Bajardi : Sammi pediatriya fakulteti 314-guruh talabasi Ismoilova Umeda Tekshirdi

2.2 Etiologiya.


O'tkir bronxit ko'pincha virusli infektsiya kasalligining ko'rinishidir. Kam
hollarda u bakterial infektsiya asorati hisoblanadi. Turli yoshdagi bolalarda bronxitni
uchrashi infektsiyaning turiga bog'liq. Bolalar xayotini 1 yoshigacha bronxitni
respirator-sintitsial virus (RS infektsiya) va paragripp (3 serotip) chaqiradi. Katta
yoshdagi bolalarda esa bu infektsiyalar yuqori nafas yo'llarini zararlanishi bilan
kechadi. Aksariyat, mikopazmali bronxit erta yoshdagi bolalarda kattarok yoshdagi
bolalarga nisbatan kam kuzatiladi. Respirator sintsitial infektsiya bolalar xayotini
birinchi oyligida pastki nafas yo'llarini zararlab, ko'pincha bronxiolit yoki obstruktiv
bronxitni yuzaga keltiradi.
RS infektsiya bolalarda bronxit va bronxiolitlarni noyabrdan aprelgacha chaqiradi.
Keyinchalik RS virus bolalar populyatsiyasidan chiqib ketadi. Shu qonunda
(noyabrdan aprelgacha) 1 yoshdan yuqori bolalarda paragrippni uchinchi serotipi
kuzatiladi. RS infektsiya va paragrippni o'zi bahor va kuzda bolalarda bronxit sonini
ko'payishiga olib keladi. Bronxitni boshqa chaqiruvchilaridan bir qator rinovirus,
adenovirus, enterovirus va mikoplazma viruslarini xam ko'rsatib o'tish kerak.
Viruslardan keyin, ikkinchi o'rinda, bakteriyalar xam bronxlarni yallig'lanishiga
olib kelishi mumkin. Bronxitni bakterial omillardan ko'pincha streptokokk (32%-
40%), keyin gemofil tayoqcha (17%), kataral maroksella va stafilokokk chaqiradi.
Bakterial bronxitlar bronx o'tkazuvchanligi buzilgan bolalarda, masalan,
bronxlarda yod moddalar kuzatilganda, stenozli laringitlarda, intubatsiya va
traxeostomiya qilingan xollarda, odatiy ovqat aspiratsiyasi va mukovistsidoz
kasalliklarida ko'proq kuzatiladi.
Bakterial bronxitlarda qon zardobida kasallik chaqirgan mikrofloraga taalluqli
antitelolar titrini ortganligi kuzatiladi. Ushbu o'zgarishlar bronxit rivojlanishiga sabab
bo'lgan omillarni aniqlashga asos bo'ladi. Lekin ayrim holatlarda mukotsiliar klirens
buzilganda shartli patogen floralarni ko'payishi kuzatiladi. Shartli mikroflora mikrob
yallig'lanish chaqiruvchilariga nisbatan umumiy o'zgarishlar keltirmaydi,
antibiotiklar bilan davolanmagan bolalarda ham keyinchalik bakterial pnevmoniya
rivojlanmaydi.
Chala tug'ilgan va immunologik reaktivligi past bo'lgan chaqaloq bolalar
kasalxona sharoitida kasalxona infektsiyalaridan ko'pincha klebsiellyozdan, yoki ko'k
yiring tayoqchadan, ba'zan zamburug'lardan zararlanishi mumkin.
Ikkilamchi zamburug'li bronxitlarni Candida albicans yoki aspergillalar chaqirgan
bo'lishi mumkin. Bronxitni cho'ziluvchan kechuvini ko'pincha mikoplazma yoki
xlamidiyali infektsiya bilan bog'lash mumkin

.