga dastur tuzing: t o’zgaruvchi agar d1, m1 kun d2, m2 kundan oldin bo’lsa 1 ni, boshqa hollarda 0 ni ta’minlab olsin.

22. Tur nota-(do, re, mi, fa, sol, lya, si); interval-(sekund, tersiya, kvarta, kvinta, seksta, septima); uzgaruvchilar n1,n2-nota; i-interval;

i- intervalni aniqlang, n1 va n2(n1¹n2) notalardan hosil bo’lgan: agar sekund – bu ikkita qo’shni notalarning intervali (masalan, re va mi, si va do), agar tersiya –orada bir nota qolgandagi interval (masalan, fa va lya, si va re) i h.k.

23. Tur o’lchov bir-(desimetr,kilometr,metr,millimetr,santimetr);

uzunlik-real; x-: uzunlik; P - o’lchov birligi;

x o’zgaruvchining p o’lchov birligidagi uzunligi qiymatini metrga aylantiring.

24. Tur fasl-(qish, bahor, yoz, kuz); m-oy; S-fasl;m oyga mos keluvchi S faslni aniqlang.