3.Mashg„ulotning tarkibi
3.1. Nazariy qism
Xoletsistitlarga xos ogrik-utkir, xurujli, kattik ogrik (ut tosh kasalliklarida), ogrik o`ng
elka, kurak soxasiga tarkaladi, kusish bilan davom etadi, temperatura kutariladi. Ogrik
Glisson kapsulasining chuzilishi xisobiga kelib chikadi. Sariklik bulganida albatta axlat va
siydikni surash kerak buladi. Bu sariklik tabiatini aniklashga yordam beradi (mexanik,
parenximatoz va gemolitik). Mexanik sariklikda teri va shillik kavatlar sargayadi, siydik tuk
rangga kiradi, axlat esa okaradi. Parenximatoz sariklikda axlat okaradi, siydik korayadi.
Gemolitik sariklikda esa sargish sust bulib, siydik va axlat buyalgan buladi. Kupincha
sariklik teri kichishi bilan keladi. Kichish teridagi nerv oxirlarini ut kislotalari bilan
ta‘sirlanishiga boglik, kon okishi esa K vitamini surilishiga boglik. Korin kattalashuvi
portal gipertenziya va assit bilan boglik. Kon kusish kizilo`ngach venilarining varikoz
kengayishi natijasida, va ularning yorilib ketishi natijasida sodir buladi. Dispeptik
buzilishlar ko`ngil aynashi, kayt kilish, ishtaxa pasayishi, oshkozon ichak kasallliklarining
va jigar faoliyatini funksional buzilishiga boglik.
Anamnez yigishda surov davomida sariklik nimadan keyin boshlanganiga aloxida
e‘tibor berish kerak. Agar sariklik ogrik bilan boshlanib keyin sargaysa bu mexanik
sariklik. Agar tinka kurishi , ko`ngil aynash, siydik korayishidan keyingi sariklik bulsa -bu
utkir gepatit tugrisida xabar beradi. Anamnezida ovkatlanishga (vitamin etishmovchiligi,
oksil etishmovchiligi) sarik kasal utkazganligiga, ovkatdan zaxarlanishlar, pestitsidlar
ishlatilganligiga e‘tibor berilishi kerak buladi. Ichkilik iste‘mol kilishini aloxida e‘tiborga
olishimiz lozim buladi. Bunday surab surishtirish bemorga tashxis kuyishning asosiy shart
sharoitlarini yaratib berishda asosiy urin tutadi. Doimiy ovkati tarkibidagi oksil, yog va
uglevodlarni mikdorini xisobga olishimiz mumkin.
Bemorni kuzdan kechirganimizda: kupincha es xushi saklanadi, agar koma bulsa
xushsiz buladi. Ozib ketish, kuz sklerasi va teri sargayishi, kamkonlik, terida tomirli
uzgarishlar, kon kuyilishlar, tomirli Yulduzchalar (teleangiektaziyalar urgimchak turi shaklida
bulib, 1-10 mm, Yuzda, kulda, ko`krak kafasida joylashadi). Jigar kafti (palmar eritema) –
kaftning simmetrik kizarishi, ksantelazmalar (lipid-yog almashinuvining buzilishi),ogiz
burchagida bichilish (V-gipovitaminoz). Til silliklangan, malina rangida . Korin kattalashgan
(assit kollaterlar) rivojlangan. Meduza kallasi. Korin-bakasimon, flYuktuatsiya simptomi
korinda 1,0 suYuklik bulganda musbat buladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |