Bitiruv ishini tushuntirish izohi

  
Yong’inni o’chirish usullari va zaruriy vositalari 
Yong’inni o’chirish –  yonish hududiga, o’t o’chirish vositalaridan biri  bilan 
reaktsiyaning barqarorligini buzish  uchun, aktiv (mexanik, fizikaviy yoki 
kimyoviy tarzda) ta’sir etishdan iboratdir.  
Qurilmaning yong’inga qarshi tizimi Sho’rtan GKM ning yong’inga qarshi 
umumiy halqa  tizimiga ulangan bo’lib, u ichki suv ta’minoti sexi (ISTTS) ning  
blokli nasos stantsiyasi (BNS –  1) da joylashgan uch yer osti o’t o’chirish  15-2 
A,B,S rezervuarlaridan ta’minlanadi. 15-2 A,B,S rezervuarlarning umumiy sig’imi 
24000 m
3
  ni tashkil etadi va yong’inning ikki o’chog’i –  biri ishlab chiqarish 
zonasida va biri tovar-xom ashyo sexi (TXTS) ning rezevuarlar parki zonasida 
paydo bo’lgan vaziyatda, 3 soatdan ortiq bo’lmagan vaqt davomida 5 m/s tezlik 
bilan maksimal miqdorda –  4200 m
3
/h yong’inga qarshi suv berish imkonini 
beradi. 
Sho’rtan GKM ning yong’inga qarshi umumiy halqa  tizimidagi doimiy 1300 kPa 
bosim, har biri 250 m
3
/h unumdorlikka ega bo’lgan 2-guruxning 2-1,2,3 uch 
nasosidan birining to’xtovsiz ishlashi bilan ta’minlanadi. Tizimdagi bosim 1180 
kPa dan pastga tushib ketganda    2-guruxning 2-1,2,3 barcha nasoslarini navbati 
bilan ishga tushirish ko’zda tutilgan. Zarur bo’lgan bosim 2-1,2,3 nasoslar bilan 
ta’minlanmagan vaziyatda, har birining unumdorligi 1125 m
3
/h ni tashkil etuvchi, 
1-1,2,3,4 yuqori voltli nasoslar navbati bilan ishga tushiriladi. 1-5,6,7,8 yuqori vol-
tli nasoslar zahirada bo’ladi. 
Yong’in o’chog’iga suvni bevosita berish uchun quyidagilardan 
foydalaniladi: 
-O’t o’chirish gidrantlari – 3 dona,  o’t o’chirish shlanglarining soni  – 6 dona; 

---

100 
 
lafetli stvollar – 2 dona. 
Yong’inga qarshi asbob-uskunalarning zahira komplekti o’t o’chirish 
shchitlarida (3 dona) joylashgan. 
Texnologik uskunalarni himoya qilish uchun o’t o’chirishning statsionar 
drencher tizimlaridan foydalanish  ko’zda tutilgan. DCS  xonasidan,  zonalar 
bo’yicha tizimlarga avtomatik tarzda suv berish va suv berishni to’xtatish, ko’zda 
tutilgan. 
Yong’inni ma’lum joydan chetga chiqarmay o’chirish uchun, servis 
stantsiyalari tizimidagi texnik suv, bug’, azotdan foydalanish imkoni ko’zda 
tutilgan. 
Katta bo’lmagan yong’in o’choqlarini o’chirishning birlamchi vositalari 
sifatida kukunli (uglerod dioksidi) OP-10 (8 dona) va OP-50 (4 dona) o’t 
o’chirgichlardan, kigizdan foydalaniladi. 
Elektr dvigatellardagi yong’inni o’chirishda OU-2  va  OU-5  markadagi 
uglekislotali o’t o’chirgichlardan, hamda  OP-10, OP-50 dan foydalaniladi. 
Yong’in chiqqan yoki uskunalarning zichlanganligi buzilgan vaziyatlarda, 
DCS  shchitidan avariya holatida blokni ajratish yoki avariya holatida qurilmani  
to’xtatish ko’zda tutilgan.  
O’t o’chirish qismini chiqarish 01 telefoni bo’yicha yoki yong’in haqida xabar 
bergichlar orqali amalga oshiriladi. 
Mening malakaviy bitiruv ishim ishlab chiqarilayotgan polietilen zichligini 
rostlash maqsadida polimer tarkibiga qo‘shiladigan somonomer , ya’ni buten-1 
olish qurilma loyihasi hisoblanarkan, shu qurilma  etilen, buten-1, trietilalyuminiy 
(TEA), normal butil orto titanat tetra metilen eterat (LC-2253) , 
monodietilgeksilamin (MDNA) , siklogeksan , og‘ir nafta , pentan (engil nafta)  
moddalari  bilan uzviy bog‘liq . Shu sababdan ham korxonaga keltirilgan xom-
ashyo, yarim tayyor hamda tayyor mahsulotlar himoyalangan , germetik tashqi 
ta’sirlarga chidamli materiallardan yasalgan sig‘imlarda , omborlarda saqlanadi . 
Harorat  30  ˚C  dan yuqori bo‘lmagan , namlik 30 % dan ko‘p  bo‘lmasligi talab 
qilinadi.[13]   
 

---

101