Bob. Algoritmlar haqida dastlabki tushunchalar

(computational  problems) 

yechish 

uchun 

tuziladi.

Q o'yilgan  masala  ushun  yaratiladigan  algoritmda  kiruvchi  va 

chiquvchi  m a’lumotlar muhim  ahamiyatga ega,  agar algoritm to 'g 'ri 

tuzilgan  bo'Isa,  ijrosi  (kom pyuter) aniq  natijalar beradi.

Algoritm  quyidagi  xossalarga  ega:  aniqlik,  tushunarlilik,

 

om m aviylik,  natijaviylik va diskretlik.

Aniqlik 

va 

tushunarlilik 

-  deganda,  algoritmda  ijrochiga 

berilayotgan  ko'rsatm alar  aniq  mazmunda  bo'lishi  tushuniladi. 

Chunki  ko'rsatmalardagi  noaniqliklar  m o'ljallangan  maqsadga 

erishishga  olib  keimaydi.  Ijrochiga  tavsiya  etiladigan  ko'rsatm alar

8

---

tushunarli  mazmunda  bo‘lishi  shart,  aks  holda  ijrochi  uni  bajara 

olmaydi.

Ommavivlik 

-  deganda,  har  bir algoritm  mazmuniga  ko‘ra  bir 

turdagi  masalalaming  barchasi  uchun  ham  o‘rinli  bo‘lishi.  ya’ni 

umumiy bo‘lishi tushuniladi.

Natiiaviylik 

-   deganda,  algoritmda  chekli  qadamlardan  so‘ng 

albatta  natija  bo4lishi  tushuniladi.  Shuni  ta'kidlash  joizki,  algoritm 

avvaldan  ko‘zlangan  maqsadga  erishishga  olib  kelmasligi  ham 

mumkin.  Bunga ba'zan  algoritmning noto‘g ‘ri  tuzilgani  yoki  boshqa 

xatolik  sabab  bo‘lishi  mumkin,  ikkinchi  tomondan,  qo‘yilgan 

masala  ijodiy  yeshimga  ega  boMmasligi  ham  mumkin.  Lekin  salbiy 

natija ham deb qabul  qilinadi.

Diskretlik 

-  deganda,  algoritmlami  chekli  qadamlardan tashkil 

qilib bo'laklash  imkoniyati  tushuniladi.

Algoritmlarga  doir  quyidagi  masalalami  misol  sifatida 

keltirish  mumkin:

•  Talabani  kundalik  ishlami  tashkil  etish;

•  To‘rtburchak  perimetri  va yuzasini  hisoblash;

•  R radiusli  doira yuzasini  va aylana  uzunligini  topish;

•  Ai,  A

2

,  А з,...,  An  sonlarni  toq  elementlarini  yig‘indisini 

topish;

•  Berilgan  ketma-ketlik  sonlarni  o ‘sish  (kamayish)  tartibda 

joylashtirish va h.k.

A lg o ritm n in g   u ch ta  turi  m avju d :  ch iziq li,  ta r m o q la n u v ch i