3.Mashg„ulotning tarkibi
3.1. Nazariy qism
Revmatizm ichki kasalliklar klinikasida Yurak-tomir sistemasining boshqa kasalliklari o‗rtasida
ko‗proq bolalarni shikastlanishi bilan farq qiladi.Uning qo‗zg‗atuvchisi uzoq vaqt olimlar
tomonidan qilirilgan. 1899 –yilda nemis baktereoligi Vesgaral revmatizm bilan xastslangan kasal
qonida gemolitik streptokokni topdi.Keyingi tekshirishlar ko‗rsatdiki 90% xollarda revmatizm
qaytalanishida surunkali ayrim streptokoklardan kelib chiqadigan kasalliklar rol o‗ynar ekan.
Masalan(surunkali tonzillit , faringit , shaamollash).Streptokok og‗iz bo‗shlig‗i shilliq qavatida,
burunda ,tomoq va mO`rtaklarda bo‗ladi.Lekin xammasi revmatizmdan kasallanmaydi , chunki
streptokokni
revmatizm
uchun
xos
emas,boshqa
kasalliklar
chaqirishi
xam
mumkin.Masalan:epidemik anginada Yuztadan 3 kishi revmatizmdan kasallanishi mm.Bu shuni
ko‗rsatadiki, balki odam uchun ancha kuchli patogen xususiyatiga ega bo‗lgan V-gemolitik
streptokokni ―A‖ gruppaga kiruvchisi revmvtizmni chaqiradi. V-gemolitik streptokokni 60 xili
bo‗lib , xosil bo‗lgan immunitet xar bir kishi uchun xos va uzoq vaqt saqlanmaydi, shuning
uchun revmatizm tez-tez qaytariladi.
Mikrobva uning parchalanishida xosil bo‗lgan moddalar oqsil bo‗lib, odam organizmi uchun
yot xisoblanadi.
Undan
ximoyalanish
uchun
organizm-antitela
ishlab
chiqaradi.Bu
antitela
ulurni
neytrallaydi.Ba‘zan yot moddalarni tanlab kamayadi va ular o‗zining xususiy oqsillarini
bog‗laydilar.Natijada bu oqsillar Natijada bu oqsillar yot bo‗lib, autoantigen xususiyatga ega
bo‗ladi.O`nga qarshi autoantigen moddalar ishlab siqarila boshlanadi.Autoantitela-bu autoimmun
kompleks bo‗lib,u mikrob ta‘sirida shikastlangan to‗qimalarni reaksiyasi xisoblanadi. Ko‗p
miqdorda xosil bo‗lgan autoimmun komplekslar to‗qimaga shikastlovchi ta‘sir ko‗rsatib ularda
giperergig
reaksiya
chaqiradi.Allergik
xususiyati
shinda
ko‗rinadiki,V.T.Talaev
(1936)ma‘lumotlariga qaraganda , o‗tkir revmatizm vaqtida Yurak maxsulotlaridan olingan
maxsulotda streptokok topilmagan.Klip va Lean Even (1932) 1000 revmatizm infiltratidan
olingan xam streptokok topilmagan.Infiltrat maxsuloti (SHotmYuller)ekkan vaqtda xam
streptokok o‗smagan.Revmatizm termini 1570 yilda paydo bo‗lgan.O‗sha vaqtda Galen
tushunchasi xukm surar edi.Bu tushuncha bo‗yicha oyoqqa oqib borib bir xil og‗rqli o‗zgarishlar
keltirib chiqaradi. Bundan ma‘lumki,‖revmo‖-oqish ma‘nosini bildiradi.
1788 yil ingliz vrachi Pitkerl revmatizm bilan Yurak shikastlanishini topdi va ―Yurak
revmatizmi‖ –degan terminni qo‗lladi.
1835-yil Buyo revmatizm klinikasi ancha keng, chuqur o‗rganib Yurak qopqoqlari
shikastlanishlari bilan bo‗g‗in orasidagi bog‗lanishni aniqlaydi.U ―Revmatizm bo‗g‗inlarni
yalab , Yurak uzib oladi ‖ deb yozgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |