2-BOB. BOZOR IQTISODIYOTINI SHAKLLANTIRISHNING ASOSIY SHARTLARI
Quyidagi atamalarga izoh bering:
Pirovard, bozor bahosi, monopoliya, aksmonopoliya, raqobat mexanizmi, xususiy mulk
MUSTAQIL ISH MAVZULARI
1.Ijtimoiy rivojlanish bosqichlarini bilishga turli yondoshuvlar.
2. Ijtimoiy tizimlar turlari.
3. Mulkchilik munosabatlari.
4. Mulkchilik shakllarini o‘zgartirish usullari.
5. O‘zbekistonda xususiylashtirish jarayonlari.
6. Mulk shakllari.
Keys stadi
Ben & Gerry kompaniyasi
Ben Koen va Djerri Grinfild 1960 yillarning oxirida Bermingtonda (AQSHning shimoli-harbida) maktabda birga o‘qishgan. Ularning ikkalalari hamma vaqt atrofdagilarning e’tiborida bo‘lganligi sabablimi, ularning do‘stliklari uzoq davom etdi. Maktabni tugatib, Ben va Djerri xippilar qatoriga qo‘shilib, hamma uchun odatiy bo‘lmagan hayot tarzini olib bordilar. Sochlarini o‘stirib (hatto ba’zilari soqollarini ham o‘stirib), o‘z itlari bilan bir xonalarda yashashgan. Ularning ikkalasI ham oziq-ovqat sohasiga qiziqadilar, va bir kun ular fast food tizimidagi eng jozibali unsur – muzqaymoq degan fikrga kelishdi.
Muzqaymoq ishlab chiqaradigan uskuna 40000 dollar turishini bilib olib, ular har biri 5 dollar to‘lab muzqaymoq ishlab chiqarish bo‘yicha sirtqi darslarga qatnay boshladilar.
1978 yil, muzqaymoqning bir nechta retseptini ishlab chiqarib, Ben va Djerri 12000 dollar tikib (buning 4000 dollari qarzga olingan edi) qayta ta’mirlangan yoqilg‘i quyish shaxobchasida kichik savdo shachobchasi ochdilar. Boshidan Ben va Djerri sifatli mahsulot ishlab chiqarishni maqsad qilib qo‘ydilar va muzqaymoqlari Vermontda ishlab chiqarilgan toza sut va qaymoqdan tayyorlanganligini o‘ar qanaqasiga ta’kidlab bordilar. Savdo shaxobchasi “Ben & Gerry Home made Ice Cream” deb nomladilar. Unga antiqa ko‘rinish berish uchun esa blyuz o‘ynovchi pianistni taklif qilishdi. Do‘kon egalarini yoshligidan mahalliy aholi orasida mashhur bo‘lib ketdi. Ben va Djerri tomonidan yollangan xodimlar o‘am o‘zlari kabi xippicha ko‘rinishiga ega edilar, biznes yuritish yo‘li ham shunga muvofiq edi – har kuni o‘tirishlar. Ammo mahsulotning asosiy raqobatbardoshligi uning antiqaligi edi. Muzqaymoqlarning ko‘pisi odatiy tarkibga ega bo‘lishsa, bularning mahsulotlarida meva, shokolad, yong‘oq va boshqa shirinliklar qo‘shilardi. “Dumaloq” muzqaymoq briketlari Kompaniya imidjining antiqaligi edi. 1978 yil yoz davomida mijozlar soni muzqaymoq va kompaniya obro‘si bilan birga o‘sdi. Lekin yil oxiriga kelib qishga yaqin muammolar paydo bo‘la boshladi. Savdo hajmi pasayib ketdt. Ben va djerri kasodga uchramaslik uchun yana boshqa savdo shaxobchalari ochishga qaror qildilar.
Keyinchalik ularga yanada kengroq iste’molchilar bazasi kerakligi ma’lum bo‘ldi. Atrofdagi bir qator supermarketlardagi o‘z mahsulotlarining savdo hajmini o‘rganib chiqib, talab unga katta emasligini aniqladilar. Ehtimol, hamma gap kompaniyaning o‘lchami, egalarining tashqi ko‘rinishi, kospaniyaga bo‘lgan munosabatlarida bo‘lsa kerak. Ularga qo‘shni shtatlarda yirik chakana savdogarlarga muzqaymoq etkazib beruvchi mustaqil distribyutorlarni topishni maslahat berishdi. Mana shunda Ben va Djerri birinchi muammoga duch kelishdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |