4Boshqaruvning istiqboli hamda uni iqtisodiy o‘sish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga yo‘naltirish nimalarni taqazo etadi? Sanoat ishlab chiqarishiga oqilona rahbarlik qilish mamlakat xalq x o ‘jaligining yanada taraqqiy etishiga va mustahkamla nishiga har doim katta ta’sir ko‘rsatib keidi va kelgusa ham yetarli ta’sir k o ‘rsatadi.
Shuning uchun ham sanoatni boshqarish masalaiari doimo Respublika Prezidenti, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasining diqqat e ’tiborida b o ia d i. Natijada, sanoatni boshqarish tizimi milliy iqtisodiyot va sanoat oldida turgan vazifalarga b o g iiq ravishda muttasil o ‘zgarib turadi.
Mustaqillikka erishilgandan so‘ng boshqaruv tizimida juda katta o ‘zgarishlar sodir b o ‘ldi. Iqtisodiyotga rahbarlikning ilmiy asoslari, ishlab chiqarishni boshqarishning tamoyillari va usullari ishlab chiqildi, boshqaruvning yangi tuzilmalari, funksiyalari, huquqlari va burchlari aniqlandi. Lekin, hali x o ‘]alikka rahbarlik qilish, ishlab chiqarishni boshqarishni yanada yaxshilash borasida o ‘z yechiminikutayotgan muammolar kam emas. Shuning uchun kelgusida sanoat ishlab chiqarishiga rahbarlik qilishni takomillashtirishning asosiy yo‘nalishlarini aniqlash alohida ahamiyat kasb etadi.Bulaming eng muhimlari quyidagilardan iborat:
1. Bozor iqtisodiyoti qoidalari va demokratik tamoyillarga
asoslangan boshqamv tizimini yanada takomillashtirish;
722. Boshqaruvni amalga oshirish jarayonida iqtisodiyotni mafkuradan to ‘la xoli qilish, iqtisodning siyosatdan ustuvorligini to ‘la ta ’minlash;3. X o‘jalikka rahbarlik qilishda davlatning bosh islohotchi b o ‘lishiga to‘latekis erishish. Bzor munosabatlariga o ‘tish chuqurlasha borgan sari davltning boshqaruv tizimidagi m avqe’ini nodavlat tashkilotlari va o ‘z-o‘zini boshqarish tizimlariga o ‘tkaza borish;
4. Boshqaruv jarayonlarining mustahkam huquqiy asoslaga qurilishini ta’minlash. Qonunlaming barcha boshqaruv
subyektlari va obyektlari tomonidan og‘ishmay bajarilishiga erishish;
5. Bozor islohotlari bosqichmabosqich va izchil ravishda amalga oshirilishini inobatga olgan holda boshqaruv tizmini ham bosqichmabosqich takomillashtirib borishni ta’minlash.Markazdan turib rahbarlik qilishda asosiy e'tibor quyidagilarga qaratilishi kerak inson omilini maksimal darajada faollashtirish, jamiyatning intellektual salohiyatini yuqori darajaga k o ‘tarish, samarali va sifatli mehnat qilish uchun sharoit va unga undovchi
motivlami yaratish; aholining ish bilan samarali va oqilona band bo'lishtni ta ’minlash va ijtimoiy adolat tamoyilini izchil amalga oshirish asosida mamlakat aholisining turmush darajasini yanada yuksaltirish;
eng yangi, avvalo ilfan va innovatsiyalar asosida taraqqiy etadigan tarmoqlar va ishlab chiqarishlarni jadallik bilan rivojlantirish;
mamlakat ishlab chiqarish apparatini texnika va texnoo
giya jihatidan doimo yangilab turish, undan oqilona fodalanishni to ‘la ta ’minlaydigan struktura va investitsiya siyosatini
yuritish;
-respublikaning ilmiy salohiyatini mustahkamlash va uni
ishlab chiqarish bilan birlashtirish, fan-texnika taraqqiyotinin73ustuvor yo‘nalishlarini va axborot texnologiyalarini jadalroq rivojlantirish, xavfsiz va ekologik jihatdan toza ishlab chiqarishlami yaratish, iqtisodiyotni intensivlashni ta ’minlaydigan miqyoslarda resurslami tejashg erishishga qaratilgan ilmiy-texnika siyosatini amalga oshirish; bozor iqtisodiyotining barcha vositalaridan bekamu-ko‘st foydalanish asosida ishlab chiqarishining, jumladan, sanoat ishlab chiqarishning barcha sifat ko‘rsatkichlarini yanada yaxshilashga e ’tiborni kuchaytirish;
barcha viloyatlar va tumanlar manfaatlarini aks ettiradigan va ulardan har birining milliy iqtisod kompleksiga qo ‘shadigan hissasini ko ‘paytirishga yordam beradigan regional siyosatni amalga oshirish;
- xalqaro mehnat taqsimotining, integratsiyanmg afzallik
laridan yanada samaraliroq foydalanishga qaratilgan tashqi iqtisodiy siyosatni amalga oshirish.
Markazlashgan rahbarlikning yangicha qiyofasi, o ‘zbek
modeli ga xos xususiyati shu bilan tavsiflanadiki, bunda vazifalar m a’muriy usullar bilan emas, balki iqtisodiy va ijtimoiy usullar bilan hal etiladi, ishlab chiqarish
qatnashchilarining manfaatlarini birga qo'shib olib borish asosida demokraik yo‘l bilan amalga oshiriladi.
Boshqaruvning sifat jihatlari, samaradorligi juda k o ‘p omillarga b o g iiq :•davlat va nodavlat idoralarining rahbarlarini to 'g 'ri
belgilashga;
•tegishli qonunlar va qarorlar qabul qilinishiga;
•kadrlami tanlash, joy-joyiga qo'yish va tarbiyalashga;
•nazoratni tashkil etishga;
•idora xodimlari mehnatining texnik jihatdan qurollanishiga.
Bulaming barchasini shartli boshqaruvning texnologiyasi
desa b o iad i.
Ayni vaqtda, masalaning bir muhim jihati, ya’ni xodimlami boshqaruv jarayoniga tortish va ularning bu jarayonda manfaatdor sifatida qatnashishi alohida ahamiyat kasb etadi.
